Asabisiniz, kaslarınızda ağrı, uyuşma, tutulma, gerilme hissediyorsunuz. Sizin için tehlike çanları çalıyor…Romatizmanın yanı sıra Nörolojik, Ortopedik ve Travmatolojik hastalıklara yakalanmanız an meselesi.. ‘’No stres, Yes mutlululuk’’ istiyorsanız bu yazıyı mutlaka okuyun…İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Halil Koyuncu ile günümüz insanının en büyük sorunu, gerginlikten ve yorgunluktan kurtulmanın yolları konusunda sohbet ettik. Ve, bakın neler öğrendik? Gerginseniz sıcak, yorgunsanız soğuk suya ihtiyacınız var. Bu sanıldığı kadar basit değil tabii ki..
Prof. Dr. Halil Koyuncu: Sağlık, kişinin kendisini fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan iyi hissetmesidir. Kişinin bu hali bozulursa hastalık meydana gelir. Sağlığı bozan durumlar, kısaca iki başlıkta toplanabilir. Ruhsal ve organik bozukluklar. Duygu, düşünce ve davranış değişikliklerine sebep olan ruhsal bozukluklar, organik rahatsızlıkları taklit edebilir veya onların şiddetini arttırabilir. Organik bozukluklar ise, kişinin ruhsal durumunda çeşitli değişikliklere sebep olabilir. Her iki rahatsızlık vücudumuzdaki çeşitli sistem, organ ve dokuları bozar, gerek çalışmalarında ve gerekse anatomik durumunda değişiklikler meydana getirebilir.
Gergin kişi; romatizmal,nörolojik,ortopedik ve travmatolojik hastalıkları davet eder
Prof. Dr. Halil Koyuncu: Ruhsal bozuklar içerisinde en fazla duygu ve duygu durumunda değişiklikler göze çarpar. Bu durumlar kişide, sıkıntı, gerginlik, uykusuzluk, kızgınlık, içine kapanıklık veya saldırganlık şeklinde kendini gösterebilir. Sinirsel gerginlik hallerinde hastanın genellikle tüm kaslarında veya belirli bir kas grubunda hassasiyet, ağrı, tutulma ve gerilme görülür. Eklem hareketlerinde zorluk, ilgili bölgelerde şişlik hissi, uyuşma ve karıncalanma gibi yakınmalar da olur. Gergin olan veya kaslarında gerginlik bulunan kişiler evde, işte ve sosyal çevrede huzursuz, mutsuz ve rahatsız olurlar. Aile içi veya işteki bu kötü yansımalar başarılarını olumsuz etkiler. Ruhsal rahatsızlıklar yanında özellikle romatizmal hastalıklar; ister iltihaplı olsun, isterse kuru romatizma şeklinde olsun kasların lokal veya genel kasılma ve gerilmelerine sebep olur. Hareketimizi sağlayan Kas-Kemik-Eklem üçlüsünü, Romatizmal Hastalıklar dışında, Nörolojik, Ortopedik ve Travmatolojik hastalıklar da etkiler. Felçlerde, sinir ve kas zedelenmelerinde, zorlanmalarda, spor yaralanmalarında yine kas hassasiyetleri ve gerginlikleri ile spazmı oluşur. Dahili hastalıklarda da bu tür yakınmalar olur.
Yorgunluk; kişinin bir aktiviteyi yapmakta zorlanması, isteksizlik duyması veya yapamamasıdır. Birinci derecede ruhsal bozukluklarda rastlanır. Sabah belirgin olan bu durum, kişinin işe adaptasyonunu bozar. Halsiz, güçsüz, kuvvetsiz ve bitkin hisseder. Unutkanlığa, dikkat dağılmasına ve uykuya meyle neden olur. İş verimsizliği ve de mutsuzluk başarı kaybına ve sosyal izolasyona sebep olur. Dahili hastalıklarda ve iltihaplı romatizmalarda, yaygın ağrılı yumuşak doku romatizmalarında benzer yorgunluk yakınmalarına rastlarız.
Mutluluğun Anahtarı ;Gerginlikte Sıcak, Yorgunlukta Soğuk Uygulaması
Sıcağın etkileri; genel olarak ruhsal gevşeme, rahatlık hissi, lokal olarak ise ağrıda ve spazmda azalma, damar genişlemesi, sinir iletisinde artma, bağ dokusunda gevşeme olarak özetlenebilir. Fizik vasıtalardan sıcak ve soğuk, tedavi için çok sık kullanılır. Gerek ev ortamında ve gerekse klinik şartlarında çeşitli sıcak vasıtaları bulunmaktadır. Doğal olarak güneş bunlara en iyi örnektir. Güneş içindeki kırmızı ötesi ışınlar mükemmel sıcaklık veren ışınlardır. Sıcak su torbası, kompresler, elektrik soba ve yastıkları, sıcak paketler, tuz ya da kum ısıtmaları, tuğla-kiremit ısıtılması benzer amaçla kullanılan sıcak vasıtalarıdır. Ayrıca su ve kaplıca uygulamaları da kullanılan diğer yöntemlerdir. Sauna veya hamamlar, genel veya lokal banyolar sıcaklık veren vasıtalara örneklerdir. Bunlar direkt temas şeklinde, ışın şeklinde veya su ve hava girdap banyoları şeklinde uygulanabilir. Hastanın dayanmasına göre 20-40 dakika arası yapılır. Çok sıcak uygulamalar da süre daha kısa tutulur. Deri tarafından alınan sıcaklık hissi, direkt olarak sinir, kas, bağ dokusu ve damar üzerinde etki eder. Kasları gevşetir. Spazmı çözer. Sinir iletisini arttırır. Dolaşımı hızlandırır. Bağ dokusunu gevşeterek hastanın rahatlamasını sağlar. Akut kanama, tümör, enfeksiyon, iltihap haricinde çok iyi sonuçlar alınır. Gergin olan kasların gevşetilmesinde etkin bir yoldur. Düzenli aralıklarla kür halinde 10-20-30 gün yapılabilir. Genel gerginliklerde genel banyo veya duş şeklinde olabilir. Lokal olaylarda ise ilgili bölgeye farklı vasıtalar tatbik edilebilir. Bölgesel gerginliklerde sıcak paketler, kompresler, duş uygulamaları ve elektrik sobaları uygulanır.
Soğuğun etkileri; genelde zindelik, canlılık, uyanıklık hissi, iş ve sosyal çevrede verimlilik, lokalde ise ağrı, spazmda azalma, dokuda sertlik, deride dirilik olarak açıklanabilir. Soğuk 18 derecenin altındaki sıcaklıklardır. Sıvı, gaz veya katı maddeler bu amaçla kullanılabilir. Spreyler, su veya hava akımları ile soğuk paketler, buz uygulamaları çok iyi sonuçlar verir. Duş, banyo veya havuz ortamında da soğuk tatbiki yapılabilir. Soğuk kompresler, soğuk su, soğuk paketler, buz tane ya da kalıpları, kar veya buzlu sular, soğuk duşlar bu amaçla kullanılabilir. Kişinin soğuğa duyarlılığına göre 10 saniye ile 30 dakika arası tatbik edilebilir. Kısa süreli veya uzun süreli soğuk uygulamaları, kişide kas ve sinir uyarımına, damar daralmasına ve bağ dokusunun sertleşip sıkılaşmasına neden olur. Çevreden merkeze kanın akışının artması hayati organların kanlanmasının artmasına sebep olur. Direkt bu dokulardaki uyarımın yanında, soğuk, beyindeki soğuk merkezlerinin uyarılmasına sebep olur. Bu ise kişinin kendisini canlı ve zinde hissetmesini sağlar. Eklemdeki iltihabın önlenmesinde, akut zorlanmalarda ve tutuklukla incinmelerde de etkin rol oynar. Sabah ya da akşam alınacak 1-5 dakikalık soğuk duşlar, kişinin güne iyi başlamasını ve akşam yorgunluğunu gidermesini sağlar. Soğuk alerjilerinde, kalp hastalıklarında, damar tıkanmalarında ve çok yaşlılarda uygulanırken dikkatli olmak gerekir.
Sonuç olarak, çeşitli hastalıklara bağlı lokal veya genel yorgunlukta soğuk uygulamaları, kas ve sinir gerginliklerinde ise sıcak tatbikleri çok iyi sonuçlar verebilir.