Depresyon ilaçları, psikolojik bir rahatsızlık olan depresyonun tedavisi için kullanılan ilaçlardır. Günümüzde depresyon tedavisi için kullanılan ilaçların başında seçici serotonin geri alım önleyicisi olarak tanımlanan antidepresan ilaçları gelmektedir. Bu ilaçların içinde vodelax, depset, fluoksetin, zendor, citol, relaxol, prozac, secita, laira gibi ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar doktor kontrolünde kullanılmalıdır.




Depresyon ilaçlarının özellikleri ve kullanımları nasıl olmalıdır?

• Bu ilaçlar doktor tarafından verilmediği sürece gelişigüzel kullanılmamalıdır.
• İlaçların arada bir ya da ihtiyaç olduğunda kullanılmasının anlamı yoktur. İlaçların depresyon tedavisine yardımcı olabilmesi için, düzenli olarak kullanılması gerekir. Kullanım sırasında doz atlanmamalıdır. Eğer ilacın zamanında içilmesi atlanırsa, daha sonra fazla ilaç alınmamalıdır. İlacın unutulduğu kısa sürede hatırlanırsa, o günkü doz içilebilir. Sonraki günde aynı saatte içilmelidir.
• İlaçlar çok çeşitli olmasına rağmen, tedavi etme yetenekleri pek farklı değildir. Yani ilaçların birbirlerine karşı tedavide üstünlükleri bulunmamaktadır.
• İlaçların depresyon üzerindeki iyileştirici etkisi, genellikle kullanılmaya başlandıktan itibaren ikinci haftadan sonra etkili olur. Bu yüzden ilk dönemlerde iyileşme gözlenmezse, ilacın faydalı olmadığı düşünülmemelidir. İlacın tam olarak faydalı olması, depresyonu iyileştirmesi, hastalıktan önceki döneme dönüş genellikle birkaç ayı bulabilir.
• İlaçların yan etkileri kullanılmaya başlandıktan sonra ortaya çıkabilir. Bu sebeple hastalar ilk başta ilaçtan fayda görmediklerini ve kendilerine zararlı olduğunu düşünebilir.
• Depresyon ilaçları depresyonun belirtileri geçtikten, iyileşme sağlandıktan sonra uzun süre kullanılmaya devam edilmelidir. Eğer doktorunuzun söylediği zamandan önce ilaçları keserseniz, depresyonun yeniden ortaya çıkmasına sebep olabilirsiniz. İlaçlar başlangıçta depresyon tedavisinde kullanılırken, daha sonra koruyucu amaçlı kullanılmaya devam edilmelidir. Bu ilaçların hem depresyon tedavisinde etkili olduğunu, hem de depresyonun yeniden ortaya çıkma olasılığını azalttığını gösterir. Depresyon tedavisinin uzun süreceği unutulmamalıdır. Hastalığın tanısı yapıldıktan sonra, depresyon ilaçlarını kullanan ve bundan fayda gören hastalarda bu süre birkaç yılı bulur.
• Depresyon ilaçların bağımlılık yapma etkisi yoktur.
• İlaçların çoğu sabahleyin alınmalıdır. Bir kısım hastada bulantı ve kusma gibi yan etkiler görülebilir. Bu nedenle düşük dozlarla başlanmalı ve tok karnına alınmaları etkileri azaltacaktır.
• Kullanılan ilaçların etkileri pek farklı olmasa bile, depresyonu iyileştirme için farklı dozlarda alınmaları gerekir. Yani bir ilaçtaki etki 10 mg dozuyla sağlanırken, diğerinde 50 mg alınması gerekebilir. Bu diğer ilacın daha güçlü olduğunu göstermez. Her ilaç farklı iyileştirme dozuna sahiptir. Bu yüzden dozlardan yola çıkıp, ilaçlar karşılaştırılmamalıdır.
• Depresyon ilaçlarının aniden kesilmesi halinde uykusuzluk, sinirlilik, huzursuzluk gibi yakınmalar oluşabilir. Bu nedenle kesilirken dozu azaltarak kesmek gerekir.
• Bu ilaçların kullanımı sırasında başka ilaçlar almak gerekirse, doktora antidepresan ilaç kullanıldığı mutlaka belirtilmelidir.
• Hastaya depresyon tanısı konulduğunda ve antidepresan ilaçlar verildiğinde, hastanın başka rahatsızlığı olup olmadığı, daha önce antidepresan ilaç kullanıp kullanmadığı, bunların faydası ve yan etkisi hakkında doktora bilgilendirme yapılmalıdır.
• Kullanılan ilaçlar yaşlı hastalarda bile güvenle kullanılabilir. Bedensel rahatsızlıkları olanlarda bile, doktorun önerisiyle kullanılabilir.
• Bu ilaçların depresyon dışında obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu gibi çoğu psikolojik rahatsızlıkta olumlu etkileri bulunmaktadır.

Antidepresan ilaçlarla ilgili yanlış bilinenler nedir?
Depresyon tedavisinde kullanılan bu ilaçların toplumda işe yaramadığı, bağımlılık yaptığı, kişilere sahte mutluluk verdiği ve ciddi yan etkileri olduğu hakkında inanışlar bulunmaktadır. Depresyon rahatsızlığının farklı klinik tablolarla yaşanması, uygulanan tedavilerdeki yanıtın farklı olması bu yanlış inanışları besleyen durumlardır. Bazı depresyon türlerinde ise, tedavide başarı sağlanamamaktadır. Toplumda bu önyargıların olması görülen yan etkilerde ve başarısızlıkta antidepresanlarla ilgili genel yargılara dönüşmektedir. İlaçların uygun olmayan dozlarda ve sürelerde kullanılması yarar sağlamadığı gibi, yan etkilerin ortaya çıkmasını sağlamaktadır. İlacın kesilmesinde bile, ani olarak kesme yakınmalara yol açmaktadır. İlaçların mutlaka dozu azaltılarak kesilmesi gerekir. Tedavinin erken bitirilmesi depresyonun yeniden yaşanmasına yol açacağından, bundan ilaçlar sorumlu tutulmaktadır. Toplumda bunun gibi sebeplerden dolayı antidepresanlar hakkında yanlış inanışlar bulunmaktadır. İlaçların birer mutluluk hapı olarak değerlendirilmesi de yanlıştır. Bu ilaçlar insanları tedavi etmekte ve onları normal hallerine döndürmektedir. Aslında kişi olması gereken haline dönmektedir. Bu nedenle depresyonda olmadığından dolayı kendini mutlu hissetmektedir. İlaçların aniden kesilmesi kişide depresyonu yeniden ortaya çıkaracağından, mutluluğun sahte olduğu inancını yaratan bir etken olarak görülmektedir. Bunun yanı sıra kişilerin bu hastalığın psikolojik yollarla veya sosyal girişimlerle tedavi edilmesi gerektiğini düşünmesi, ilaçların sahte mutluluk verdiği görüşünü etkilemektedir. Ancak psikoterapi ile sağlanacak iyileşme bile beyinde olan biyolojik düzeneklerle alakalıdır. İlaçların bağımlılık yaptığı yolundaki inanışlar ise, bunların içeriğinde uyuşturucu olduğu kanaatinden kaynaklanmaktadır. Fakat ilaçların içinde böyle maddeler bulunmamaktadır. İlaçların erken kesilmesi sırasında yaptığı etkiler bu önyargıları desteklemektedir.