Büyüme, genetik potansiyel ve bunu etkileyen çevresel faktörlere bağlıdır. Yeterli ve dengeli beslenme büyümeyi etkileyen en önemli çevresel faktördür. Bununla birlikte başta barsak enfeksiyonları olmak üzere enfeksiyon hastalıkları büyüme durumunu etkiler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Mustafa Aydın, normal büyüme hızının nasıl olması gerektiğini anlatıyor ve boy hesaplama formülünü veriyor.

Normal büyüyen çocuğun kilosunun boyuna, boyun da yaşına uygun olması gerekir. Bu nedenle çocuğun beslenme durumu vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve yaşı dikkate alınarak değerlendirilebilir.
Ay Ay Boy Gelişimi
Boy ilk üç ayda 9-10 cm, ikinci 3 ayda 6-7, üçüncü 3 ayda 4-5 cm, birinci yılın son 3 ayında ise 3-4 cm uzar. 1 yaşında boyun 75 cm olması beklenir. 1-2 yaş arasında boy uzunluğu 10-12 cm artar. 2-4 yasları arasında büyüme hızı daha da yavaşlar ve yılda yaklaşık 7 cm e iner. 4 yaş ile ergenliğin başladığı 10-12 yaşlarına kadar yıllık boy uzaması 5-6 cm’dir.
Çocuk devamlı olarak ve düzenli bir şekilde büyümez. Kış aylarında boy uzaması yavaşlar. Nisan ayından Ağustos’a kadar boy uzamasında, Ağustos’tan Aralık ayına kadar da ağırlıkta artma görülür. Büyümede en önemli faktörün beslenme olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.
Kilo, Boy ve Yaş Üçgeni
Normal büyüyen çocuğun kilosunun boyuna, boyunun da yaşına uygun olması gerekir. Bu nedenle çocuğun beslenme durumu, vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve yaşı dikkate alınarak değerlendirilir. Çocuklar genellikle doğum sonrası 3-6 aydan başlayarak kendi genetik yapısına uygun bir büyüme temposuna erişirler. Beslenme bozukluğu öncelikli yıllarda ağırlık kaybına, daha sonraki yıllarda ise boy kısalığına neden olur. Bu sebeple ilk yıllarda çocuğun boyunun izlenmesi belli aralıklarla kilo takibinin yapılması gerekir.
Yaşa uygun olarak boyun gelişmesinde cinsiyetin, ırkın, çevresel faktörlerin ve sosyoekonomik etmenlerin etkili olduğu, çeşitli topluluklar arasında fizik ölçülerinin farklılıklar gösterdiği bilinmektedir.
Boy Formülü
Boyun genetik olarak belirlenmesi anne ve baba boylarının ortalamasına dayanır. Yapılan araştırmalar erkek çocukların bu ortalamanın biraz üstünde, kız çocukların ise biraz altında olduğunu göstermektedir. Kız çocuklar için anne boyu ve baba boyunun toplamından 13 çıkartılır ve toplam 2’ye bölünür. Erkek çocuklar için ise anne ve baba boyunun toplamına 13 eklenir ve 2’ye bölünür. Yüzme, basketbol, voleybol gibi spor faaliyetlerinin de boy uzamasında olumlu etkileri vardır.