Karın ağrısı 3 aydan uzun sürüyorsa dikkat!

Karın ağrısı altta yatan bir hastalığa bağlıysa çocuğun beslenmesi bozulur, iştahı azalır. Bunun yanında kusma, yüksek ateş gibi şikayetler de görülebilir. Bu durumda doktora başvurulmalıdır

Çocukluk döneminde en sık karşılaşılan sorunlardan olan karın ağrısı bir hastalık değildir ancak karın içi veya karın dışı organlardan kaynaklanan hastalıkların bir belirtisi olabilir. Liv Hospital Ulus Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İsmail Gönen, çocuklardaki karın ağrısının nedenlerini ve alınabilecek önlemleri anlattı...

Çocuklarda görülen karın ağrısının sebepleri nelerdir?
Karın ağrısını öncelikle süresine göre sınıflandırmak gerekir. Kısa süreli (akut) karın ağrısı genellikle altta yatan bir hastalığa bağlı belirtidir. Yaş gruplarına bağlı olarak altta yatan hastalıklar birbirinden çok farklı olabilir. Yenidoğan döneminde doğumsal gelişim kusurları, bağırsak problemleri ve tıkanıklıkları, mekonyum tıkacı gibi hastalıklar görülürken; ilerleyen yaşlarda, 2 yaş öncesinde fıtıklar, daha sonraki dönemlerde de apandisit gibi cerrahi patolojiler görülebilir.

Hangi durumlarda karın ağrısı tehlikeli olur?
Karın ağrısı üç aydan uzun süreli ise kronik karın ağrısı olabilir. Bu durumda altta yatan hastalıklarda genellikle bir patoloji saptanamaz. Kronik karın ağrıları okul çocukluğu döneminde çocukların yüzde 10-20'sinde görülür ve sık sık tekrarlar. Organik olmayan (altta yatan bir hastalığa bağlı olmayan) kronik karın ağrılarının nedenleri genellikle fonksiyonel karın ağrısı sınıfı içinde yer alır. Sıklıkla fonksiyonel dispepsi, irritable bağırsak sendromu, abdominal migren, fonksiyonel karın ağrısı gibi sebeplere bağlı olabilir.

KOLİK, AĞRIYA SEBEP OLABİLİR

Konuşamayacak kadar küçük çocuklar ağrıyı nasıl ifade ediyorlar?
Kendini ifade edemeyen, konuşmaya başlamayan küçük çocuklarda ve bebeklerde karın ağrısı kendini huzursuzluk, ağlama krizleri şeklinde gösterebilir. Bebeklerde en sık karın ağrısı sebepleri koliktir (gaz sancısı). Kusma da eşlik ediyorsa gastroözafagiyal reflü hastalığı görülebilir. Besin alerjileri (genellikle süt proteini ile ilişkili), nadiren de bağırsak tıkanıklıkları veya düğümlenmesi, karın içi organlardaki yapısal veya iltihabi hastalıklara işaret edebilir.

Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Karın ağrısı eğer altta yatan organik veya yapısal bir hastalığa bağlıysa, çocuğun beslenmesi mutlaka bozulur, iştahı azalır. Bunun yanında safralı kusma, yüksek ateş gibi şikayetler görülebilir. Eğer genel durumunda bozulma, yüksek ateş, safralı kusma varsa mutlaka acilen doktora başvurulmalıdır.

Ağrıda sıcak kompres etkili midir?
Süt çocuklarında görülen kolik sancılarında sıcak kompres olarak ılık suyla banyo yaptırmak faydalı olabilir. Benzer mekanizmayla fonksiyonel karın ağrılarında ya da kabızlığa bağlı karın ağrılarında da sıcak kompres faydalıdır.

TEDAVİ NEDENE YÖNELİK OLMALI

Karın ağrısı nasıl tedavi edilmelidir?
Burada asıl olan altta yatan hastalığın teşhis edilip nedene yönelik bir tedavinin yapılmasıdır. Yoksa her karın ağrısına bazı tedavi planları yapılıp değerlendirmek doğru bir yaklaşım değildir. Karın ağrısı ile gelen hastadan tanı konması için öncelikle ayrıntılı bilgi alınır, öyküsü, karakteri incelenir. Sonrasında ayrıntılı muayene yapılır ve tahlillerle birlikte ayırıcı tanı için gerekli görüntüleme yöntemleri istenir. Basit testlerle nedeni aydınlatılamayan karın ağrılarında yemek borusu ve midenin görüntülenmesi gibi daha ileri tetkiklerle araştırmalar yapılabilir. Ancak tedavi mutlaka nedene yönelik olarak düzenlenmelidir.

Karın ağrısı kabızlıktan mı olur, apandisitten mi?
Kabızlığı olan bir çocukta apandisit de olabilir. Dolayısıyla kabız olan çocukta kusma, yüksek ateş, beslenme bozukluğu gibi şikayetler varsa artık kabızlığı neden olarak düşünmemek gerekir. Çünkü kaybedilecek zaman hayatı tehdit edici bir sonuca yol açabilir. Ayrıca kabızlığa bağlı olarak bazen mesanede idrar retansiyonu nedeniyle idrar yolları iltihabına sebep olup yüksek ateş ve kusma gibi şikayetler meydana çıkarabilir. Bu durumda ayırıcı tanı daha dikkatle yapılmalı, görüntüleme yöntemleri ile apandisit dışlanmalıdır.

ERGENLİKTE DE GÖRÜLEBİLİR

Karın ağrısının bir yaş aralığı var mıdır?
Süt çocukluğu ve okul çocukluğu döneminde kabızlık, gastroözafagiyal reflü hastalığı, besin alerjileri, gastrit, ülser, idrar yolu enfeksiyonları, kurşun zehirlenmeleri, solunum yolu enfeksiyonları, bağırsak tıkanması veya düğümlenmesi, apandisit gibi hastalıklar sebep olabilir. Ergenlik döneminde karın ağrılarına sindirim ve beslenme bozuklukları, kabızlık, ishal, gastrit, ülser, iltihabi bağırsak hastalıkları, apandisit, jinekolojik hastalıklar, testis dönmeleri, ilaç kullanımı, psikolojik nedenler, nadiren de bazı kanser türleri sebep olabilir.

SU VE SÜT İÇMEYİ ALIŞKANLIK HALİNE GETİRSİN

Çocukların kabız olmasını engelleyecek şekilde beslenme alışkanlıkları düzenlenmelidir. Bunun için:
Haftada üç gün en az 30 dakika fiziksel egzersiz yapmaları sağlanmalıdır.
Çocukların bol su tüketmeleri sağlanmalıdır. Bu hem kabızlığı önleyecek, hem de böbrek taşlarının oluşmasına engel olacaktır.
Gazlı içecekleri tüketmelerine engel olunmalı, günlük yarım litreden fazla süt içmeleri sağlanmalıdır.
Abur cubur beslenmenin önüne geçilmeli, bol sebze ve meyve tüketmeleri alışkanlık haline getirilmelidir.

ALTTA YATAN HASTALIĞA BAĞLI AĞRI SEBEPLERİ :

Bu hastalıklar varsa ağrı görülebilir:
Mide bağırsak sistemine bağlı hastalıklar
Kronik kabızlık
Süt şekeri (laktoz) intoleransı
Parazitik enfeksiyonlar
Özafagial reflü
Ülser
İnlamatuar bağırsak hastalıkları
Safra kesesi ve pankreasa bağlı enfeksiyonlar: Safra kesesi taşı, kisti, tekrarlayıcı pankreas iltihabı veya travma sonrasında pankreas kisti gibi hastalıklar.
Genital ve idrar yollarına bağlı enfeksiyonlar: Böbreklerde şişlik, taş gibi sebeplerle ilişkili olabilir.
Diğer sebeplerde eğer kronik karın ağrıları ateşle birlikte oluyorsa: Ailevi Akdeniz ateşi (FMF) orak hücreli anemi krizleri, kurşun zehirlenmeleri, porfiriler gibi nadir görülen hastalıklara bağlı olarak ağrı görülebilir.

AĞRIYA ATEŞ DE EŞLİK EDİYORSA DOKTORA GİDİN

Karınağrısıyla birlikte ateşin de olması karın ağrısının süresiyle yakından ilişkilidir. Eğer kısa süreli bir karın ağrısında ateş de varsa, bu mutlaka ya enfeksiyon gibi iltihabi bir sebebe ya da apandisit gibi cerrahi bir sebebe bağlıdır. Uzun süreli karın ağrısı ateşle birlikte olup tekrarlıyorsa ailevi Akdeniz ateşi riski olabilir. Bunların beraberinde eklem şişliği meydana geliyorsa, neden romatolojik hastalıklar da olabilir. Eğer çocuğunuzda karın ağrısıyla birlikte düşmeyen, inatçı yüksek ateş varsa; vakit kaybetmeden uzman bir hekime gitmenizde fayda var.