Çoğu aile aslında çocuğunun odasından gelen mırıldanmalara şahitlik etmiştir ve "Kiminle konuşuyorsun?" diye sorduğunda “kimseyle” yanıtını almıştır. Uzman Pedagog Nilçin Doyran Bengisu, çocukların hayali arkadaşlarını ve bunu çocuk psikolojisindeki önemini anlattı.



Birçok çocuğun “hayali arkadaşı” vardır. Bazı çocuklar oyuncaklarını ya da bebeklerini hayali arkadaşı olarak görürken, bir kısmı da tamamen görünmez hayali arkadaşlar yaratır. Araştırmalara göre, hayali arkadaşı olan çocukların zeki, yaratıcı ve hayal güçlerinin son derece gelişmiş olduğu tespit edilmiştir.

3-5 Yaş Arası Ortaya Çıkıyor

Hayali arkadaş, çocuklarda 3-5 yaş arasında ortaya çıkar ve çocuğun gelişimi için önemlidir. Hayali arkadaşın olması, kız ve erkek çocukları arasında her hangi bir cinsiyet farklılığı göstermemektedir. Hayali arkadaş, sembolik oyun ile birlikte ortaya çıkar ve sembolik oyunun bir parçasıdır. Hayali arkadaş, bu dönemde çocuğun oyunlarına eşlik eden, eğlenceli, her zaman yanında olan oyun arkadaşıdır. Çocukların güven duyduğu, kimseye anlatamadıkları sırlarını anlattıkları en yakın arkadaşları konumundadır.

Çocuğa göre bu hayali arkadaş son derece gerçektir. Onlarla masada yemek yerler, arabada yanında otururlar ve aile içinde diğer bireyler gibi konuşmaları için söz verilir. Genellikle hayali arkadaşının ismini de çocuk verir. Bazen hayali arkadaş çocuğun diğer bir benliği gibidir; yapmaması gereken şeyleri yapan ya da kötü sözleri söyleyen onaylanmayan diğer bir yanı gibi. Bazen de sadece oyun arkadaşıdır. Yemekten önce kurabiyeleri yiyen kişi olarak hayali arkadaşını suçlaması çocuğun doğru ile yanlışı ayırt ettiğini gösteren bir işarettir. Çocuk yaptığı yanlışın sorumluluğunu alabilecek durumda değildir ve bunun için hayali arkadaşını suçlar.

Hayali Arkadaşın Çocuğa Faydaları

Çocuğun gelişiminde hayali arkadaşın birçok faydası vardır. Öyle ki, çocuğa yaşamındaki stres faktörleri ile baş etmeyi öğretir, problem çözme becerisini artırır, korkularını yenmesine yardımcı olur. Çocuğun duygularını anlamak için ailelere de ipuçları verir.
Çocuğun hayali arkadaşı ile ilgili anlattıkları aile tarafından çok iyi dinlenmeli, çocuk kendi iç dünyasını hayali arkadaşı üzerinden anlatarak ipucu veriyor olabilir. Eğer çocuğun hayali arkadaşı karanlıktan korkuyorsa bu gerçekte çocuğun karanlıktan korktuğunu göstermektedir. Ya da çocuk bir şeyi yapmak istemediği zaman hayali arkadaşı istemiyormuş gibi davranarak reddediyordur.

Aileler Ne Yapmalı?

Aileler, hayali arkadaş ile ilgili çocuğa sorular sormamalı ya da onlarla konuşmaya çalışmamalı. Bu durumda çocuk hayali arkadaşı ile fısıltıyla konuşmaya başlayacak ve hayali arkadaşını saklayacaktır. Bu da çocuğun yaratıcılığına müdahale etmek demektir.
Ailelerin hayali arkadaş ile ilgili endişelenmeleri gereken durumlar:

• Çocuğun tek arkadaşının hayali arkadaşı olmasına izin verilmemeli, çocuğun sosyal ortamlarda bulunması sağlanmalı. Eğer çocuğun hayali arkadaşı dışında hiç arkadaşı yoksa yaşıtlarıyla oynamaya karşı ilgisiz ise o zaman bir uzmana başvurulmalı.

• Çocuğun yaptığı her kötü davranışı için sorumluluğu hayali arkadaşına yüklemesine engel olunmalı. Gerçek ile hayal arasındaki farkı anlamasına yardımcı olunmalıdır.

Nasıl ki, çocuklarda hayali arkadaşın olması normal karşılanıyorsa, yine çocuk 4-5 yaşına geldiğinde hayali arkadaşın artık ortadan yavaş yavaş kaybolması gerekmektedir. Çocuk okula başladığında yaşıtları ile zaman geçirip, oyun oynamanın daha eğlenceli olduğunu anlar ve zamanla hayali arkadaş unutulur. Çocuğun hayali arkadaşı ya kendiliğinden ortadan kaybolur ya da dönmeyeceği uzun bir tatile çıkar. Bu sürecin uzaması ya da yaşıtlarıyla zaman geçirmeyi istememesi durumunda bir uzmandan yardım alınmalıdır.