Yumurtlama gününün ve doğurgan, yani hamilelik için elverişli günlerin belirlenmesi için aşağıda anlatılan yöntemler gebe kalmakta zorlanan çiftlerde gebelik oluşumunda yardımcı bir yöntem olarak kullanılabileceği gibi gebelikten korunmada da kullanılabilir.

Ancak bu yöntemlerin gebelikten korunmada tek başına çok etkili olmadığı bilinmelidir. Bu yazı sizin kendi bedensel özeliklerinizi, sizde adet döngüsü boyunca olup bitenleri daha yakından tanımanıza yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır.

Rahimağzından salgılanan mukus (mukus, "kaygan, yapışkan sıvı" anlamına gelir), adet döngüsü boyunca salgılanan hormonların (östrojen ve progesteron hormonları) etkisiyle döngünün farklı günlerinde farklı özellikler gösterir. Bu değişiklikleri anlayabildiğinizde yumurtlama gününüzün olduğu zamanı da doğru bir şekilde belirlemeniz mümkündür.

Günlük kontrollerinizde rahimağzı salgınızın özelliklerini işaret ve orta parmaklarınızı vajinanızın derinliklerine yerleştirerek belirlemelisiniz. Salgının bir kısmını parmaklarınızla toplayıp dışarı alabilirseniz işiniz daha da kolaylaşır.

Bakmanız gereken salgının kıvamı ve esnekliğidir:

Rahimağzı salgısı adet döngüsünün ilk günlerinde yani östrojen hormonunun kanda yükselmeye başladığı zamanlarda yapışkan bir özelliktedir. Daha sonra kan östrojen hormonu seviyesi yumurtlamanın hemen öncesinde en yüksek seviyeye ulaştığında kaygan ve oldukça esnektir, salgının çektikçe uzadığını görebilirsiniz (yandaki resme bakınız).
Yumurtlama gerçekleştikten sonra salgı yine yapışkan, ancak çektikçe uzamayan özelliklerine geri döner.

Mukusun en bol olduğu ve kıvamının en fazla olduğu gün yumurtlama gününüzdür. Bundan sonra rahimağzı salgınız giderek bu özelliklerini yitirir.

Yumurtlama olduktan sonra vücut ısısı önce hafifçe düşer, progesteron hormonu salgısıyla birlikte birkaç dizyem (derecenin onda biri) yükselir. Bu yöntemi kullanabilmeniz için elinizde bazal vücut ısısı ölçmeye uygun hassas bir termometreniz olmalıdır.

Yukarıdaki resimde bazal vücut ısısının günlere göre değişiminin grafiğe dönüştürülmüş şekli görülmektedir. Yumurtlamanın olduğu 14. gün ısının hafifçe düştüğüne, daha sonra belirgin bir şekilde yükseldiğine dikkat ediniz.

Bazal vücut ısısı ölçme yöntemi gebe kalınabilecek günlerin belirlenmesinde değil, yumurtlamanın olduğu ve böylece gebe kalma ihtimalinizin nispeten düşük olduğu günlerin belirlenmesinde daha çok işe yarayabilir. Bu yöntemi yumurtlamanızın olup olmadığını geriye dönük olarak belirlemek için doktor önerisiyle kullanabilirsiniz.

Vücut ısısının uykusuzluk, ateşli hastalıklar, yorgunluk, stres gibi olaylardan da etkilendiğini ve bu durumlarda arttığını unutmamalı ve bu yönteme çok fazla güvenmemelisiniz.