Diyabet hastalarında diş etleri sağlığı da diyabetik kontrol ile sıkı bir ilişki halindedir ve takip edilmesi gereken bir süreçtir. Yüksek kan şekeri seviyesinin kan damarlarında büyüme ve kalınlaşmaya hatta daha kötüsü tıkanmaya neden olduğu, bilinen bir gerçektir.
Dr. Çağdaş Kışlaoğlu
Diş Hekimi & Protez Uzmanı
Diyabet rahatsızlıkları, kan damarlarının oksijen taşıma ve metabolizma artıklarını uzaklaştırma faaliyetlerini zayıflatarak, dokuların beslenmesini olumsuz yönde etkilemektedir.
Bazı bakteriler, şeker olan ortamda daha hızlı gelişir. Bu nedenle, tükürüğün yüksek seviyelerde şeker içerdiği hastalarda diş eti iltihapları daha da şiddetlenebilir. Ayrıca iltihap, kan şeker seviyelerini yükselten önemli bir etkendir. Diş etlerinde iltihap engellenemediğinde, olduğu yerde sınırlı kalmayarak, dişlerin etrafındaki alveol kemiğini de yavaş yavaş eritiyor ve dişlerin sallanmasına, diş eti iltihabının şiddetlenmesine, çiğneme sırasında ağrılara ve sonunda dişlerin kaybına yol açıyor. Bu süreç yaşanırken hasta, ağrı ve dişlerde sallanmanın yanı sıra, diş etlerinde kanama ve ağızda kötü koku hissediyor. Bu süreçten kurtulmak için; diyabet kontrol altına alınmalı ve iyi bir ağız bakımı sağlanmalıdır.
Diyabetik Hastalarda Ağız ve Diş Sağlığı
Günümüzde diyabet hastalığı, bilinen komplikasyonların yanı sıra diş kaybı ile sonuçlanan diş eti hastalıklarına da yol açabiliyor. Bu nedenle diyabetiklerin ağız sağlığının yakından takip edilmesi, düzenli aralıklarla diş hekimi tarafından değerlendirilmesi gerekiyor. Var olan bir dişeti enfeksiyonunun da şeker hastalığının kontrolünü güçleştireceği akıldan çıkarılmamalıdır. Kontrol altında olsun olmasın tüm diyabet hastaları, diş hekimi veya periodontist kontrolünden geçmeli ve takip edilmelidir.
Tüm bireylerin sabah ve akşam olmak üzere günde en az iki kez yumuşak bir diş fırçasıyla dişlerini 3’er dakika fırçalamaları gerekir. Ayrıca dişler fırçalandıktan sonra diş ipi ile dişlerin araları temizlenmeli ve işlem sonrası ağız su ile çalkalanmalıdır. Diş ipi, dişler arasına yerleştirilirken diş etine fazla bastırılmamalıdır. Eğer daha önce hiç diş ipi kullanılmadıysa, kullanımdan sonraki ilk günlerde diş etlerinde ağrı hissedilebilir. Diyabetli hastalar, tükürüklerindeki şeker nedeniyle ağızda mantar enfeksiyonlarına açıktır. Bu sorunun en basit şekli, dudakların birleşim yerinde çatlak ve kızarıklar halinde kendisini belli etmektedir. Sigara kullanımı ve takılıp çıkartılabilen protezlerin bütün gün ağızda taşınması, mantar gelişimini daha da hızlandırmaktadır.
Diyabet Hastalarının Diş Hekimine Giderken Yapması Gerekenler
Diyabetli hastalar diş hekimine gitmeden bir gün önce mutlaka açlık kan şekeri seviyelerini ölçtürmeli ve bu bilgiyi diş hekimine bildirmelidir. Kontrolsüz diyabette ve yüksek kan şekeri seviyesinde yara iyileşmesi geciktiğinden, iltihaplanmalar şiddetlenerek ağrıya sebep olabilir. Herhangi bir cerrahi müdahaleden önce hastanın kan şekeri seviyesinin 180 mg/dl’nin altında olması gerekir. Bu seviyenin üzerinde olan hastalarda ancak acil enfeksiyon müdahalesi yapılması, bunun dışındaki diğer tüm tedavilerin kan şekeri seviyesi düşürülene kadar ertelenmesi gerekir.
Ayrıca diyabetli hastalara diş müdahalesi için en uygun zamanın kahvaltıdan sonraki sabah saatler, yapılan tedavinin, hastanın beslenme düzenini ve ilaç kullanım saatlerini aksatmaması gerekir. Bazı geniş cerrahi müdahalelerde, hastanın hekimi ile görüşülerek hem beslenmede hem de ilaçların dozunda değişiklik yapılabilir.