Aşırı heyecan, bazı zamanlarda normal kabul edilse de, günlük yaşamı etkileyecek derecede yaşandığında bazı tedbirler alınarak önlenmesi gerekir. Heyecanlanma günlük yaşamda sıkça yaşanan bir duygudur. Yeni bir iş, yeni bir araba, sevdiği biriyle karşılaşma gibi etkenler kişilerin belli derece heyecanlanmasına neden olur. Heyecanın belli bir seviyede olması halinde, kişinin daha dikkatli olmasına ve yapılan işten zevk almasına sebep olur. Toplumda sosyal yaşamda başarılı olan, sanatkar kişilerde bir miktar heyecan olduğu bilinir. Kişilerin aşırı heyecanlı olduğu çoğu zaman davranışlarından belli olur. Fakat bazı kişilerin dışarıdan bakıldığında heyecanı belli olmaz. Kişinin heyecanlı ve duyarlı olması belli oranda avantaj olarak kabul edilir. Aşırı heyecanlı olma kişide hata yapmaya yatkınlık ve psikolojik sorunlara neden olabilir. Bu durum kişinin kendi davranışlarını kontrol etmesine engel olur. İnsanlarda olan yükseklik fobisi, sosyal fobi, panik atak, kekemelik gibi sorunlar heyecanı kontrol altına alamama etkisiyle yakından ilgilidir.




Heyecan nasıl kontrol edilebilir?
Fazla heyecan bazıları için kişilikle bağlantılı olsa da, alınan bazı tedbirler kişinin heyecanını kontrol altına almasına yardımcı olabilir. Bu tedbirler arasında en etkili olanı solunumun doğru yapılmasıdır. Solunumun yeterli ve doğru olması kişideki kaygıyı azaltıcı bir etkendir. Ayrıca kişinin gevşeme tekniklerini öğrenerek, heyecanlandığı durumlarda gevşemeye çalışması kendisine yardımcı olacaktır. Bunun dışında kişiler aşırı heyecanlanmalarına neden olan olayları sıkça yaparlarsa, bu alışkanlık haline geleceğinden heyecanlanmaya engel olur. Sınav heyecanı çekenler, sıkça sınavlara girerlerse heyecanlarına hakim olabilir. İnsanlar kendilerine yaşam amacı edinmeli ve yaşama pozitif bakmayı öğrenmelidir.
Heyecana neden olan etkenler ve bunlarla başa çıkma yolları
Heyecanın kompleks haline getirilmemesi: Aşırı heyecan kişinin verimliliğine, başkalarıyla ilişkisine zarar vermediği takdirde bu durum sorun olarak görülmemelidir. Heyecandan rahatsızlık duyma kaygıyı arttırır ve heyecanın daha fazla artmasına neden olur.
Güven eksikliğini aşmak: İnsanlarda güven duygusunun gelişimi yirmili yaşlarla birlikte olur. Bu dönemde aile içindeki iletişim, anne ve babanın tutumu son derece önemlidir. Kişinin güven duygusunun gelişimine zarar verecek bir sorun olduğunda, ilerideki yaşamlarında strese ve zorluklara dayanıksız olurlar. Kişinin iç konuşmalar yaparak, kendini telkin etmesi ve olumlu yönlerini görmesi halinde güven duygusu arttırılabilir. Gerekirse bir uzmandan yardım alınabilir.
Hata yaparım endişesinden kurtulmak: Kişideki heyecanı arttıran en önemli sebeplerden birisi hata yaparım endişesidir. Çocukluk dönemlerinde aşağılanan, ailesi tarafından beklentileri yüksek olanlar, mükemmeliyetçi olanlarda hata yapma endişesi yaşanır. Zeki ancak yeteri kadar eğitim almamış olan kişilerde, kendini geliştirmeyenlerde de hata yapma endişesi sıkça görülür. Kişi yaşam boyu gelişme içinde olan bir varlık olduğundan, her zaman kendine zaman tanımalı ve kendini düzeltmeye çalışmalıdır.
Geçirilmiş travmalara dikkat edilmeli: Yaşanan travmalardan sonra oluşan stres aşırı heyecanın nedenlerinden biridir. Büyük travmalar geçiren kişilerin bir uzmandan yardım alması önerilir. Bu yapılmadığında stres vücutta değişimlere neden olarak, aşırı heyecanın oluşmasına neden olur.
Organik rahatsızlıklara dikkat edilmeli: Organik rahatsızlıklar ile psikolojik rahatsızlıklar arasında genellikle bir ilişki bulunmaktadır. Hastalıklar sıkıntılar, üzüntüler bedenin kimyasını bozduğu gibi, organik rahatsızlıklarda psikolojik hastalıklara neden olabilir. İç salgı bezlerindeki sorunlarda heyecan duygusunda etkili olan kimyasalların miktarında değişimler olur. Bu durumda aşırı heyecan ortaya çıkabilir. Bunların tıbbi ve psikolojik tedavilerle düzeltilmesi gerekir.
Doğal yaşam koşulları hazırlamak: İnsanlar doğru solunum yapmayı, gevşemeyi, aşırı yorgunluktan kaçınmayı, temiz havada dolaşmayı, dinlenmeyi, düzenli uyku ve beslenmeyi, yeterli sıvı alımı gibi dengeleri düzene sokarak, heyecanın kontrol edilmesi sağlanır.