Her sabah düzenli yapılan diş fırçalamaları yaz aylarında ihmal edilip, çürüğe neden olan gıda tüketimi artıyor. Sonuçta çürük oluşumu için zemin oluşturuyor. Ancak alınacak önlemlerle bu durumun önüne geçmek mümkün.
Doç. Dr. Şule Çıldır
Çocuk Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı
Okulların kapanması ile birlikte tatile giren çocukların diş fırçaları da tatile girebiliyor. Yaz tatili evdeki düzenle birlikte birçok alışkanlığı da değiştirebiliyor ki bunların başında diş fırçalama geliyor. Her gün aynı saatte kalkıp kahvaltısını yaptıktan sonra dişlerini fırçalayarak okula giden çocuk, tatilde ya bu alışkanlığını bozuyor ya da tamamen ortadan kaldırıyor. Geç saatte uyanıp, uzun süren kahvaltı sonrasında oyuna ya da televizyona dalarak diş fırçalama ihmal edilebiliyor. Bu ihmalin devam etmesi de çocuklarda çürük diş oluşumuna zemin hazırlayabiliyor.
En etkili diş koruma yöntemi düzenli fırçalama
Çürüğe neden olan gıda tüketiminin fazlalaştığı bu aylarda “Çürükten Koruyucu Uygulamalar” ile çocuğun dişlerinin koruma altına alınabilmektedir.
Yapılan araştırmalara göre; çocuklarda çürük sıklığının, özellikle karışık dişlenme döneminde (7-12 yaş arası) yüzde 90’lara ulaştığı görülüyor. Bu nedenle, çocuğun gelecekteki ağız ve diş sağlığını ve en önemlisi genel sağlığını da koruyabilmek için çürükten koruyucu yöntemlerin uygulanması öneriliyor. Çocuklarda çürükten korunmadaki en etkin yöntem, dişlerin düzenli ve doğru bir şekilde günde en az iki kez fırçalanmasıyla olur. Bunun dışında çürük gelişiminin önlenmesinde etkili olan bazı koruyucu uygulamalar bulunuyor. Bu koruyucu uygulamalar, çocukların seveceği meyveli tatlarda (çilekli, muzlu, üzümlü vb) yüzeyel fluorid ve fissür örtücü (dişler üzerindeki çukurcukların fluoridli preparatlarla kapatılması) uygulamalardır.
Fissür Örtücü
Genç süt ve sürekli dişlerin asit ataklarına karşı daha duyarlı olmaktadır. Bu dişlerin yapısının erişkin dişlerindekine göre daha geçirgen olduğunu, bu nedenle çocuklarda diş çürüğünün daha kolay oluşup, daha hızlı ilerlemektedir. Yapılan araştırmalar, oluşan her beş çürük lezyonundan dördünün arka azı dişlerin çiğneyici yüzeylerinde oluştuğunu gösteriyor.
En büyük nedeni bu dişlerin yüzeylerindeki derin girintilerdir. Fırça kıllarının bu derin girintilerin tabanına kadar ulaşıp bu bölgeleri temizlemesi güçtür. Özellikle büyük yüzeylere ve derin çukurcuklara sahip olan ve en önemlisi 6 yaşında sürüp ömür boyu ağızda kalan 6 yaş dişlerine fissür örtücü uygulanması büyük yarar sağlar. Çünkü o yaştaki bir çocuk, en arkada bulunan bu büyük dişleri iyi ve özenli fırçalayamaz. Anne-baba da bu dişlere fırçalama sırasında özen göstermezse, derin çukurcuklar içerisinde biriken yiyecek artıkları kısa zamanda, hatta dişler dizideki yerlerini tam almadan bile çürüyebilirler. Bu nedenle çocuklarda çürüğün en çok oluştuğu azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerindeki girintiler halk arasında “Diş Ojesi” olarak bilinen “Fissür Örtücü” uygulamaları ile örtülerek çürük oluşumundan korunmuş olur. Fissür örtücüler, azı dişlerinin çukurcuklarını kapatarak asit ve plaktan korumakta ve bu sayede dişlerin çürükten korunmasına yardımcı olmaktadırlar. Fissür örtücüler bir kez uygulanır, tekrarlanmasına gerek yoktur. Ancak düzenli olarak (6 ayda 1) kontrol edilmeleri gerekir.
Yüzeyel Fluorid uygulamaları
Çürükten korunmada önemli rol oynayan bir diğer uygulamanın da dişlerin tüm yüzeylerine uygulanan “Yüzeyel Fluorid Uygulamaları” olmaktadır. 4 dakikalık bir uygulama ile fluorid ağız içerisinde diş minesine, varsa dolgulara ve yumuşak dokulara tutunarak, ağızda yaptığı fluorid salınımı ile çürükten korunmaya yardımcı olur. 4-6 ayda bir tekrar edilen bu uygulamalar sayesinde asit ataklarının önüne geçilebilir ve ağız ortamında sürekli bir fluorid salınımının olması sağlanır. 3,5 yaşından sonra çürükten koruyucu etkisi bilimsel olarak kanıtlanmış bu uygulamaların yapılması ve düzenli aralıklarla kontrol edilmeleri sayesinde çocuğun diş çürüğü oluşumundan sürekli olarak korunması mümkün olur.
Tüm bu koruyucu uygulamaların, ancak düzenli diş fırçalamayla birlikte fayda sağlanmaktadır.