Yüzde 27’si şişman olan Türk kadınlarının erken yaşta osteoporoza, menopoz sonrasında ise kalp- damar hastalıklarına yakalanma oranında Avrupa birincisi olduğunu biliyor muydunuz?
Beslenme yetersizliklerine bağlı hastalıklar ülkemizde ciddi bir sağlık sorunu haline geldi. Daha da önemlisi sağlıklı beslenemeyen gebe ve emzikli kadınların yüzde 50’si anemik. Bu da bebekte büyüme geriliğine, düşük doğum ağırlığına, anne ve bebek ölümlerine yol açmakta.
Dr. Selma Önelge Gür
Beslenme Uzmanı
Kadının çocuk doğurmak ve anne olmak gibi önemli sorumluluklarını karşılayabilmesi için yaşamı boyunca özenli bir beslenme anlayışı sürdürmesi gerekir. Oysa baskıcı gelenekler ve eğitimsizlik nedeniyle sağlıklı beslenme bilinci alamayan kadın, hem kendisi hem de çocuğu için hastalık riskleri oluşturur. Annede anemi; bebekte büyüme geriliğine, düşük doğum ağırlığına, anne ve bebek ölümlerine yol açıyor. Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık ve bazı kronik hastalıkların (kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet, osteoporoz vb.) görülme sıklığı her geçen gün artıyor. Yaz aylarına doğru estetik kaygılarla kilolarını mevsimlik olarak hızlı bir şekilde vermek isteyen ve bunun için de çeşitli yollar, özel diyetler arayan kadın, kendisine sihirli değnek sunacağını sandığı sağlık şarlatan ve sahtekârlarının eline düşerek sağlığını tehlikeye atıyor. Oysa çağdaşlaşma ve gelişme açısından, iş yaşamında daha çok yer alması arzulanan kadınların sağlıklı beslenme bilincini çok erken yaşlardan itibaren kazanması gerekmektedir.
Besin öğelerinin alımına dikkat edin
Dengesiz besin öğesi alımı metabolizmanın yavaşlamasına ya da durmasına neden oluyor. Bu nedenle kadınlar yaşlarına uygun vitamin ve mineraller almalıdır. Eğer bir kadın çok fazla enerji alıyor ve yaşına uygun besin öğelerini zayıflamak uğruna karşılayamıyorsa ya kronik bir hastalığa ya da şişmanlığa zemin hazırlar. Dengeli beslenme için:
Çocuklar ve genç kızlar: Kalsiyum, potasyum, diyet posası, çinko, magnezyum ve E vitamini
Erişkinler: Kalsiyum, potasyum, diyet posası, magnezyum, A-C-E vitaminleri
Hamile, emzirme döneminde olanlar ve yaşlılar: B12 vitamini, magnezyum, demir, folikasit, E ve D vitaminlerine dikkat etmelidirler.
Çeşitli besin gruplarını birarada tüketerek besinlerin gücünü hissedin…
Daha fazla koyu yeşil, sarı renkte sebze, kurubaklagil, taze meyve, rafine edilmemiş tahıllar, az yağlı süt-peynir ve yoğurdu gün içerisinde beraberce tüketmeye çalışın.
Besinlerin sağlığı koruyucu etkisi olduğunu, birbirleriyle olan etkileşimlerinin biyoyararlılığı artırdığını unutmayın.
Sebzeleri de çeşitlendirin
Haftada en az 3 kez koyu yeşil yapraklı, 2 kez sarı-turuncu renkli, yine haftada 3 kere kurubaklagillerle değiştirerek, nişastalı sebzeler ekleyerek sebzeleri tüketmek kronik hastalıklara ve kansere karşı koruyucu etki göstermektedir.
Kilo kontrolünü sağlayın
İlk önce sağlıklı kiloya uzun vadede, düzenli kilo kaybederek gelin. Verilen kilolardan sonra vücut ağırlığını kontrol altına almak ve kronik hastalıklardan korunmak için haftada 4-5 kere 30 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapın. Eğer düzenli olarak kilo vermek istiyorsanız her gün 90 dakika fiziksel aktivite yapmanız önerilir. Çocuklara günde 60 dakika, hamilelere ve yaşlılara incinme riski olmayan fiziksel aktivitelerden 30 dakika yapmaları önerilmektedir. 1 saat yürüyüş 370 kalori, tempolu ev işleri 330 kalori, dans 330 kalori, koşma ve bisiklet 590 kalori, yüzme 510 kalori, aerobik 480 kalori, basketbol 440 kalori harcanmasını sağlar.
Hiçbir yiyecek ya da diyet mucize değildir. Mucize, kendi doğanızla yaşam biçiminizin uyum içinde olmasıyla sağlanır.
Ne yapmalısınız?
Sağlığınız, estetik kaygılarınızdan önde gelmelidir. Sağlıklı besinleri tercih etmek sadece diyet yaparken değil, yaşam boyu sürdürebileceğiniz bir alışkanlığa dönüşmelidir. Koyulan hedeflerin gerçekçi olması gerekir. Uzun vadeli düşünülmelidir. Aceleci olmamak gerekir. Yaşam biçiminde değişiklik yapılmalıdır.