Özgüvenin karşıtı olan özgüven eksikliği ise genellikle aşağılık kompleksi olarak tanımlanır.

Aşağılık kompleksi bulunanlar nasıl hisseder ve düşünür?




1. Eleştiriye karşı alıngan olmak: Aşağılık duygusuna kapılan insanlar hata yaptıklarını bilseler de, diğer insanların bunu vurgulamaları hoşlarına gitmez. Ne kadar yapıcı ya da naif olursa olsun her eleştiriyi kişisel bir saldırı olarak algılarlar.

2. Övgüye uygunsuz cevap verme: Bu iki şekilde olur. Bazı insanlar kendileri hakkında iyi şeyler duymak için can atarlar ve sürekli iltifat edilmesinden hoşlanırlar. Diğer davranış biçimi ise tam tersidir. Özgüven eksikliği çeken bir grup insan ise kendileri hakkında pozitif bir şey duymak istemezler çünkü bu kendi hissettikleriyle çelişir.

3. Aşırı eleştirel yaklaşım: Kendilerini iyi hissetmeyen kişiler başkaları hakkında da iyi şeyler düşünemezler. İnsanların kusur ve hatalarını ararlar. Böylece kendilerinin çok kötü olmadığını kanıtlamaya çalışırlar. Bu insanlar çevredeki en akıllı, çekici, başarılı insan olmadıkları zaman akıllı, çekici, başarılı hissetmezler.

4. Suçlama eğilimi: Bazı insanlar aşağılık hissetmenin acısından kurtulmak için kendi güçsüzlüklerini diğer insanlara yükelemeye çalışırlar. Bu noktada kendi hataları için başkalarını suçlarlar.

5. İşkence isteği: Bu kompleks doruk noktasındayken başkalarını suçlama davranışı, karşısındakine zarar vermeye kadar gidebilir. Bir kişi işinden kovulmuşsa, örneğin, patronunun söyleyecek bir şey bulamaması onu rahatlatır. Böylece başarısızlığı için kişisel sorumluluklardan kaçınır.

6. Rekabetle ilgili negatif hisler: Aşağılık kompleksi olan insanlar da herkes gibi bir oyunu ya da yarışmayı kazanmak ister ama böyle durumlardan kaçınırlar çünkü kazanamayacaklarını düşünürler. Birinci gelememe korkusu tamamen başarısız oldukları korkusuna kapılmalarına neden olur.

7. Yalnızlık ve çekingenlik eğilimi: Aşağılık duygusu olan insanlar diğer insanlar kadar zeki ve ilginç olmadıklarını düşündüklerinden diğer insanların da onları böyle göreceğini düşünürler. Bu yüzden sosyal ortamlardan kaçınırlar. İnsanlarla birlikte oldukları zaman ise susmayı tercih ederler çünkü bunun yalnızca aptallıklarını ve sıkıcılıklarını kanıtlayacağını düşünürler.