Çikolata ile ne zaman tanıştım hatırlamıyorum, ama hafızamı zorlayınca aklıma hep dayılarım geliyor... İlk hatırladığım dayı Özcan Dayı, yani annemin dayısı. Bakkal dükkânları vardı, ayda 1-2 kez görüşürdük ve benim çekmeceli çikolata dediklerimden getirirdi. Diğeri ise Suphi dayım, annemin küçük kardeşi... Onun da bakkal dükkânı vardı, arada sürprizler yapardı. O zaman hiç aklıma gelmezdi tabii büyüdüğümde beslenme uzmanı olacağım ve her şeyi olduğu gibi çikolatayı bir disiplin ve düzen içinde yiyeceğim.
Sağlığa zararlı mı?
Yeni dünyanın başlangıcında çikolata yorgunluğu gidermek için kullanılırdı. Tarih boyunca çikolataya sadece tadı güzel bir yiyecek olarak değil anjin ve dolaşım sorunları gibi farklı hastalıkların çaresi olarak bakıldı.
Çikolatayla sağlık arasındaki bu olumlu bağlantı, çikolatanın üretiminin endüstriyelleşmesi ve şekerle doldurulmuş çok az kakao içeren şekerlemelerin (ve dolayısıyla daha az polifenol) üretilmeye başlamasıyla 19. yüzyılın sonlarında kayboldu. Çikolata sağlığa zararlı bir madde olarak algılanmaya başlandı.
Yağlı abur cubur yerine bitter çikolata
Kakaonun kardiyovasküler sisteme olan faydalarının antioksidan aktivitesine bağlı olabileceği bildiriliyor. Orta miktarda kakao tüketimi, kanın antioksidan kapasitesinin artmasına ve böylece kan damarlarının içine yerleşerek kan akışını bloke eden plakların oluşumundan sorumlu proteinlerin oksitlenmesinin azalmasına eden oluyor.
Meyve ve sebzelerin içerdiği birçok anti-kanser unsur arasında en önemlisi fitokimyasallardır. Laboratuvar araştırmaları bu bileşenlerin kanser gelişimini engellemede şaşırtıcı bir becerileri olduğunu gösteriyor. Her gün yüksek miktarda fitokimyasal tüketmek kanseri önlemede çok önemli.
Sütle birlikte yemeyin
Kakao bitkisinde tanelerin yüzde 50-57’si yağdan oluşur. Ancak çikolatanın sağlığa yararları içindeki yağ ve şekerden kaynaklanmaz. Çikolatada bol miktarda polifenol bulunur. Küçük bir parça bitter çikolatada bir bardak kırmızı şarabın iki katı kadar veya bir fincan yeşil çaydaki kadar polifenol vardır.
Bir araştırmaya göre çikolata sütle yenildiğinde bu etki polifenol emilimindeki dramatik değişimden dolayı kayboluyor.
Çikolatanın kardiyovasküler sisteme yararlı bir başka etkisi de zararlı kan plateletlerindeki (pıhtı hücresi) azalmadır, bu da pıhtı oluşumu riskini düşürüyor. Kakaodaki bazı maddelerin belli kanserlerin, özellikle akciğer kanserinin gelişimini yavaşlattığı da gözlenmiş. Çikolatanın anti kanser potansiyelinin anlaşılması için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor ama mevcut bulgular çok olumlu ve kesinlikle çikolatanın son birkaç yıldır kazandığı kötü şöhreti doğrulamıyor.
Günde 40 gram bitter çikolata
Günde 40 gram bitter çikolata tüketimi vücuda önemli miktarda polifenol sağlayabilir ve böylece kadiyovasküler hastalıklar ve kanserin önlenmesine yardımcı olabilir. Önleyici etki eğer bitter çikolata tüketimi şekerli ve yağ dolu yiyeceklerin yerini alırsa daha da artacaktır. Çünkü bu abur cubur-larda hiçbir anti kanser bileşen yoktur ve bunların yenmesi kan kolesterol seviyelerinin yükselmesine ve kilo alınmasına neden olur.
Şekerin insanların beslenme alışkan-lıklarının her zaman bir parçası olacağını kabul edersek, bu alışkanlığın hiçbir besin değeri olmayan abur cubur yerine bitter çikolatayla değiştirilmesi kronik hastalıkların önlenmesine önemli ölçüde katkıda bulunabilir. Sağlıklı beslenmenin keyifli olamayacağını kim söylemiş ki?