Araştırmacılar doğum sonrası 3 tip depresyon tarif etmişlerdir: Doğum sonrası ortaya çıkan üzüntü-kaygı durumu (baby blue sendromu), doğum sonrası depresyon (post-partum) ve doğum sonrası psikozu.

Doğum sonrası ortaya çıkan kaygı-üzüntü durumu, genellikle doğumdan sonraki ilk 3 gün içerisinde ortaya çıkar ve birkaç hafta içerisinde kaybolur. Yeni doğum yapan kadınların ortalama %50-80’ni arasındaki bir oranda bu durumu görmek mümkün. Bu durum genellikle uykusuzluk, ağlama, aşırı hassasiyet ve duygu durumunda ani değişikler şeklinde belirtiler ile kendini gösterir.
Doğum sonrası depresyonun duygusal semptomları sık sık ağlama, aşırı hassasiyet, yorgunluk, bezginlik, suçluluk duygusu yüksek kaygı ve kendini değersiz hissetme şeklindedir. Fiziksel semptomları baş ağrısı, uyuşukluk, göğüs bölgesinde ağrı şeklinde görülebilir.
Doğum sonrası depresyon geçiren bir anne çocuğuna karşı negatif düşünceler ve ilgisizlik gösterebilir. Bu durum anne-çocuk arasında kurulacak bağın olumsuz yönde gelişmesine sebebiyet verebilir. Bu nedenle tedavi edilmesi anne-bebek ilişkisinin sağlıklı bir şekilde gelişmesi için çok önemlidir. Doğum sonrası depresyon hala çok tanımamakta ve bildirilmemektedir. Bu tip bir depresyon, doğum yapan kadınların yüzde 3 ila yüzde 20’si arasındaki bir oranda görüldüğü tahmin edilmektedir ve 6 ay ila 1 yıl kadar sürebilir.
Doğum sonrası psikozu çok sık görülen bir hastalık değildir. Araştırmalara göre doğum sonrası psikozu her doğum yapan 1000 kadından sadece 1’inde görülmektedir. Post-partum psikozun semptomları taşkınlık, davranışlarda aşırı düzensizlik, yorgunluk, mizaç değişikliği, umutsuzluk, halüsinasyon şeklinde kendini gösterir.
Bu Dönemi Aşmak için Öneriler
•Kendinize yakın hissettiğiniz bir arkadaşınızla yaşadıklarınız hakkında konuşun.
•Çocuğunuzun bakımı ve ev işleri konusunda size yardımcı olabilecek birilerini bulmayı deneyin. Bu size biraz nefes almak ve kendinize zaman ayırma olanağı verecektir.
•Günde sadece 15 dakika da olsa kendiniz için bir şeyler yapmayı deneyin. Yürüyüşe çıkın, ılık bir duş alın, kitap okuyun vs.
•Hissettiklerinizi ve yaşadıklarınızı günlük olarak not edin. Bu durum olumsuz düşüncelerinizin ve duygularınızın dışarı çıkmasına yardımcı olur. Kendinizi iyi hissetmeye başladığınızda eski yazdıklarınıza geri dönüp, ne kadar iyiye doğru gittiğinizi görmüş olursunuz.
•Doğum yapmanın hayatınıza birçok yeni değişiklikler getirdiği bir gerçektir. Hiç kimse sizden “mükemmel bir anne” olmanızı beklemiyor. Neyi ne kadar yapabileceğiniz hakkında kendinize karşı dürüst olun ve yardıma ihtiyacınız olduğunda diğer insanlardan yardım istemekten çekinmeyin.
•Sosyal destek almak için yakın çevrenizle ilişkiye geçebilirsiniz.
•Ruh sağlığı uzmanı ile konuşmayı deneyin. Belki terapi veya medikal tedaviye ihtiyacınız olabilir.
Psikolog İlkay Gedik