Organ naklinin önündeki en büyük engellerden biri, ‘kulaktan dolma’ bilgiler. İşte bağış sırasında en çok sorulan sorular.
Soru 1 - Bağışladığım organlar parayla başkasına satılabilir mi?
Hayır, satılamaz. Bir insan öldükten sonra organları bağışlandığında, Organ Nakli Koordinasyon Sistemi devreye girer. Bu sistem gereğince bağışlanan organlar Sağlık Bakanlığı’nın Bölge Koordinasyon Merkezi’ne (BKM) ve oradan da Ulusal Koordinasyon Merkezi’ne (UKM) bildirilir. Organların merkezlere dağıtımı bu bildirimler sonucunda belirlenir.

Soru 2 - İyi bir tedavi yöntemi midir?
Organ nakli, kronik organ yetmezliği olan hastalara yapılır. Organ bulunamadığında bu hastalar için tek sonuç ölümdür. Organ nakli yapıldığında ise hastalar içimizden herhangi birisi kadar sağlıklı bir konuma gelir.

Kadavradan organ çıkarma işlemi, herhangi bir canlı ameliyatı kadar özenle yapılır. Bedenler, organların kıymetini çok iyi bilen hekimler için kutsaldır ve çok büyük saygı hak eder.

Organ bağışı için yaş sınırı yoktur. Kullanılacak organa göre organın yaşı belli bir risk oluştursa da yarını göremeyecek alıcılar için her yaşta ve koşuldaki organları kullanabilmek mümkün olabilir.

Soru 5 - Hayattayken organlarını bağışlayan bir kişi daha sonra bundan vazgeçebilir mi?Tabii evet. Bu kararınızı yakınlarınıza söylemeniz yeterlidir. Bugün ülkemizdeki uygulamaya göre bağış kartınız olsa bile yakınlarınız izin vermedikçe organlarınız alınamaz.

Elbette diyebilirsiniz. Organ bağış kartınızda bunu belirtecek seçenekler bulunmaktadır. Ayrıca yakınlarınıza bunu söylemeniz de yeterli olacaktır.

Tıp ilkelerine göre kimsenin hayatı hiç kimse için feda edilemez. “Suistimal olabilir mi?” diye düşünenler içinse, organ nakli kalabalık bir ekibin işidir. Organların alınabilmesi için kişinin hayattayken bağış yaptığı halde yine de ailenin izninin alınması gerektiği unutulmamalıdır.

Soru 8 - Organ bağışı bilgileri organ mafyasının eline geçebilir mi?
Organ bağışı sırasında alınan bilgiler hiçbir zaman bir nakil için yeterli bilgiler değildir. Kişinin sağlık durumunu değil, niyetini belirten bir iki kimlik bilgisi dışında bir özellik taşımazlar.

Soru 9 - Ülkemizin organ nakillerindeki başarı oranı nedir?
Ülkemizde organ nakilleri dünya standardında yapılmakta ve hatta dünya standardının üzerine sonuçlanmaktadır. Karaciğer ve böbrek gibi önemli organların nakillerinde başarı oranları yüzde 90’nın üzerindedir.

Sistem otokontrolden kurtulamayacak kadar komplekstir ve kalabalık bir ekip gerektirir. Olası bir satış durumunun üstünü örtemeyecek kadar çok kişi sistemin içinde bulunmaktadır. O nedenle özellikle kadavra organ bağışlarında bir suistimal olması düşünülemez ve nitekim adli kayıtlara geçmiş hiçbir olay da yoktur. Canlı vericili nakillerdeki suistimaller de gizlenemez. Kaldı ki organ nakli ekibinin yanı sıra hastanelerin etik kurulları da gereken durumlarda devreye girmektedir. Yani bir organ nakli için yaklaşık 15 kişi bilgi sahibi olmaktadır.