Cinsiyet hormonu seviyesindeki bu dalgalanmalar, ağız ve diş sağlığını etkilemektedir.Protez ve İmplantoloji Uzmanı Dr. Dt. İlker Arslan kadınlarda ağız ve diş sağlığını etkileyen faktörler ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Ergenlik- Menstrüasyon
Özellikle mensturasyon dönemlerinde, dişeti hassaslaşmaktadır. Buna bağlı olarak diş eti kızarıklığı ve dişeti kanaması görülebilmektedir. Yine bu dönemde ağız içerisinde uçuk, aft gibi herpes tipi viral lezyonlara ve ülserasyonlara sıklıkla rastlanılmaktadır.

Gebelik

Gebelik sırasında meydana gelen en önemli değişiklik östrojen ve progesteron hormonlarının seviyesinin yükselmesidir. Bu durum dişler üzerindeki plak birikiminin ve diştaşı oluşumunun artmasına, dolayısıyla diş ve dişeti problemlerine yol açmaktadır. Diş hassasiyeti,diş etlerinde kızarıklık ve kanama bu dönemde görülen başlıca problemlerdir. Gebelikte dişeti hastalıklarının yanı sıra, epulis (gebelik tümörü) olarak adlandırılan dişeti büyümeleri görülebilir. Bu büyüme hamileliğin sonlarına doğru veya hamilelikten sonra kendiliğinden iyileşmektedir. Ancak çiğneme ve ağız bakımı işlemleri sırasında rahatsızlık veriyorsa, alınması gerekebilir.
Gebelikte diş sağlığını etkileyen diğer bir faktör, anne adayının yaşadığı bulantı ve kusmalardır. Kusma sonrası ağız içinde oluşan asidik ortam dişlerde aşınmaya (erozyon) neden olabileceğinden gebelerin bu dönemde ağızlarını karbonatlı su ile çalkalamaları önerilmektedir.
Ayrıca halk arasında bebeğin kendisi için gerekli olan kalsiyumu annenin dişlerinden alarak, annenin dişlerinin çabuk çürümesine yol açtığı düşünülmektedir. Oysa diş gelişimi için gerekli kalsiyum annenin kemiklerinden temin edilmektedir. Bu nedenle annenin kalsiyum ve fosfor bakımından zengin gıdalarla beslenmesi oldukça önem arz etmektedir.
Doğum Kontrol İlaçları
Bu ilaçlar içerdikleri hormonlar nedeni ile hamilelikte oluşan ağız içi değişikliklere benzer belirtilerin görülmesine neden olurlar. Doğum kontrol haplarının uzun süreli kullanımları dişeti iltihaplarına yol açabilmektedir. Doğum kontrol ilaçlarının kullanımı "Çekim Sonrası Alveolit" oluşumu riskini üç kez artırır. Bu nedenle cerrahi operasyon öncesi diş hekiminin bu durumu göz önüne alması gerekmektedir.
Menopoz
Kadınlarda önemli fizyolojik ve psikolojik değişimlere neden olan bu dönemde, östrojen hormonu en az seviyeye inmektedir. Bu hormon kalsiyumun bağlanmasını sağlayan hormon olması nedeniyle, eksikliğinde kemik seviyesinde azalma (çene kemiğinde erime) dolayısıyla dişlerde sallanma ve dişin kaybedilmesi durumu gündeme gelebilmektedir. Bunun yanı sıra ağızda kuruluk, tat almada bozukluk, yanma hissi gibi belirtiler de görülebilmektedir. Bu nedenle menopoz dönemindeki kadınların yeteri düzeyde kalsiyum almaları hem ağız-diş hem de genel sağlık durumları açısından son derece önemlidir.