Karaciğerde yaygın iltihaplanma ile seyreden bir hastalık grubu olan hepatitler kimi zaman belirti vermeden sinsice ilerleyebiliyor. Hastalıktan korunmanın yolu ise; risk faktörlerini tanımak, gerektiği takdirde aşı yaptırmak ve düzenli kontrolleri aksatmamaktan geçiyor.
Memorial Hizmet Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü'nden Prof. Dr. Ömer Necip Aytuğ, hepatitler ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Dünyada hepatit hastalığı giderek artıyor
Hepatit virüslere ya da virüs dışı nedenlere bağlı gelişebilir ve kronik ya da akut olarak seyredebilir. Hastalık kontrol altına alınmadığında önemli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Gelişmiş ülkelerde Hepatit C, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise hepatit B ve C'ye bağlı karaciğer hastalıklarının hızla arttığı bilinmektedir.
Dünya genelinde 400 milyon, Türkiye'de ise yaklaşık 3.5 milyon kişi Hepatit B virüsü taşımaktadır. Hepatit C ise dünya nüfusunun % 2'sini yaklaşık 170 milyonu etkilemektedir. Hepatit C için henüz etkili bir aşı bulunmadığından, hastalığın yayılmasının engellenmesinde risk faktörlerinden korunmak büyük önem taşımaktadır.
Olumsuz hijyen koşulları Hepatit A nedeni
Hepatit virüsleri arasında Hepatit A virüsü (HAV) sıklıkla çocukluk çağında enfeksiyon oluşturmaktadır. Nadiren ölümcül karaciğer yetmezliğine neden olabilen bu virüs enfeksiyonu kronikleşmez ve karaciğer kanseri ile ilişkisi yoktur.
Hijyen koşulları yeterli olmayan gıda ve içme suları ile bulaşmaktadır. Sıcak ve soğuk gibi dış çevre koşullarına yüksek oranda dirençli olan Hepatit A virüsü, özellikle çocuk yuvaları, yaşlı veya engelli bakım evleri gibi toplu halde yaşayan kişileri tehdit etmektedir.
Hepatit A çocuklar ve yetişkinlerde farklı belirtiler gösteriyor
Bulantı, kusma, iştah kaybı, halsizlik, bitkinlik, tat duyusunda bozulma ve eklem ağrıları gibi belirtiler ile kendini gösterebilen HAV virüsü, çocuklar ve ergenlerde sindirim sistemi, erişkinlerde de sarılık ve eklem sorunlarına neden olur. Bu nedenle özellikle çocuklarda gribal enfeksiyon tablosu ile karıştırılıp, sıklıkla hastalık tanısı atlanabilmektedir. HAV enfeksiyonu karaciğer yetmezliği geliştirmişse, tek etkili tedavi yöntemi karaciğer naklidir.
Hepatit B kronikleşebilir
Hepatit B ve C virüsleri kan ve cinsel yolla bulaşan virüslerdir. Hepatit B virüsü (HBV) dünyada yaygın olarak bulunan virüstür. HBV ile karşılaşan kişilerin % 90'ı bu virüsü bağışıklık sistemleri ile kanlarından temizleyip kendiliğinden doğal bağışıklık kazanabilmektedir. % 10 oranında da virüs hastaların vücudunda yaşamaya devam etmektedir. 6 yaşından küçük çocuklarda HBV virüsü görülmesi durumunda kronikleşme oranı çok yüksektir.
Hepatit B'den aşıyla korunmak mümkün
Hepatit B'den korunmada aşı en etkili yoldur. 3 doz halinde aşılanma yapılması durumunda hastalığın bulaşma riski ortadan kalkar. Bu nedenle potansiyel bulaşma kaynağı olan taşıyıcılık durumunun belirlenmesi ve tespiti halinde hasta ile çevresinin bilinçlendirilmesi, yakın temastaki kişilerin aşılanması son derece önemlidir. HBV virüs enfeksiyonu ilerleyerek hastada siroz gelişimine neden olabilir.
Erken teşhis ve tedavi ile siroz gelişimi önlenebilir
Kronik hepatit B tedavi edilebilir bir hastalıktır. Hastanın bu döneme girdiğinin tespiti ve uygun klinik koşulların varlığının saptanması ile erken dönemde tedaviye başlanarak, hastalığın ilerlemesi ve siroz gelişimi engellenebilir. Gebe olan anne adaşlarına HBV virüsü bulaşması durumunda doğum sonrası çocukta pasif veya aktif bağışıklama yapılmazsa %90 civarında bebeğe geçiş gerçekleşir. Daha sonraki yaşamında da bu çocuklarda sıklıkla kronik Hepatit B ve izleyen siroz hastalığına yol açabilmektedir.