Halüsinasyon, bir duyu organını uyarıcı bir nesne ya da uyarıcı başka bir etken olmadan, hissedilen bir duygunun varlığına inanma durumudur. Varsanı olarak ta tabir edilmektedir. Ruh hastalıkları alanında ve tifo, menenjit gibi hastalıklarda, yüksek oranda alkol alımlarında sıkça bu durumla karşılaşılmaktadır. Görme, dokunma, işitme, tat alma ve koklama duyularının halüsinasyonu olabilir. Kişiler bu durumlarda hastalığının bulunduğunu bilmeden işittiklerine, gördüklerine, hissettiklerine tamamen inanırlar. Gözlerde olan bozukluklarda görülen ışık görüntüleri halüsinasyon sayılmaz. Burada olayın nedenini kişi bilmektedir. Hastaların fikir ve düşüncelerinin dışarıya aktarıldığını sanması, düşüncelerinin başkaları tarafından biliniyormuş hissinin uyanması, yabancı olan fikirlerin kafasına sokulduğunu düşünmesi gibi ruhsal olan halüsinasyonlar bulunmaktadır. Kişilerin aşırı yorgun olduğu dönemlerde, yaşlılık zamanında uyurken ya da uyanırken görülen şekiller normal olarak kabul edilmektedir. Görülenler duyu organlarının gerçekte olmayan şeyleri algılamalarıdır. Beyin tarafından uydurulan bu görüntüleri herkes görebilir. Halüsinasyon duyulabilir, görülebilir, tadı olabilir, kokusu olabilir ve hissedilebilir. Dış uyarıcılar olmadan yaşanan halüsinasyonlar, gerçek mekandan kaynaklanıyormuş gibi yaşanmaktadır. Bunlar inandırıcı ve somut özelliğe sahiptir. Halüsinasyonlar yanılsamalar ile karıştırılmamalıdır. Yanılsama dış uyarıcının yanlış algılanmasından ya da yanlış yorumlanmasından kaynaklanır.






Halüsinasyon türleri nedir?

Görsel halüsinasyonlar: En sık görülen halüsinasyon türleri arasındadır. Görülenler kişi, hayvan olabileceği gibi tuhaf varlıklar ya da görünümler olabilir. Bu görüntülerin çoğu bir kaç saniye sürer ve kaybolur. Bu tür sanrılar Lewy cisimcikli demans sahibi olan kişilerde görülmektedir. Bu demans türü Alzheimer ve Parkinson hastalığı olan kişilerdeki belirtilere sahip olan kişilerdir. Ancak bazıları kalıcı olabilir ve kişilere sıkıntı verebilir. Bu görsel görüntülerin görülmesinin sebepleri arasında;

• Hastalık:Enfeksiyon gibi fiziksel durumu etkileyecek hastalıklardan dolayı bu tür halüsinasyonlar görülebilir.
• İlaçlar: Kişilerin kullanmış olduğu bazı ilaçların yan etkilerinden dolayı bu tür halüsinasyonlar görülebilir.
• Görme yeteneği: Görmesi zayıf olan kişilerde bu tür halüsinasyonlar görebilir.
• Beyindeki değişimler: Beyinde yaşanan bazı değişimler görsel olarak sanrı görmeye sebep olabilir.

İşitsel halüsinasyonlar: Kişilerin duyulmayan, ortada olmayan sesleri, gürültüleri duyması işitsel halüsinasyonların meydana gelmesine neden olur. Kişilerin işitme yeteneklerini kontrol ettirmesi önemlidir. Bunun belirtilerinden biri kişinin kendi kendine konuşması ve başka birinin konuşmasının bitmesini bekliyor gibi durması ile yeniden söze başlaması şeklinde devam eder. Yanında olmayan kişilerle konuşuyor olmak, işitsel halüsinasyon olasılığını arttırır. Kişilerin başkalarıyla konuşurken olmayan şeyleri işitme olasılığı azalmaktadır.


Halüsinasyon ne zaman görülebilir?
Halüsinasyonların hangi durumlarda, nerelerde ve hangi maddelerin alımından sonra görüldüğü belirlenmelidir. Halüsinasyonlara sebep olabilen maddeler arasında LSD, esrar, uyuşturucu maddeler belli süreler sonunda buna sebep olabilir. Psikiyatrik hastalıklar sırasında, özellikle psikotik adı verilen gerçek yaşamdan kopmuş olan insanlarda sıkça bu bozukluğa rastlanır. Ameliyat esnasında verilen atropin ve benzer antikolinerjik ilaçlar, belli yaştan sonra halüsinasyona sebep olabilir. Hastalarda bilinç bulanıklığı şeklinde yaşanır. Birde azot sarhoşluğu halinde yaşanabilecek halüsinasyonlar bulunmaktadır. Bunlar denizlerde belli derinliklere dalan dalgıçlarda sıkça rastlanır. Kısmi bilinç kaybı, sahte mutluluk, hesaplama hataları gibi belirtiler vermektedir. Kişilerde estezi adındaki uyuşukluklar meydana gelmektedir. Bu durum kişileri ölüme kadar götürebilir. Uzun süren ameliyatlar sırasında hastalara verilen narkozda, azot sarhoşluğuna neden olabilmektedir. Araştırmalar karanlıkta tutulan kişilerin halüsinasyon göreceğini ispatlamıştır. Karanlıkta yapacak başka bir şey bulamayan beyin kendi görüntülerini oluşturarak, halüsinasyonları yaratır. Bu durum uykuda görülen rüyalar gibidir. Bunlar normal sayışa da, bazı kişiler hasta oldukları durumlarda bu tür sanrılar görebilirler. Bu hastalıklar felç, beyin tümörü, göz hastalıkları gibi durumlardır. Seslerin duyulduğu işitsel halüsinasyonlar daha çok ruhsal hastalıkların sonucunda görülür.