Sigaranın kendimize ve ailemize verdiği zararları biliyoruz. Bile bile de içmeye devam ediyoruz. Üstelik daha bilmediğimiz daha bir sürü zararları varken… İç hastalıkları uzmanı Dr. Nafiz Karagözoğlu’na ailemize verdiği zararların neler olduğunu sorduk. Aldığımız cevaplara inanamayacaksınız. Sigaranın zararları anlat anlat bitmiyor.

Sigaranın bebeklik, çocukluk ve sonraki dönemlerde verdiği zararlar neler?
• Bazen anne adayları “ben bir önceki gebeliğimde de içtim bir şey olmadı” gibi paylaşımlarda bulunabilir. Sigaranın sayılan bu olumsuz etkileri sigara içen her hamile kadında ortaya çıkmayabilir. Ancak anne adaylarının sigara içmesi yukarıda bahsedilen durumlarla karşılaşma risklerini 3–4 kat artar.

• Doğumdan sonra bebekte Zatürre (pnömoni) ve bronşit riski artar.

• Akciğer fonksiyonlarını etkilediği için akciğer sorunları görülebilir.

• Sigara içen annelerin bebeklerinde “Ani Ölüm Sendromu” 2 kat daha fazla görülür.

• Orta kulak iltihabı ve astım gibi hastalıklar daha fazla görülür.

• Sigara içen annelerin bebekleri daha sık hastalanır ve daha sık hastane hizmeti almak zorunda kalır.

• Gebelik esnasında sigaraya maruz kalan bebekler, büyüdüklerinde daha fazla sigara bağımlısı olabilir.
Mikrobik hastalıkların sigara ile bağlantısı hakkında konuşacak olursanız…
Bebekler hızlı büyüme evresinde oldukları için etraflarında bulunan sigara dumanından çok daha fazla etkilenirler. Sigara dumanı, bakterileri burun ve boğaza taşıyan önemli bir araçtır. Sigara dumanında olan “NO2” virüslerin neden olduğu üst solunum yolu iltihaplarının görülme sıklığını artırır, savunma mekanizmasını bozar ve üst solunum yollarına virüsün girişini sağlar.
Sigara dumanı, solunum sistemindeki tüycüklerin hareketlerini azaltır ve mikropların üst solunum yollarına yapışmasını sağlayarak hastalıkların oluşmasına neden olur. Bu nedenlerle sigara kullanılan ortamda büyüyen bebek ve çocuklarda mikroplarla oluşan bronşit ve zatürree gibi akciğerler hastalıkları çok daha sık görülür.
Sigarada bulunan zehirli maddelerin etkisiyle mikroplara karşı savunma mekanizmaları zayıflar. Savunma sistemi zayıflayan bebekler mikroplarla karşılaştıkları zaman çok daha ağır olarak hastalanırlar. Ayrıca, bu çocukların sigara ile karşılaşmayan çocuklara göre çok daha sık olarak hastalandıkları biliniyor. Bu etkileniş en çok 6–9 aylar arasında olur.
Ayrıca, sigara ortamında büyüyen bebek ve çocuklarda orta kulak iltihabı çok sık olarak görülür. Kulak zarının iltihaptan etkilenmesi ise ileriki yaşlarda işitme ile ilgili fonksiyonun olumsuz etkilenmesine neden olur. Sigara içilen ortamlarda bulunan çocuklarda menenjit mikrobu sigara içilmeyen ortamda olan çocuklara göre daha fazla görülür.
Menenjit, beyin zarlarının iltihabı olup, tedavisi güç olan ve sakat bırakma olasılığı yüksek olan bir hastalıktır. Ayrıca hastalığın ölümcül olma riski de bulunuyor. Çocuklar, özellikle bebekler ilk bir yıl içinde çok hızlı büyürler. Bebeklerin ilk altı ay içinde günde ortalama 30 gram ve ikinci altı ay içinde ise günde ortalama 20 gram kilo almaları beklenir. Çocuklar hastalandıkları zaman iştahsızlık ve halsizlik nedeniyle beslenmeleri bozulur ve vücutlarındaki mikroplarla savaşırlar. Bu nedenlerledir ki, hastalıklar bebeklerin büyüme hızlarının azalmasına hatta durmasına neden olu. Bu nedenle sigaranın hastalıkların sık oluşmasına neden olmasının yanı sıra hastalıklar nedeniyle büyüme hızlarının azalmasına da neden olur.
Çevresel sigara dumanından etkilenişin azaltılması için neler yapılabilir?

Bebeklik döneminde ilk etkilenim anne karnında başlıyor. Bu nedenle ilk müdahalelerin hamile kadınlara yönelik yapılması gerekir. Hamilelik döneminde kesinlikle sigara kullanılmamalı ve sigara içilen ortamlarda bulunulmamalı. Ülkemizde bazı hamile kadınların sigara sayısını sınırlandırmanın yeterli olduğuna ilişkin yanlış görüşleri bulunuyor. Halbuki hamilelik döneminde içilen her sigaranın bebeğin sağlığı üzerine olumsuz etkisi bulunuyor.
Doğumdan sonra bebeğin çevresel sigara dumanından etkilenişin azaltılması için neler yapılmalı?
• Bebeğini seven anne, baba ve diğer aile bireylerinin kesinlikle sigara kullanmaması gerekiyor.

• Evde kesinlikle sigara içmeyin.

• Bebeğin bulunduğu eve gelen misafirler sigara içirmeyin.

• Bebeğinizle seyahat ettiğiniz araçlarda sigara içmeyin, başkalarına da müsaade etmeyin. Küçük kapalı mekanlarda pasif içicilikten etkilenme oranı artar.

• Çocukların devam ettiği kreş, yuva ve okul ortamlarının sigarasız olması konusunda gereken özeni gösterin. Doğru uygulamaları ödüllendirin.

• Okullarda öğretmenlerini bu konuda sağlıklı davranışları benimsemeleri çocukları olumlu olarak etkiler.

• Sadece aile değil, çocukların örnek olarak alacak bireylerin de sigara kullanmamaları gerekir.

• Evde süs eşyası veya aksesuar olarak küllük bulundurmayın.