Sağlık sektörünün gelişimine paralel olarak bugün kısırlığa çare olan bir çok yeni ilaç geliştirilmiştir. Bu ilaçların amacı yumurtalarda yeterli büyüklüğe ulaşılması ve yeterli sayıda follikül gelişimini sağlayıp, gebe kalma oranını arttırmaktır. Özellikle tüp bebek gibi yardımcı üreme tekniklerinde birden fazla follikül elde edilmesi başarı için çok önemli bir faktördür.

Tüp Bebek tedavilerinde ilk adım yeterli sayıda ve iyi kalitede embriyo elde edilmesi olduğundan bu süreçte kullanılan ilaçlarda hormon ilaçlarıdır. Tüp Bebek tedavilerinde kullanılan ilaçları;

1-Yumurtayı baskılayan ilaçlar

2-Yumurtalıkların uyarılması için kullanılan ilaçlar,

3-Yumurtaların olgunlaşması için uygulanan ilaçlar

4-Embriyonun rahim içine tutunmasına yardımcı olan ilaçlar olarak ayırabiliriz.

Tüp bebek tedavilerinde uygulanılacak ilaçların secimi ve kullanım dozu anne adayına uygulanacak protokole bağlıdır.

Tedavide kullanılanacak ilaçlar ve kullanım dozları hastanın yaşı, hormon düzeyleri ve yumurtalık rezervine göre belirlenir ve her hastaya kendisine özel bir tedavi uygulanır. Bu adaylara ilaçlar, adet döneminin ikinci ya da üçüncü günü verilmeye başlanır.. Fakat bazı hastalarda gerek görüldüğü takdirde adet döneminden sonraki 21. Gün de başlanabilmektedir. İlaçların dozu ayarlanamadığı ve yüksek dozda ilaç verildiği zamanlarda hastada yumurtalıkların aşırı uyarılma hastalığı (OHSS) dediğimiz rahatsızlık ortaya çıkabilir ve bu hiç istenmeyen bir durumdur.

LH’nın erken yükselmesi, yardımcı üreme teknikleri ile tedavideki çok önemli sorunlardan biridir. Bu durum folliküllerin tahmin edilen süreden önce çatlayıp, sayı ve kalite olarak yeterli yumurta elde edilme şansını azaltmasına yol açmaktadır. Bu ilaçların uygulanması yumurtalıkların hormonal olarak uyarımı sırasında, vücudun salgıladığı LH hormonunun bu erken yükselişini önlediğinden, sayı ve kalite açısından düşük yumurtaların elde edilmesi şansını en aza indirir.

Hipofiz bezinden FSH ve LH hormonu salgılanmasına yardımcı olan ve beyindeki hipotalamus adlı merkezden salınan Gonadotropin serbestleştirici hormonun sentetik halde elde edilen formudur. Kullanım tipleri arasında iğne veya burundan sprey olarak alınabilenleri de mevcuttur.

Fonksiyon olarak GnRH analogları ile aynı etkiye sahip olsa da, etki gösterme ve kullanım süresi daha kısa olduğundan, hastaların merkeze gelecekleri gün sayısını düşürmekte, bu da tedavinin maliyetini azaltmaktadır. Enjeksiyon sayısının daha düşük olması da bir diğer avantajıdır. Günlük 0.25 mg’lık Formu stimulasyonun 6. Günü başlanıp, yumurta gelişimini tamamlayana kadar sürer.

FSH salınımını arttıran Klomifen, infertilite tedavisinde kullanılmaya başlanan ilk ilaçlardandır. Tablet şeklinde satılan ilaç, genelde adetin 5 ila 9. günleri arasında kullanılır ve yumurtalarda(over) birden fazla follikül gelişimini sağlar.

Menapoz sonrası kadınların idrarından saflaştırılarak elde edilen, FSH ve LH hormonlarını birlikte içeren ilaç, IVF ve ICSI için yumurtalıkların uyarılması ve birden fazla follikül elde edilmesi için uygulanmaktadır. Günlük deri altı enjeksiyonu olarak kullanılır.

Menapoz sonrası kadınların idrarından saflaştırılarak elde edilir. Sadece FSH hormonu içeren ilaç, IVF ve ICSI için yumurtalıkların uyarılması ve birden fazla follikül elde edilmesi için kullanılır. Günlük deri altı enjeksiyonu olarak uygulanmaktadır.

Rekombinant FSH preparatları %100 olarak saftır ve genetik mühendislik sayesinde laboratuvar şartlarında üretilmektedir. Amacı yumurtalıkları uyararak birden fazla follikül gelişimini sağlayıp, IVF ve ICSI için birden fazla yumurta elde etmektir. Subkütan (deri altına) enjeksiyonla uygulanan ilacın artık otomatik doz ayarı yapan kalem şeklinde olanları da bulunmaktadır.

Yumurta gelişimi zor olacak hastalarda kullanılan ilaç, adetin 2-4. Günü başlanır ve günde 2 tablet olmak üzere toplamda 5 gün kullanılır. Yumurta gelişimi olmadığı takdirde arka arkaya 3-4 adet dönemi kullanılabilmektedir.

Yumurta toplanmasından yaklaşık olarak 35-36 saat önce enjekte edilir ve bu enjeksiyondan tahmini 36-38 saat sonra follikül çatlaması meydana gelerek yumurtalar salınır. Bu hormonun etkisi, büyümüş folliküller içindeki yumurtaları olgunlaştırarak döllenmeye hazırlamak ve progesteron salgılanmasını başlatmaktır. Doğal bir hormon olan LH’a benzeyen bu ilaçlar, kadında yumurtanın çatlamasına sebep olur. HCG enjeksiyonunun zamanlaması çok önemli olduğundan mutlaka belirtilen zamanda uygulanmalıdır.

Rahim içini döşeyen ve döllenen yumurtanın yerleştiği endometrium tabakasının sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan bu hormon yeterli olarak salınmaz ise embriyonun endometriuma sağlıklı olarak yerleşmesi mümkün olmaz. Bu yüzden IVF ve ICSI işlemlerinde endometriumu desteklemek için bu hormon dışarıdan verilmektedir. Luteal faz desteği adı verilen tedavi, vajinal fitil ya da jel olarak uygulanmaktadır. Gebelik testinin müspet çıkmasın durumunda, gebeliğin 8. Haftasına kadar, vajinal ovül şeklinde, kullanılmaya devam edilir.

1-Tetra 500 Kapsül: Kadın üreme sisteminde olabilecek olan enfeksiyonların gebelik oluşumunu engellememesi için koruyucu olarak verilen Tetra bir antibiyotiktir. Yumurta toplandığı gün kullanılmaya başlanır ve 4 gün süreyle kullanıma devam edilir.

2-Prednol 16 mg Tablet: Gebelik oluşumu döneminde gelişebilecek bağışıklık sistemince red reaksiyonunu engellemek amacıyla kullanılan ilacın kullanımına yumurta toplandığı gün başlanır ve 4 gün süre ile devam edilir. Gece yatarken tek doz olarak kullanılır.

3-Folikasit (Folbiol veya Centrum): Bebeklerin sakat doğmasını engellemek için tedavinin başlangıcından itibaren günlük olarak verilen bir vitamindir.

4-Parlodel SRO Kapsül: Prolaktin hormonu yüksek olan hastalara verilen ilaç, akşam yemeklerinden sonra yutulmaktadır.

5-Luveris Ampul: LH hormonu içeren ilaç bazı hastalarda kullanılmakta olup, dozajı ve kullanımı doktor tarafından belirlenerek anne adayına belirtilecektir.