Birçok kişi hafıza ve konsantrasyonu güçlendirmenin yanı sıra beyin ve vücut üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle ginkgo bitkisini alır. Bu iddialara inanmalı mıyız yoksa bunları kafamızdan silmeli miyiz?

Ginkgo nedir: Asırlık bir Çin bitkisel ilacı olan ginkgo, kızsaçı ağacının (Ginkgo biloba) kuru yapraklarından elde edilir. Ginkgo karmaşık bileşen karışımlarını içerir. Ginkgo aspirin gibi kan pıhtılaşmalarını engeller ve kan akışını hızlandırır. Ginkgo en çok satan bitkisel ürünlerden birisi haline gelmiştir.

Çalışmalar neyi gösteriyor: Ginkgo, bir çalışmanın ginkgonun, etkileri ufak ve zaman ile sınırlı olmasına rağmen Alzheimer olan bazı hastalarda zihinsel ve sosyal işlevi geliştirdiğini ortaya koyması üzerine manşetlere taşınmıştır. Çalışma sadece demans hastalarını incelemiştir; fakat birçok sağlıklı kişi ginkgonun kendi beyin güçlerini de geliştireceğini – hiçbir zaman kanıtlanmamıştır – varsayar.

Aslında 2007 yılında Cochrane İşbirliğinin değerlendirmesi 35 çalışmayı incelemiştir ve ginkgonun demans ve bilişsel bozuklukları tedavi etmesine ilişkin genel kanıtların “tutarsız ve inandırıcı olmadığına” karar vermiştir.

Birkaç çalışma ginkgonun ilerleyen yaşa bağlı hafıza gerilemesi vakaları üzerindeki etkilerini incelemiştir ve çoğunlukla hayal kırıklığı yaratan sonuçlar elde edilmiştir. Özellikle, ginkgonun demans hastalığını engellemeye yardımcı olup olmadığını değerlendiren bu güne kadar gerçekleştirilmiş en büyük ve en uzun klinik deney 2008 yılında Amerikan Tıp Birliği dergisinde yayımlanmıştır. Altı yıllık çalışma demans başlangıcı aşamasındaki 75 yaş üzerindeki 1.500’den fazla kişiyi incelemiştir. Bitki günde iki kez standart dozda alındığında Alzheimer dahil olmak üzere demans riskini azaltmamaktadır. Çalışma ile birlikte yayımlanan editör yazısı bu çalışmanın da benzer bulgular gösteren diğer “önemli delillere” eklediğini belirtmiştir. Dahası 2009 yılının sonlarında aynı dergide yayımlanan bir takip çalışması ginkgo takviyelerinin bilişsel gerileme ve hafıza kayıp hızını hiçbir şekilde yavaşlatmadığını ortaya koymuştur.

Sonuç: Gingko üzerinde en iyi çalışılan bitkilerden birisi olsa da bu bitkinin ileri yaştaki sağlıklı kişilerin hafıza veya diğer zihinsel fonksiyonları üzerindeki etkilerine ilişkin ikna edici deliller bulunmamaktadır. Bu ginkgo bitkisinin zaten açık olan zihni keskinleştirmediği, ilerleyen yaşla birlikte gelen hafıza kayıplarını veya gerilemeleri engellemeye yardımcı olmadığı ve demans hastalığını önlemediği anlamına gelir. Ayrıca ginkgonun bazen iddia edildiği gibi kulak çınlaması veya intermittan klodikasyon tedavisine yardımcı olduğuna dair de delil bulunmamaktadır. Eğer sizde veya aile bireylerinden birisinde Alzheimer veya diğer demans hastalığı türleri varsa gingko bitkisini deneme konusunda doktorunuz ile görüşün; fakat ilaç tedavilerinin daha iyi olabileceğini aklınızdan çıkarmayın.