Leke hem kadın hem erkeklerde en yaygın görülen cilt rahatsızlıklardan biri,lekelerin bir çoğu özellikle yanak ,alın ve çenede yerleşirken ve yüze daha mat ve pürüzsüz olmayan bir görüntü verirken,bazen vücut bölgelerinde sırtta ve göğüste ve ya el üstünde de yerleşebilirler.Konu ile ilgili American Academy of dermatolojinin aktif üyesi olan cilt hastalıkları uzmanı Dr.Melisa Eczacıbaşı ile görüştük.

Leke konusunda her şeyden önce dikkatli bir fizik muayene ve iyi bir anemnez şart.lekeler doğuştan ve ya çocukluk döneminde mı ve ya hamilelik sırasında ve ya kişinin geçirdiği bir takım sistemik rahatsızlıklar sırasında kullandığı ilaçlar ile birlikte artış gösterip göstermedikleri,güneşe maruz kalan dönemlerde lekelerde artış olup olmadığı iyice araştırılmalı.

Lekeler bazen iyi huylu iken bazen kötü huylu ve maliğn nitelik taşıyabileceğinden ,leke vakalarında bu konuda uzmanlığı olan dermatologlara baş vurmak ve bunun profesyonel ayrımını yapmak şart.İyi huylu lekelerde kişiye estetik açıdan rahatsızlık vermediği takdirde onların alınması gerekmezken,bazı kötü huylu leke ve benlerde ben ve lekeleri kontrol altına almak,ben haritalarını çıkartmak ve 6 aylık periyotlar şeklinde onları takip etmek ve gerektiğinde benleri cerrahi olarak çıkartmak gerekecektir.

Sıra ile okuyabileceğiniz bilgiler

Lekenin nedenleri

1.Güneş

2.hormonal değişiklikler

3.Bazı sistemik hastalıklar

4.Genetik

5.Enfeksiyonel hastalıklar(mantar…)

6.İlaç,yanlış kozmetikler..

Melasma(Cloasma)

Doğum kontrol hapları içerdikleri hormonlar nedeniyle ve hamilelik sırasındaki hormonal değişimler melanin pigmentin aşırı üretimini neden olabilir,bu artış ile birlikte en çok güneş gören yanak,alın ve çene gibi bölgelerde boyutları büyük, lekeler oluşabilir,bazen genetik özellik taşıyan bu durumlar tekrarlayan hamileliklerle birlikte artış gösterebilir

YAYGIN HİPERPİGMENTASYON

Böbrek üstü bezi yetmezliği ile oluşan addison hastalığı,hipertiroidizim ve hemokromatoz hastalığında görülür.

CAFE AU LAİT

Sütlü kahve renkli olan bu lekeler doğuştan ve ya erken çocukluk dönemlerinde gelişir,boyutları 2 cm den 30 cm kadar olabilen bu lekeler bazen tek başlarında olabilirler ve ya norofibromatozis hastalıkların belirtisi olabilir.Bu yüzden bu lekeler kontrol altında tutulmalılar.

FOTO ALLERJİK REAKSİYONLER

Ağızdan alınan bazı ilaçlar ve ya topikal bölgesel sürülen bazı kimyasal ilaçlar ve ya bitki yaprakları güneş ile birlikte hiperpigmentasyona yol açabilirler.Bazen hafif kızarıklık e ya alerjik reaksiyon seviyesinde iken bazen daha ağır reaksiyonlar,bölgesel su toplamaları,ve bölgesel lekelerin oluşumuna neden olabilirler.

KRONİK GÜNEŞ VE YA SOLARYUM BANYOLARI

Güneş ve solaryuma maruz kalmanın sonucunda cilt kendini korumak amacı ile daha kalınlaşır ve melanin pigment üretimi artar,dolayısıyla leke oluşumunda artış görülür.

ÇİL(EFELİD)

En çok yanak,alın ve çene kısmında görülen bu lekeler açık ve ya daha koyu kahve rengi lekeler şeklinde olabilirler. Genelde güneşli mevsimlerde artarken güneş olmayan mevsimlerde azalma gösterirler.

LENTİGO

Erken yaşlarda solar lentigo denilirken ileri yaşlarda oluşanlara senil lentigo denilir,boyutları 2-20 cm olabilirken, renkleri açık kahve renginden siyaha kadar değişen renklerde olabilirler,lentigolar bazen sistemik bir takım hastalıklarla birlikte olabilirler ve ya hastalıkların habercisi olabilirler,örneğin Peutz-jeghers sendromunda lekeler ile birlikte bağırskta polip ve iç organlarda kanserler görülebilir.

Lekelerin oluşum ve ilerlemesinde güneş çok önemli bir faktör olduğundan her şeyden önce güneşin UV ışınlarından çok iyi korunmak gerekiyor,unutulmamak gereken nokta ise UV ışınlarının bir tek güneşli mevsimlerde değil,bulutlu ve karlı havalarda var olduğunu ve lekelerin ilerlememesi ve yeni lekelerin oluşmaması için her dönemde güneşten iyi korunmak gerektiği,kış aylarında 15-20 faktör güneş koruyucular kullanmaları yeterli iken yaz aylarında daha yüksek faktör içeren güneş koruyucu kullanmak gerekir,güneş koruyucular etkilerini 4-5 saate bir kaybettiklerinde ve su ile temasta etkilerini yitirdiklerinden kaç saate bir onları tekrarlamakta yarar görülüyordur,kozmetik sektörü ise bu konuda çok hızlı bir gelişme göstererek çok değişik alternatifler üretiyor,yüksek koruma faktör içeren föndoten ve pudralar,güneş koruyucu rujlar bu konudaki seçeneklerden birkaç tanesidir.En başarılı,en doğru ve en uygun tedavi yöntemini seçmek ise uzman doktorun bilgisi,tecrübesi şart.Merkezimizde tüm uygulamalar ve leke tedavileri kozmetik dermatoloji,botox,zayıflama,antiajing konularında da önemli bir üne sahip olan öğretim üyesi Dr.Melisa Eczacıbaşı tarafından gerçekleşiyor.

Medikal TEDAVİ,

Bölgeye sürülen ilaçlar bazen bölgenin rengini açabilir ve ya soyucu nitelik taşıyabilir,bilinen en önemli renk açıcılar hidrokinon,kojik asit,askorbik asit olup,bazen tek tek bazen kombine şeklinde uygulanabilirken,soyucu nitelikteki ilaçlar ise meyve asitleri ve ya retinoik asitlerdir ve daha derin tabakalara kadar nüfuz ederler,soyucular bazen tek başında bazen başka yöntemler ile birlikte kullanılabilirler.

Medikal uygulamalar,

Kimyasal peeling,

Kimyasal peelingler yüzeysel,orta ve derin peeling olarak 3 gruba ayrılır,yüzeysel ve derin peelingler doktorlar tarafından uygulanmalı,ve değişik konsantrasyonlarda uygulanabilirler bu meyve asit türevi ilaçlar doğru uygulandıklarında kişinin günlük aktivitelerini ve işe gitmesini etkilemezler,cilt tipi,cilt rengi ve problemin yoğunluğuna göre seans sayısı ve seans araları (ortalama 5-10 seans haftada bir)değişebilir,derin peeling cildin derin tabakalarına kadar soyma yaptığından iyileşme dönemi ağır geçer ve doğru yapılmadığında yan etki fazla olduğundan fazla tercih edilmez.

DERMABRAZYON,

Derinin en üst tabakası olan epidermis tabakasının tamamı,dermis tabakasının ise üst kısmının dermabrazyon cihazları kullanılarak kaldırılmasıdır.Bu cihazlar hızla dönen tel fırça yada zımpara kağıdından oluşur ve derinin orta tabakalarına kadar soyulmasını neden olur.ilk iyileşme belirtileri bir hafta içersinde başlarken,birkaç haftaya kadar cildi dış etkenlerden çok iyi korumak gerekir,sadece ameliyathane ve steril şartlarda bu konuda eğitimi olan plastik cerrah ve dermatologlar tarafından uygulanan bu yöntem keloid oluşma riski olan kişilerde kesinlikle uygulanmamalı,güneş ve yaşlılık lekeleri yanı sıra akne izlerinde de uygulanabilir bir yöntem.

MİKRODERMABRZYON,

Alminyum hidroksi kristallari kullanılarak ciltte yüzeysel peeling yapma yöntemidir,bazen tek başında bazen kimyasal peelingler ile birlikte kullanılabilir,ameliyathane şartları gerekmez,Office şartlarında uygulanabilecek bir yöntem,problemin yoğunluğuna göre seans sayısı değişir.

CRYOTERAPİ(KRİYOTERAPİ)

Lekenin dondurularak ortadan kaldırılmasıdır,uygulamalar kolay ve pratiktir.uygulamada sıvı azot ve ya karbondioksit kullanılır,uygulamadan sonra bazen kızarıklık ve ya su toplamalar ve ona takiben koyu renkte kabuklanmalar olabilir.ortalama 2 hafta içersinde kabuklar dökülür ve daha canlı renkte canlı bir deri ortaya çıkar.

LAZER

Karbondioksit ve Erbium Lazer kullanılabilir.Karbondioksit lazer derin soymaya neden olduklarından,uzun iyileşme dönemleri gösterirler ve kollajen bantlarında yenilenme sağladıklarından aynı anda cilt de gençleşme sağlarlar,iyileşme dönemi zor ve uzun sürelidir,erbium lazer grubunda ise iyileşme süresi daha kısa,yalnız işlem oldukça kanamalıdır,ciltteki kollajen yapımında artış olduğundan ciltte aynı anda gençleşme sağlayabilirler.

IPL(YOĞUNLAŞTIRILMIŞ ATIMLI IŞIK)kuantum lazer

Ciltte her hangi bir soyulma yapmaksızın ciltteki lekeleri gidermektir,işlemden sonraki ilk 2 hafta lekenin rengi koyulaşır,hafif bir kabuk tutar.10-15 gün içersinde kabuklar dökülür ve alttan daha temiz ve pürüzsüz bir cilt çıkar,problemin yoğunluğuna göre ortalama 1-3 seans uygulama yapmak gerekir.Bu lazer çeşidi el üstündeki güneş lekeleri,dekolte ve göğüste yerleşen lekeler,yüzde ve vücuttakı kılcal damar ve varis,keloid ve epilasyon amacı ile de kullanılabilirler.