http://i.milliyet.com.tr/GaleriHaber..._mf553710.Jpeg




Bağımlılık denilince akla ilk olarak uyuşturucu, kumar, alkol gibi kötü alışkanlıklar geliyor. Aslında aşk da, seks de bağımlılık yaratabiliyor. Peki her âşık olan, bağımlı olmaktan korkmalı mıdır, ya da birini çok seviyorsanız, bu, bağımlı olduğunuz anlamına mı gelir? Bu soruların cevabını aşk ve seks bağımlılığı konusunda uzmanlaşmış Psikolog Alper Aksoy ile konuştuk.

Aşk bağımlılığını nasıl tanımlayabiliriz?
Hoşlanmak, sevmek, romantik aşk, tutkulu ya da patolojik aşk olarak sınıflandırılan ilişki biçimleri arasında aşk, hoşlanmanın ötesinde olan bir kavramdır. Aşk bağımlılığıysa tüm bunların daha saplantılı bir şekilde yaşanması halidir. Kişi, yanlış olduğunu bildiği halde o ilişkiyi yaşamaya devam ediyorsa, karşısındakiyle özdeşleşip benlik sınırlarını kaybetmişse, ayrılık kişi için ölümle eş değerse, toplumdan soyutlanmış bir şekilde kendini partnerine adamışsa ya da boşandığı halde olmasalar bile bireyler birbirinden kopamaz. Tutku ağırlık kazanırsa, o zaman karşımızdakini hep isteriz. Kişi partneri için onu çok seviyorum, onu çok özlüyorum diyorsa bu aşktır. Ama kişi, onsuz olamam, onsuz yaşayamam diyorsa bu bağımlılıktır. Yani bir anlamda ölümüne aşk dediğimiz patolojik bir tutku söz konusudur.


Bağımlı kişilikler bu duruma daha mı yatkın?
Aslında herkes bağımlı olabilir. Bağımlılık bir davranış biçimidir. Yoğun alkol alanlar, içki içmezse uyuyamaz, iştahı kaçar. Alkolün midesine ve kendisine verdiği zararı bile bile alkol kullanmaya devam eder. Tutkulu bir aşkta da, âşık olduğunuz kişiyi görmediğiniz zaman uyuyamaz, yemek yiyemez ve onun size zarar vermesine rağmen ilişkinizi sürdürürsünüz. Tüm bağımlı davranışların ya da tutkulu bağlılıkların bir benzerliği vardır. Davranış biçimi 'bağımlılık' olan kişilerde, bağımlı olduğu şeyi bırakıp başka bir şeye bağımlı olma ihtimali çok yüksektir. Bağlılık duygusu insanca bir ihtiyaçtır. Yaşamın çeşitli kesimlerinde, kimi zaman tümünde hissedilebilir. Bağlılık daha çok bir yakınlık ve sevgi duygusu olarak açıklanabilir. Bağlılıkta kişisel özgürlük sınırlarımız belirlidir. İnsan kendini bağlı hissedebilir, ancak bu duygu insanın bağlı olduğu nesne ya da kişi olmadığı zaman yaşamını devam ettirmeye engel oluşturmaz. Bağımlı kişiler, sadece aşka değil, arkadaşlarına, çocuklarına ya da ailelerine de bağımlı olabilir.


Âşık olacağımız kişiyi biz mi seçeriz?
Âşık olacağımız kimseyi seçemeyiz. Bilinçaltımız bizi yönlendirir. O yüzden hiç beklemediğimiz anda, hiç beklemediğiniz kişiye âşık olabilirsiniz. Ama seveceğiniz kişiyi seçebilirsiniz. Bunun için kriterler koymak doğru olmaz. Çok basit olarak, yanında kendinizi rahat hissettiğiniz kişi, size uygun kişidir. Ama bundan daha önemli olan, ilişki sırasında yapmanız gerekenler. Bireylik sınırlarınızı korumanız şart. Sadece onu düşünmeye, onu yaşamaya başlarsanız, onu hayatınızın temel noktası yaparsanız, bu hastalıklı bir aşka döner. Bu nedenle, ilişki sırasında kendinize zaman ayırmayı, hiç istemediğiniz şeyleri sadece o istedi diye yapmamayı öğrenmeniz gerekir. Siz birey sınırlarınızı kaybedip kendinizi yok ederseniz, partneriniz de sizi sevmeyecektir.


Aşk nedeniyle acı çekenlerin durumu nedir?
Kişi âşık olurken bilinçli olarak karşısındakine karşı beklentiler geliştirir. Ama ilişkiyi belirleyen bilinçdışı istek ve korkulardır. Uğruna savaştığınız ideallerinize uygun bir eş seçmek, aşkın temeli olan idealleştirmenin başarıyla gerçekleşmesini sağlar. Bunun gerçekleşmesi, bağlılığın artmasını sağlar. Bağımlılık bir tür acıdan kaçınma davranışıdır. Kişinin bağımlı olduğu nesneden kopamamasını, fobik bir korku olarak nitelendirebiliriz. Çünkü kişi gerçekten de maddeyi bıraktığı zaman büyük bir acı yaşayacaktır. Ancak onun da ötesinde bildiği tüm hazları terk etmek zorundadır. Sevgilinin bildiği tek şey aşkını yaşamaktır. Onu bırakmayı kabullendiği zaman, ya da bir başka deyişle gerçeğe döndüğü zaman, ona haz veren hiçbir şey kalmayacaktır.


İlişki bağımlılığı yaygın bir bağımlılık mı?
Aşk ya da ilişki bağımlılığı, belki de en yaygın bağımlılık türlerindendir. Ama insanlık tarihi boyunca var olan bir sorunu, bağımlılık olarak görmek ya da adlandırmak insanlar için kolay değil. Bu tür konularda istatistikler yapmak çok zor. Duygusal konuları istatistiksel olarak değerlendirmek mümkün değil. Kendinize bile itiraf edemediğiniz bir konuyu nasıl bir anketöre anlatabilirsiniz ki...


Bağımlı ilişkilerden kurtulma yollan nelerdir?
Herkes birbirinden farklıdır. Tabii kişilerin aşk ilişkileri de birbirinden farklıdır. Genelde insanlar kendi başlarına kurtulurlar. Ancak kendileri başa çıkamadıkları durumlarda, bir uzmandan yardım almak gerekir. Bağımlı ilişkileri olan kişilerin dikkat etmesi gereken üç önemli nokta var: Kendisini, varlığını ve kendi birey sınırlarını korumak.