Gebelikte görülen, Hiperemezis Gravidarum olarak adlandırılan bulantı ve kusma, anne adaylarının fiziksel, psikolojik durumunu ve yaşam kalitesini etkileyen semptomlardır. İlk 3 aylık süreçte daha yoğun görülen bu şikayetler, genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra kendiliğinden düzelmektedir.
Dr. Şelale Kesginci
Akupunktur Uzm.
Bulantı ve kusmanın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı hormonlar (human koryonik gonodotrop hormon, estradiol), üst gastrointestinal sistem dismotilitesi, immün sistem disfonksiyonu, beslenme bozuklukları ve psikolojik faktörlerin bu şikayetlerin gelişiminde etkili olduğu düşünülmektedir.


Hiperemezis Gravidarum’un anne adayı üzerindeki etkileri
Gebelerin % 2 sinde bulantı ve kusma ağırlaşıp kötüleşmekte, Hiperemezis Gravidarum nedeniyle gebeler hospitalize edilmektedir. Belirgin kilo kaybı olan, elektrolit ve metabolik bozuklulukları olan hiperemezisli gebelerin semptomları kontrol altına alınmazsa, annenin yetersiz beslenmesine neden olarak fetusta düşük doğum ağırlığı, gelişim geriliği, erken doğum, fetal anomali ve hatta fetal ölüme neden olabilir. Aynı zamanda bu durum, anne adayının ruhsal sağlığını da olumsuz yönde etkiler.
Hiperemezis Gravidarum gebeliğin hangi döneminde etkilidir?
Gebelikte bulantı ve kusma klinik bulguları tipik olarak gebeliğin 4 ile 8. haftaları arasında etyolojik nedenlerinde olabileceği düşünülen Beta-HCG hormonunun yükselme eğrisi nedeniyle başlayıp, genellikle ilk trimester (ilk üç aylık dönem) sonuna kadar devam etmekte ve gebelik bulantıları da ilk 12-14 hafta aralığında etkin olabilmektedir. 20. haftadan sonra bulantı ve kusmalar normal gebelik seyrinde genellikle azalmaktadır. Nadir de olsa, gebelik boyunca bulantı ve kusmaların devam ettiği inatçı vakalarla da karşılaşılabilmektedir.


Akupunktur ile Hiperemezis Gravidarum tedavisi
Gebelik bulantı ve kusmalarına karşı, primer olarak veya medikal tedavilerin etkisiz kaldığı vakalarda, akupunktur tamamlayıcı tedavi olarak kullanılabilmektedir. Gebelik bulantı ve kusmalarında akupunkturun tedaviye önemli katkıları bulunmaktadır. Akupunktur seansları genelde vücut akupunkturu olarak uygulanmaktadır. Seansların sıklığı ise, hastalığın şiddetine göre değişmektedir. Şiddetli kusmaları olan ve günlük kusma sayısı 10’un üzerinde olan hastalarda, öncelikle gün aşırı vücut akupunktur seansları uygulanmakta ve hastanın tedaviye verdiği cevaba göre tedavi planı oluşturulmaktadır. Bulantı ve kusma sayısında azalmalar olursa, seans aralıkları uzatılmaktadır.
Akupunktur ile Hiperemezis Gravidarum tedavisinde, genellikle hastaların ilk trimester dönemi sonunda, bulantı ve kusmalarının şiddetinin neredeyse yok denebilecek bir düzeye indiği saptanmaktadır. Tedavide daha çok klasik vücut akupunkturu uygulanmakta ve seanslar 20 dakika sürmektedir. Kimi zaman 2-3 günde bir uygulanan akupunktur tedavisinde, başlarda gün aşırı uygulama gerekebilmektedir. Hastaların ilk seans sonrasında bile bulantı ve kusmaları azalmakta ve iştahları da artış gösterebilmektedir. 20 dakikalık akupunktur uygulamasından sonra, vücuttaki bazı noktalara manyetik bilye içeren bantlarla uygulama da yapılabilir. Uygulanan akupunktur tedavisi dışında, hastanın beslenme düzeni de planlanmakta ve bu süreçte nasıl beslenmesi gerektiği hastaya detaylı bir şekilde anlatılmaktadır. Sonuç olarak, gebelik döneminde yaşam kalitesini ciddi biçimde etkileyen, beslenme bozukluğundan, anksiyete ve depresif semptomlara kadar çeşitli sıkıntılara yol açan bu süreçte akupunktur ile daha kaliteli bir hamilelik süreci yaşamak mümkün olmaktadır.