Meme kanseri ölüme sebebiyet vermesi açısından akciğer kanserinden sonra ikinci sırada yer alıyor. Öyle ki her yıl 375 bin kadın meme kanseri nedeniyle yaşamını yitiriyor. Oysa düzenli yapılan tetikler sayesinde 10 yıl hastalıksız yaşama şansı % 90 gibi oldukça yüksek bir oranda seyrediyor.

Prof. Dr. Hilal Ünal
Genel Cerrahi Uzmanı
Meme kanseri dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanser türü. Ölüme yol açması açısından ise akciğer kanserinden sonra ikinci sırada yer alıyor. Yaklaşık olarak dünyada her yıl 1 milyon kadında yeni meme kanseri tespit ediliyor. Her yıl 375 bin kadın da bu kanser nedeni ile hayatını kaybediyor. Türkiye’de de her 12 kadından birinin yaşamının herhangi bir döneminde meme kanseri geliştiği belirtiliyor.
Tümör çapı 1 santimetreyi geçmeden ve koltuk altına yayılmadan, erken dönemde tanı konulursa meme kanserli hastalarda uzun ve konforlu bir yaşam sağlayabilinir. Üstelik erken tanı konulduğu takdirde memenin alınmasına da gerek duyulmuyor. ‘Bu nedenle her kadının hiçbir yakınması olmasa bile belirli aralıklarla meme taraması yaptırması ve kontrolden geçmesi şart”
KENDİ KENDİNİ MUAYENE
20 YAŞINDAN SONRA: Meme kanserlerinin yüzde 70’ini hastalar kendi memelerini incelerken veya muayene ederken buluyor. Bu nedenle 20 yaş sonrasında; ayda bir kez, adet bittikten sonraki ilk hafta içinde, mümkünse ayna karşısında her iki meme gözden geçirilmeli. Ayrıca meme ve koltuk altları düz bir yerde yatar durumda elle muayene edilmeli. Herhangi bir değişiklik fark edilirse, zaman kaybetmeden meme hastalıkları ile ilgilenen bir genel cerraha başvurulmalı.
DOKTOR MUAYENESİ
20-40 YAŞ ARASINDA: Hiçbir yakınması olmasa bile her kadın 20 – 40 yaş arasında 3 yılda bir, 40 yaşından sonra ise yılda bir kez klinik muayene için meme konusunda deneyimli bir genel cerraha başvurması öneriliyor.
ULTRASON
Ses dalgaları aracılığıyla görüntüleme sağlayan ultrasonografi mamografiye yardımcı bir teknik olarak nitelendiriliyor. Günümüzde gelişmiş ultrasonlar ele gelmeyen ya da mamografide görülemeyen 3 milimetrelik bir lezyonu bile gösterebiliyor.
20 – 30 YAŞ ARASINDA: Ultrason, 18- 30 yaş arasındaki genç kadınlarda birinci tanı yöntemi olarak kullanılıyor. Bu yöntem genç hastalarda mamografiye göre daha çok bilgi veriyor. Çünkü en deneyimli uzmanlar bile genç kadınlarda meme yapısı yoğun olduğu için 1 santimin altındaki kitleleri tespit etmekte güçlük çekiyor. Bu nedenle kitle varlığı veya ağrı şikayetiyle başvuran genç hastalarda ultrason tercih ediliyor.
MAMOGRAFİ
Mamografi meme hastalıklarının değerlendirilmesinde x ışınları kullanılarak uygulanan bir görüntüleme yöntemi. El ile yapılan muayeneyle tespit edilemeyen meme içindeki küçük kitleler, hatta kanser öncüsü hücresel değişiklikler bile mamografi ile ortaya çıkabiliyor. Yakınması olmayan kadınlarda tarama amaçlı, yakınması olanlarda da tanı amaçlı başvuruluyor. Son yıllarda kullanıma giren dijital mamografi cihazlarıyla eskilere göre çok daha kaliteli görüntülerle daha yüksek oranda tanı koyabilme imkanı oluyor. Üstelik sanılanın aksine mamografide kullanılan radyasyon dozu çok düşük olduğu gibi vücuda zarar da vermiyor. Örneğin bilgisayar başında 6 saat geçiren bir kadın ile mamografi tarama testi yaptıran kadın aynı dozda radyasyon almış oluyor.
40 YAŞINDAN SONRA: Mamografi meme kanseri tanısında ‘altın standart’ olarak kabul ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 40 yaşından itibaren her kadının yılda bir kez tarama mamografisi çektirmesinin gerekliği olduğunu belirtiyor. Eğer aileden biri, örneğin anne, anneanne, teyze , kız kardeş,hala veya babaanne meme kanserine yakalanmış ise kadın riskli grupta yer alıyor. Bu durumda mamogrbafi taramasının aile bireyinin meme kanserine yakalanma yaşından 10 yaş öncesinde yapılması gerekiyor. Mamografi 30 yaş altındaki kadınlarda önerilmiyor. Çünkü bu yaşlarda meme dokusunun yoğun olması nedeniyle mamografinin duyarlılığı azalıyor. Ayrıca meme dokusunun radyasyona duyarlılığı da bu yaş grubunda fazla oluyor.
MANYETİK REZONANS (MRI)
Yapısal ve işlevsel bulguları birleştirme özelliği nedeniyle meme kanseri için en duyarlı görüntüleme yöntemlerinden biri olarak nitelendiriliyor. Günümüzde giderek daha yaygın olarak kullanılıyor.
20’Lİ YAŞLARDA: Ultrason çok değerli bir yöntem olmasına rağmen meme kanseri tanısı için yeterli gelmiyor. Bu nedenle, birinci derece yakınlıktaki aile bireylerinden birinin erken yaşta meme kanserine yakalanmış olması veya yine aile bireylerinden birinin her iki memesinde tümör çıkmış olması gibi nedenlerden dolayı yüksek risk faktörüne sahip olan genç kadınlara da 20’li yaşlarda manyetik rezonans ile tarama yapılması gerekiyor.
Manyetik rezonans bu yaş grubunda daha iyi görüntü sağladığı gibi, radyasyon dozunun düşük olması gibi büyük bir avantaj da sağlıyor.