Gırtlak (larenks) ve civarı dokuları, özellikle ses tellerini etkileyen bir enfeksiyondur. Gırtlak mukozası ve ses tellerinde oluşan ödem, klinik bulguları ortaya çıkarır. En sık kış ve bahar aylarında görülür. 5 yaş üzeri çocuklarda fazla rastlanmaz. Krup tablosunun sık tekrarladığı durumlarda alerji ve reflü de düşünülmelidir.


Hangi yollarla bulaşır
Genellikle viral bir üst solunum yolu enfeksiyonu olarak başladığından, kreş-yuva gibi kalabalık ortamlarda öpme, yakın pozisyonda konuşma, hapşırma, öksürme ile havaya saçılan ve yayılan damlacıklardaki virüslerin, ağız ve burundan alınmasıyla kolaylıkla bulaşma gerçekleşir. En sık rastlanan etkenlerinden birisi de parainfluenza virüsüdür.

Belirtileri
Klinik tablo genellikle burun akıntısı, huzursuzluk, ateş ve öksürük ile başlar. Daha sonra enfeksiyonun aşağıya doğru ilerleyip gırtlak ve ses tellerini etkilemesi ve ödem gelişmesi söz konusudur. Bu aşamada hastalığın en tipik bulgusu olan, havlar biçimde boğuk bir öksürük vardır ve geceleri daha da belirginleşen soluk darlığına yol açar. Ağır dudaklarda morarma ve hızlı- zor soluk alıp verme görülürse hastaneye yatış gerekebilir. Özel bir laboratuar testi yapılmaksızın muayene ile tanı konulur.

Tedavisi
Viral nedenli bir hastalık olduğundan antibiyotik kullanılmaz. Ağlamak solunum sıkıntısını artıracağından bebek-çocuğun sakinleştirilmesine yardımcı olunmalıdır. Yatarken başının yüksek tutulması solunumunu kolaylaştırır. Zaman zaman, özellikle geceleri açık havaya çıkartılıp serin havanın solutulması rahatlatıcı etki yapar. Hastanın bulunduğu odada sigara içilmemelidir. Bunların dışında hafif olgularda özel bir tedavi gerekmeyebilir. Orta şiddette hasta olanlarda aralıklı soğuk buhar uygulanması, bol ılık sıvı içirilmesi, yüksek ateş varsa ateş düşürücü verilmesi önerilir. Az da olsa bazı ağır hastalar hastaneye yatırılarak soğuk buhar, oksijen, kortikosteroid tedaviler yapılır.

Ne yapmalı
Çok sayıda virüs neden olabileceğinden spesifik olarak aşısı yoktur. Bebek veya çocuk hasta bulunan ve kalabalık, sigara içilen ortamlardan uzak tutulmalıdır. Hijyen kurallarına uyulması da önemlidir.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Prof. Dr Hüseyin Güvenç