Ülkemizde en çok dut, üzüm ve keçiboynuzu gibi meyvelerden yapılan yoğun ve tatlı bir şurup olan Pekmez, bu meyvelerin çeşitli işlemlerden geçirilip kaynatılmasıyla elde edilir. Besin değeri oldukça yüksektir ve kansızlığa iyi geldiği bilinmektedir. Ülser ve soğuk algınlığı tedavisinde de faydalı olan pekmez, oldukça yüksek kalorili bir besindir.
Evde dut pekmezi nasıl yapılır?

• Evde dut pekmezi yapmak için iki kilo dutu bir süzgeçte iyice yıkadıktan sonra büyük bir tencereye koyun. Üzerini 1-2 parmak geçecek kadar su ekleyin. Yaklaşık 40 dakika kaynatarak dutların suyunu bırakmasını sağlayın.
• Büyük bir tencerenin üzerine önce süzgeci, süzgecin üzerine de temiz bir tülbent koyun. Kaynatılmış dutları bu tülbentte süzün ve kalan dut tanelerini de iyice sıkın.
• Elde edilen suyu koyu bir kıvam alana kadar kaynatın. Pekmez için ideal kıvam balın kıvamına çok yakındır. Yarım limonu sıkıp suyunu kaynayan pekmeze kattıktan 10 dakika kadar sonra ocağı kapatın.
• Ev yapımı pekmezinizi soğuduktan sonra cam kavanozlara konup güneş almayan kuru ve serin bir ortamda saklamaya dikkat edin.

Evde üzüm pekmezi nasıl yapılır?

• Pekmez yapılırken genellikle siyah üzüm tercih edilir. İyice yıkanan üzüm taneleri saplarından ayrılır. İyice ezilerek suyu çıkarılır. Bu suya "şıra" denir.
• Şıranın ekşiliğini ve asidini almak için genelde şıranın %5'i kadar (10 litre şıra için yarım litre kadar) beyaz toprağa ihtiyaç vardır.
• Hazırlanan şıra bir taşım kaynatılır. Bu işlem "şıranın kestirilmesi" olarak da bilinir ve amacı şıranın içindeki mayanın öldürülüp şaraplaşmasını engellemektir. Kaynatma sırasında şıranın dibinin tutmaması için karıştırılması, ayrıca yüzeyinde oluşan köpüklerin toplanması gerekir.
• Ocaktan alınan karışım en az 5-6 saat, en fazla 1 gün bekletilerek dinlendirilir. Daha önceden şıraya katılan toprak bu sırada dibe çöker.
• Dinlendirilen ve tortusu dibe çöken sıvı, kaynatma kazanına alınır. Kaynatma kazanına aktarılan sıvının berrak olmasına, içinde tortu kalmamasına dikkat etmek gerekir. Sonrasında bu sıvı, pekmez kıvamını alana kadar karıştırılarak kaynatılır.
• Ocaktan alınan pekmezin tercihen cam şişelerde, kuru ve güneş almayan yerlerde saklanması önerilir.