Kilo Kontrolünde Doğru ve Yanlışlar!

İç Hastalıklar Uzmanı Dr. Ayça Kaya, kilo kontrolünde doğru ve yanlışlara dikkat çekiyor:

• Fazla kilolardan kalıcı olarak kurtulmak imkansızdır – Yanlış – Fazla kilolarınızdan kalıcı olarak kurtulmak çok kolay olmasa da imkansız değildir.

• Şişmanlık benim kaderim. – Yanlış – Kalıcı olarak fazla kilolardan kurtulmak mümkün. Öncelikle yapılması gereken, şişmanlıkla birlikte görülen hastalıkların tedavisi ve bununla birlikte kişiye ömür boyu sürecek yeni bir davranış modelinin öğretilmesidir.

• Fazla kilo kozmetik bir problemdir. – Yanlış – Fazla kilo ve şişmanlık muhakkak tedavi edilmesi gereken ciddi bir hastalıktır.

• Fazla kilonun nedeni yerken aşırıya kaçmaktır. – Yanlış – Fazla kiloluk çoğu insanın düşündüğünün aksine sadece aşırı yeme ile açıklanamayacak kadar kompleks bir hastalıktır. Genetik yatkınlıkla beraber bir çok metabolik hastalık bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına neden olur. Düzensiz yaşam tarzı da mevcut durumu daha da alevlendirir.

• Kısa vadede hızla fazla kilolardan kurtulmak mümkündür. – Yanlış – Bir an önce zayıflamak isteyen insanlar bazen sağlıklarını bozma pahasına akla hayale sığmayacak yöntemleri deneyerek, kısa vadede kilolarını vermek isterler. Doktor tavsiyesi olmadan kullanılan tıbbi olamayan zayıflama takviyeleri veya çok düşük kalorili diyetler ile zayıflasalar bile olağan yaşam değişimlerinde eski kilolarına ve belki daha fazlasına yeniden kavuşurlar. Doğrusu, bu konuya daha ciddi eğilmektir. Fazla kilodan muzdaripseniz, her şeyden önce şişmanlığa neden olan gizli metabolik hastalıklarınızın araştırılması gerekir. Bununla beraber metabolizma hızınızın ölçülmesi gerekir.

• Fazla kilolardan kurtulmak için ilk adres iyi bir diyetisyendir. – Yanlış – Tedavi edilmesi gereken bir hastalık olan fazla kilo sorununu çözmek için doğru adres doktordur. Gerekli tetkikleri yapıp, tedavi yöntemine karar verecek olan doktordur. Diyetisyen ancak bu tetkiklerden, tanının belirlenmesinden ve tedavi yöntemine karar v erilmesinden sonra size doktorun verileri doğrultusundan beslenme önerileri getirebilir.

• Az beslenme ile kilo probleminden kurtulabiliriz. – Yanlış – Şişmanlığa neden olacak gizli bir metabolik hastalık var ise, istediğiniz kadar az yemek yiyin, kalıcı kilo veremezsiniz. Hayat boyu sürecek bir beslenme sistemini benimseniz gerekir. Ancak bu beslenme sistemi içinde bazı akıllı besinleri bilerek seçmek şişmanlık dediğimiz hastalıkla başetmede altın standartlardan biridir.

• Güne dengeli ve zengin bir kahvaltı ile başlayın – Yanlış – Evet güne kahvaltı ile başlayın ancak aç hissetmiyorsanız bir meyvalı yoğurt da kahvaltıdır unutmayın.

• Saatli olarak düzenli ve sık yemek yiyin – Yanlış – Yemeği saatle değil, vücudunuzdan gelen sinyallere göre yapın. Acıkıyorsanız mutlaka birşeyler yiyin. İlla donanımlı bir öğün olmasına gerek yok. 1 bardak ayran, 1 tane meyva, 1 avuç leblebi, yarım paket diyet bisküvi bile olabilir. Kendinize acıkmaya karşı her zaman acil bir çıkış yolu bulun.

• Birşey yiyeli bir saat bile olamadan açıkıyorum. – Yanlış – Her acıkma açlık acıkması değildir. Bu susama duygusu da olabilir. Böyle durumlarda öncelikle büyük bir bardak su içip, bekleyin, hala açlık hissediyorsanız o zaman yemek alternatiflerini düşünebilirsiniz.

• Yemeğe çorba ile başlayıp, az yiyebilirsiniz. – Yanlış – Yemeğe çorba ile değil salata, yoğurt ve su ile başlayın. Bir lokma salata, bir lokma yoğurt, bir yudum su için. Salata ve yoğurt bittikten sonra çorbanızı için. Çorbanız bittikten sonra ana yemeğe geçin. Ana yemeğiniz bittikten sonra kendinizi doymamış hissediyorsanız, 1 bardak su için ve hala doymamışsanız 1 tane meyve yiyin. Bu tür yemek hem daha yavaş yemenize neden olur hem de sizi daha uzun süre tok tutar.

• Yemek bir öfke terapisidir. – Yanlış – Öfkelendiğinizde acısını buzdolabından çıkarmayın. Hemen kendinizi dışarı atın ve kedinize küçük bir şey satın alın. Bu kendinizi daha değerli hissetmenizi sağlar ve daha mutlu olursunuz. Evden çıkmak istemiyorum illa bir şey yemem gerekiyor diyorsanız, 1 kase kuru vişne öfke dindirmeye birebirdir. Hem yemesi zor bir besindir, hem de çekirdekleri ile çöp kovasına doğru basket oynayabilirsiniz.

• Atıştırmadan TV seyredemiyorum. – Yanlış – Televizyon karşısında mümkün olduğunca bir şey yememeye özen gösterin. Çünkü televizyon hem görme, hem de işitme duyumuza hitab eder. Üçüncü duyu olan tat duygusu kontrolümüz dışına çıkabilir. Boş boş televizyon seyredemiyorsanız, yemek yerine şekersiz bitki çayı içmek de iyi bir alternatiftir.

• Alkollü içkileri çok seviyorum. – Yanlış – Alkol yeryüzündeki yağdan sonra en yüksek enerji içeren ikinci maddedir. Çok sevseniz bile tüketimine muhakkak sınırlama getirmeniz gerekir. Haftada 1-2 kadeh kırmızı şarap yetinmek yeterli olacaktır.

• Kilo vermeye yardımcı bitkisel ürünler güvenlidir – Yanlış – Her bitkisel ürün yararlı değildir. Vücudunuzun hangi takviyeye ihtiyacı olduğunu bilmeden alınan ürünler ve sağlık bakanlığının denetiminden geçmeyen ürünlerin vücudunuza doğal olsalar bile zararı dokunabilir.

• Yürüyüş veya spor sırasında daha fazla kilo vermek için vücuda naylon poşet sarmak. – Yanlış – Sakın vücudunuza naylon poşet sarmayın, doku zedelenmesi yapabilir.

• Mucize diyetler – Yanlış – Bugün için günümüz tıbbında şişmanlık hastalığının çözümü için ne yazık ki, mucize bir diyet, mucize bir ilaç ve mucize bir cerrahi yöntem yoktur. Sağlıklı ve kalıcı tedavi için çözümü tıpta arayın.

• Kan şekerim düştü, tatlı yemeliyim. – Yanlış – Kan şekeriniz düşüp, eliniz ayağınız titriyorsa, asla tatlı yemeyin, peynir ekmek daha iyi bir seçimdir. Tatlı yiyebilecekler sadece insülin kullanan şeker hastalarıdır.


• Aç karnına spor daha çok kilo kaybettirir – Yanlış – Aç karnına asla spor yapmayın, en iyi zaman yemekten 1,5 – 2 saat sonrasıdır.


• Sabahları aç karnına limonlu su içmek zayıflatır – Yanlış – Limonun barsakları çalıştırıcı özelliği vardır, ancak soğuk yada ılık suyun veya limonlu suyun zayıflatıcı hiçbir etkisi yoktur.

• Maydanoz suyu zayıflatır –Yanlış - Maydanozun idrar söktürücü etkisi vardır. İdrar kaybı nedeniyle insan kendini hafiflemiş hisseder yoksa, kilo kaybına ve yağ dokusuna hiç bir faydası yoktur.

• Sauna gibi sıcak ortamlarda terlemek zayıflatır – Yanlış – Sauna gibi sıcak ortamlarda terleyerek kaybedilen yağ değil, sudur. Bu gibi sıcak ortamlar, organizmanın toksinlerden arınmasını, kasların gevşemesini, kırgınlığın atılmasını sağlar ancak zayıflatmaz. Kilo kaybetme açısından bakacak olursak, soğuk sıcaktan daha etkilidir.

• Makarna, pilav, ekmek gibi karbonhidratlar diyetten tamamen çıkarılmalıdır – Yanlış – İnsan vücudu ana enerji kaynağı olarak karbonhidratları kullanır. Zayıflayayım diyerek ekmeği, pilavı kesmek ve bu besinleri hiç tüketmemek vücuda doğru enerjiyi vermemek anlamına gelir. Vücutta enerji elde edbilmek için kas ve karaciğerdeki glikojen depolarını kullanır yani sudan kilo verirsiniz, şişmanlığınızın nedeni olan yağ dokusu olduğu gibi yerinde kalır. Normal beslenmeye geçtiğinizde iki kat daha fazla kilo alırsınız.

• Protein ağırlıklı yemek çok sağlıklı kilo kaybı sağlar – Yanlış. Protein ağırlıklı beslenmede vücut proteinleri sindirmek için çok fazla enerji harcar ve zayıflama olabilir. Ancak proteinlerle birlikte çok fazla yağ da vücuda gireceği için, kan yağlarında yükselme ve korener kalp hastalıkları ortaya çıkabilir, Gut hastalığı gelişebilir. Ayrıca proteinler vücuttan atılmak için kemikten kalsiyum çeker ve bu da kemik erimesine neden olur. Bu durumda zayıflasanız bile geri kalan hayatınızı hasta bir insan olarak yaşarsınız.

• Meyve yemekten 2 saat sonra yenir, yoksa bütün yenilenler yağa dönüşür – Yanlış Eğer doymuyorsanız ikinci tabak yemek yemek yerine, 1 tane meyva yemek daha az enerji alımına yani daha az yemeye neden olur. O nedenle doymuyorsanız, ikinci tabak yemek yerine 1-2 tane meyva yemek daha iyi bir yaklaşımdır.

• Çeşitli diyetlerle bölgesel incelme mümkündür – Yanlış – Herkesin genetik olarak yağ dokusunun fazla olduğu bir bölüm vardır. Kimisinde basenlerde, kimisinde göbek çevresinde, kimisinde kollarda olabilir. Direkt basen eritici veya kol inceltici bir diyet yoktur. Ancak sağlıklı beslenme ile birleştirilmiş bir egzersiz planı uygularsanız sorunlu bölgelerinizi nispeten daha iyi inceltmiş olursunuz.


• Kilo almaya başladınız mı, zayıflayamazsınız – Yanlış – Hemen kilo almaya neden olan faktör bulunup düzeltilirse kalıcı bir şekilde zayıflarsınız. Diğer hastalıklarda olduğu gibi burada da erken teşhis hayat kurtarır.

• Her tür hareket ve spor zayıflatır – Yanlış – Vücudun egzersiz ve sporla kilo vermesi için yağ yakma formuna geçmesi gereklidir. Bu da ancak, minumum 18 ile 20 dakika süren düzenli bir egzersizle başlar.

• Seks kalori yakar – Yanlış – Seks kalori harcatmaz, kasları gerer ama tek bir enerji harcamanız mümkün değildir.

Fazla kilolardan sonsuza kadar kurtulun;

• Doktora başvurmanız,
• Vermeniz gereken yağ dokusunun belirlenmesi
• Metabolizma hızınızın ölçülmesi
• Şişmanlığa neden olan veya şişmanlık ile birlikte görülen hastalıklarınızın ciddi tedavisine başlanması,
• Beslenme ve egzersiz konusunda eğitilmeniz ve yaşam tarzınızı değiştirerek, hayat boyu sürdürmeniz.