Gullbabici - Hayata Dair Herşey - Cinsiyet Belirleme Nasıl Yapılır?

Tüp bebek tedavilerine başvuran çiftlerin merak ettiği cinsiyetin seçimi sıkça sorulan sorular arasında yer almaktadır. Kısaca cevaplayacak olursak tüp bebek tedavi yöntemleri sayesinde cinsiyet seçimini mümkün olduğudur.

Çiftler bazı genetik uygulamalar sayesinde cinsiyeti öğrenebiliyor. Fakat cinsiyet tercihi ülkemizde ve dünyanın birçok yerinde etik bulunmadığı için yasalar tarafından mümkün olamayacağı açıkça belirtilmiştir.

Peki, Cinsiyeti Belirleme İşlemi Nasıl Gerçekleşir?

Cinsiyet seçiminde bulunmak isteyen çiftler, tüp bebek tedavisi anne adayının âdetinin 21. Gününde ilaç kullanarak baskılanır. Daha sonra 8- 10 gün içerisinde yeni âdetinin 3. gününde yumurta hücrelerinin çoğaltılması amacıyla iğneler kullanılarak indüksiyona başlanır.

Bu iğneler anne adayının sağlık durumuna, yaşına, kilosuna göre belli dozlarda uygulanır. Cinsiyet seçimi tedavisine karar veren çiftler kendi bulundukları yerdeki kendi özel doktorlarına ile iletişime geçerek hazırlıkları yaptırmaları mümkündür. Embriyo transferi öncesi uygulanan Preimplantasyon genetik tanı ile embriyonun cinsiyetini belirlemek ve istenen cinsiyetteki embriyoları transfer etme ile mümkün olabilir. Özelliklede cinsiyet gözeten hastalıklarda örneğin hemofili, uygulanarak yapılabilir.

Ancak cinsiyet belirleme işlemi yasaklanmıştır. Türkiye’de cinsiyet belirleme yöntemi uygulanmamaktadır.

Cinsiyetin Belirleme Tedavi Süreci

Anne adayından yumurta hücrelerinin toplanmasıyla başlar.
Baba adayından alınan sperm örneği ile yumurta hücrelerinin döllenmesi sağlanır.
Elde edilen iyi kalitedeki embriyoların 3. gelişim gününde PGT ile hem sağlık hem de cinsiyet yönünden taranması yapılır.
Embriyo gelişiminin 5. gününde istenilen cinsiyete ait sağlıklı embriyoların seçimi ve anne rahmine transferi işlemiyle uygulanmaktadır.
Embriyo transferinden 12 gün sonra kanda BHCG hormonuna bakılarak hamilelik sonucu öğrenilir.
Cinsiyet seçimi özellikle genç hastalarda yumurta sayısı ve kalitesinin yüksek olması nedeniyle gebelik başarısı çok yüksek bir tüp bebek uygulamasıdır. Tedavi sonrasında elde edilen gebeliklerde bebeğin sağlıklı olması ve cinsiyetinin doğruluk oranı neredeyse % 100’dür.

Hangi durumlarda Cinsiyet Seçimi Yapılabilir?

Genetik bozukluklarından dolayı sağlanamayan gebeliklerde, PGT denilen Preimplantasyon genetik tanı sayesinde genetik kodlar ayrıştırılabiliyor. Hastalıklı, taşıyıcı genlerden arındırılarak sağlıklı bebekler dünyaya getiriliyor. Genetik tanı sayesinde cinsiyetlerde belirlenebilmektedir.

Erkek spermlerinde X ve Y kromozomları bulunuyor. Annenin yumurtasında ise iki adet X kromozomu bulunuyor. XX çiftleşmesi olduğunda bebek kız, XY çiftleşmesi olduğunda ise bebek erkek doğuyor.

Çocuklarda ortaya çıkan hemofili ya da kas erimesi gibi hastalıklar, X kromozomundaki hatalardan kaynaklanıyor. Erkek çocuklarda tek X kromozomu bulunduğundan bu genetik hastalıklar erkeklerde daha çok ortaya çıkıyor. Yeni yöntemle bebeğin kız olması sağlanarak, genetik hastalıkların ortaya çıkması engellenmiş olmaktadır.

Spermlerin ayıklanması sayesinde isteyen kız, isteyen de erkek bebek sahibi olabiliyor. Uzmanlar bu teknikle sadece erkek çocuklara geçen genetik hastalıkların önlenebileceğini belirtmişlerdir.

Bazı çiftler bu durumu kötüye kullanabiliyor. Özellikle miras, aile içi cinsiyet ayrımı söz konusu olduğunda çocuk cinsiyetini belirlemeyi suiistimal etmektedir. Ayrıca uzmanlar bu yöntemin güvenilirliği konusunda şüpheli ve çocuğun uzun vadede sağlığını nasıl etkileyeceği konusunda da veriler bulunmadığına dikkat çekiyorlar.

Cinsiyet Belirleme Nasıl Oluyor?

Spermde XY kromozomu, yumurtada ise XX kromozom bulunuyor.
Döllenme XX olarak gerçekleştiğinde bebek kız, XY çiftleşmesinde ise erkek oluyor.
X kromozomları, Y kromozomlarına göre daha iri oluyor.
Uzmanlar X ve Y kromozomlarını ayıklıyorlar.
Bebek kız istendiğinde yumurta X kromozomuyla döllendiriliyor. Erkek istendiğinde ise yumurta Y kromozomuyla döllendiriliyor.

Cinsiyet Belirlenmesinin Başarı Oranı

Cinsiyetin belirlenmesiyle dünyaya gelen sayısız tüp bebek mevcuttur. Ülkemizde olduğu gibi Avrupa ülkelerinin çoğunda yasaklanmış olsa da, uygulayan diğer ülkelerde başarı kesinlikle sağlanmaktadır. Bu yüzden çiftler tüp bebek tedavilerinde cinsiyeti belirlemek için yurt dışındaki merkezlere yönelmektedir. Etik olup olmadığı konusunda tartışmaya açık bir konudur.