Çocuklara tuvalet eğitimi verirken ailelerin çok zorlandığı “tuvalet korkusu”nu aşmada, en iyi çözüm yolu lazımlık kullanmak. Dr. Mustafa Aydın, tuvalet eğitimiyle ilgili ailelerin çok işine yarayacak bilgiler veriyor…

Tuvaleti kullanmayı öğrenmek, aile çocuk ilişkisini etkileyen önemli bir bağımsızlık basamağıdır. Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun eğitime hazır olduğunun ipuçları beklenmelidir. Tuvalet eğitiminin 2-3 yaşları arasında başlayıp, 3-4 yaşları arasında tamamlanması uygundur. Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunun bazı ipuçları şöyle sıralanabilir:

• Çocuk, bezi ıslandığında veya kirlendiğinde rahatsızlık duyduğunu belirtir ya da çocuk temiz olmakla kirli olmanın arasındaki farkı algılar.
• Çocuk kirli olmakla ilgili endişe duymaya başlar. Çevresindekilerden temiz olmanın önemini öğrenmeye başlamıştır.
• Çocuk anne-babasını veya kardeşlerini taklit etmek ister.
• Çocuk tuvaletini yaparken haber verir.
• Çocuk tuvaletini kendine özel bir kelime ile belirtir.
• Çocuk tuvaletini yapmak için odanın bir köşesine gider.
• Çocuk pantolonunu kendi başına çıkartabilir ve gerek bu iş için gerekse diğer işler için “Kendi başıma yaptım” demekten hoşlanır.

Tuvalet eğitimi verirken acele etmemeli fakat geç de kalınmamalıdır. Tuvalet eğitimi sırasında aileye verilebilecek öneriler şöyle özetlenebilir:

• Çocuğun bir lazımlığı olmalı ve çocuğun lazımlığa alışması için zaman tanınmalıdır. Çocuk önce kıyafetleri ile lazımlığa oturabilir. Lazımlık oyuncak haline gelmemelidir.
• Çocuğun her gün düzenli aralıklarla lazımlığa oturmasın hatırlatın. Oturması için zorlamayın ve çocuğun istediği zaman kalkmasına izin verin. Çocuğun vücudunun patronu olmasına izin verin.
• Tuvaletini lazımlığa yaptığında onu övün, yapmadığı zaman kınamayın.
• Kazaları kabullenin.
• Çocuğu, sizi veya kardeşlerini taklit etmesi için cesaretlendirdin.
• Çocuk düzenli olarak lazımlığa yapmaya başladığında, bezini çıkarmak isteyip istemediğini sorun. Yeni başlayanlar için sadece gündüzleri bezi çıkarın.

Aile içinde değişim zamanlarında (kardeş doğumu, kreşe başlamak, taşınmak vs. gibi) bu eğitime başlamaktan kaçınılmadır. Çocuğun tuvalet eğitimi sırasında tuvaletini yaparken ayaklarının yere değmesi sağlanmalıdır. Çocukların sıklıkla tuvalet korkusu olabilir. Bu nedenle lazımlık kullanılması, tuvaletin çocukla birlikte incelenmesi yararlı olacaktır.