Üç dört yaşlarındaki çocukların hayali arkadaş sahibi olması epey yaygındır. Bu, başka bir çocuk, bir büyücü veya bir hayvan olabilir. Bazen çocuk büyüdükçe hayal arkadaşı değişir.

Genelde, hayal arkadaşı olan çocuklar ailenin ya tek çocukları ya da en büyük çocuklardır ama hayali arkadaş sahibi olmak, çocuğunuzun yalnız olduğu anlamına gelmez. Çoğunlukla yaratıcı, hayal güçleri zengin çocuklardır. Çocuk büyüdükçe gerçek dünya egemen olur ve çocuğun okula gittiği sıralarda hayali arkadaş sıklıkla sessizce kaybolur.


Hayali arkadaşlar ne yapar

Hayali arkadaşlar çocuğunuza farklı şekillerde yardım ediyor olabilir:

• Refakat sağlayan oyun arkadaşlarıdır.
• Çocuğun yaratıcı oyunlar oynamasını ve bir şeyleri değişik şekillerde yapmasını sağlar.
• Çocuğun başkalarıyla anlaşma pratiği yapmasının bir yoludur.
• Çocuğun, farklı eylemler ve korkuyla kızgınlık gibi hisleri güvenli biçimde test etmesinin bir yoludur.
• Çocuğun sorumlu olmasını ve yaşamında herkesin adeta onu kontrol ettiği bir dönemde birini kontrol etmesini sağlar.
• Çocuğun, yetişkinlerin dahil olmadığı bir özel yaşam sürmesini sağlar.
• Çocuğun korku dolu bir arkadaş sahibi olarak veya arkadaşına kızarak korku veya kızgınlık gibi güçlü hislerle baş etmesini sağlar.
• Çocuklara yaşamlarındaki stresli şeylerde yardım eder. Örneğin, arkadaşına sürekli kızgın bir çocuk, yaşamındaki yetişkinlerin ona hep kızgın olduğunu hissettiği bir durumda olabilir.
• Çok “iyi” çocuklar, çok “yaramaz” ve çocuğun muhtemelen yapmak istedikleri şeyleri yapan bir arkadaşa sahip olabilir.
• Çocukların anne babalarıyla sorun yaşamaktan kaçmasına neden olabilir çünkü bir şey kötüyse “arkadaş yaptı” olur.

Hayali arkadaşlar sorun mudur

Hayali arkadaşlar normal gelişimin bir parçasıdır ve bir sorun değildir, çocuklara yaşamlarındaki streslerle baş etmesine yardımdı olabilir.
Bazen hayali arkadaş anne babaların sorunun nerede olduğunu görmelerini sağlayabilir.

• Örneğin, hayali arkadaş karanlıktan korkuyorsa muhtemelen çocuk da karanlıktan korkuyordur ve arkadaşı yoluyla bu korkuyu kontrol altına almaya çalışıyordur.
• Eğer arkadaşı hep yaramazlık ediyorsa ve başı derde giriyorsa çocuk çok fazla kural ve cezaya maruz kalıyor olabilir.

Bazen çocuklar hayali arkadaşlarını yapmak istemedikleri bir şeyden kaçınmak için kullanabilirler.

• Eğer bu sık sık oluyorsa anne babalar hayali arkadaşa da çocukla aynı muameleyi etmelidirler, örneğin “Bayan Tavşan sana yatmaman gerektiğini söyleyebilir ama ben senin annenim ve yatma zamanı. Bayan Tavşan, istiyorsanız siz de gelin.”

Çocuğunuz başkalarıyla mutlu mutlu oynuyorsa, sizinle ve başka çocuklarla bir şeyler yapmaktan zevk alıyorsa büyük ihtimalle bir sorun teşkil etmez. Çocuk gerçek dünyada bir şeyler yapmak yerine sık sık arkadaşı tercih etmeyi sürdürüyorsa yaşamında neler olduğuna göz atmak ve onun gerçek şeyler yapmaktan zevk almanın yolları hakkında düşünmek de yararlı olacaktır.

Ne yapabilirsiniz

İşte, çocuğunuzun hayali arkadaşına karşılık verebileceğiniz birkaç yöntem:

• Nasıl karşılık vereceğinize çocuğunuz öncülük etsin. Özel bir ilişkiyse ve çocuğunuz uzak kalmanızı istiyorsa öyle yapın. Oyuna katılmanız istenirse katılın. Genelde, arkadaşa farklı şekillerde yer açmanız istenecektir, örneğin arabada bir koltuk ayırmak, sandalyede arkadaşın üstüne oturmamak ve belki arkadaş için bardak veya fincan gibi şeyler koymak.
• Çocuğunuzun arkadaşa karşı davranmanızı istediği şekli kabul ederken aşırı müdahale edip egemen olmayın veya kendi hikayenizi eklemeyin. Ayaklarınız büyük çoğunlukla gerçek dünyaya basarsa bu, çocuğunuzun neyin gerçek olduğunu, neyin olmadığını anlamasına yardım eder. Egemen olursanız veya hikayeye katkıda bulunursanız çocuğunuzun kendi hikayesini yaratma ihtiyacına müdahale edersiniz.
• Çocuk kötü bir şey yaptığında hep arkadaş suçlanıyorsa bunu bir “suç” konumundan çıkarmak yararlıdır. Örneğin, eğer çocuk sihirli tavşanının sütü döktüğünü söylerse hatalardan ders çıkarılması gerektiğini ve tavşancık için etrafı temizlemesine yardım edeceğinizi söyleyebilirsiniz.
• Çocuğunuz büyüdükçe ona gerçek çocuklarla ve gerçek şeylerle bir sürü keyifli demeyim yaşatın, böylece arkadaş yavaş yavaş gerçek dünya kadar ilginç veya çekici olmayacak ve yok olacak.
• Genişleyen bir dünyada üç dört yaşında olmanın korkutucu olabileceğini ve bu süreçte ona yardım edecek bir arkadaş sahibi olmasıyla çocuğunuz hem becerikli hem yaratıcı olacağını unutmayın.
• Çocuğunuz utangaçsa ve başkalarıyla kolayca ilişki kuramıyorsa utangaçlık hakkında bilgi edinin.