Meme dokusu dişiliğin, üretkenliğin, anneliğin ve cinselliğin bir simgesi. Bu dokunun en korkulan hastalığı ise elbette meme kanseri. Meme kanseri giderek artış göstermekte ve özellikle Batılı toplumlarda her sekiz kadından birinde hayatının herhangi bir döneminde ortaya çıkmakta. Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof Dr Reha Yavuzer, meme kanseri ameliyatı olan hastaların göğüs bölgesinde yaşadıkları deformasyonu meme rekonstrüksiyonu ameliyatları ile memeyi tekrar yaparak düzelttiklerini anlattı.

Meme kanseri tedavisi genel cerrahi, onkoloji, radyasyon onkolojisi, patoloji ve plastik cerrahiyi içinde barındıran bir ekip tarafından yapılmalıdır. İleri kemoterapi ve radyoterapi yöntemlerine rağmen halen meme kanseri için en iyi ve güvenilir tedavi memenin cerrahi olarak alınmasıdır. Kanserin tipine, yaygınlığına göre meme dokusu kısmen veya tamamen alınır. Mastektomi denilen bu ameliyat meme kanseri tedavisi için halen en güvenilir yöntemdir. İster kısmen alınsın isterse meme dokusunun tamamı çıkartılsın, geriye kalan fiziksel deformasyon beraberinde beden bütünlüğünün bozulmasını ve psikolojik yansımaları içerir.
Plastik cerrahi meme rekonstrüksiyonu denilen ameliyatlar ile meme tekrar yapılabiliyor. Ancak toplumda bu konuda yeterli bilgi ve bilinç olduğunu söyleyemeyiz. Bu yetersiz bilgi nedeniyle de mastektomi ile eş zamanlı meme yapılmasına Türkiye'de dünyanın kalanına göre çok daha az başvuruluyor.
Dünya bu konuya nasıl bakıyor?
Mastektomi nedeniyle meme alındığında memenin yeniden yapılmasına meme rekonstrüksiyonu denir. Meme onarımı, zamanlama açısından eş zamanlı veya geç dönem olarak iki ayrı zamanda yapılabilir. Eş zamanlı onarımda meme kanseri ameliyatının gerçekleştirildiği sırada, mastektomi işlemi yapıldıktan sonra yeniden meme yapılmaya başlanır. Erken evrede yakalanan meme kanserli hastalar, eş zamanlı onarım için uygun adaylardır. İleri evrede teşhis edilen, ya da ışın tedavisi (radyoterapi) uygulanacak hastalara, hastalıksız geçirdiği birkaç yıldan sonra onarım uygulanması daha doğru bir yaklaşım olabilir. Buna da geç dönem onarım denir. İster eş zamanlı olsun ister geç dönem onarım olsun, bu ameliyatın plastik cerrahlar tarafından yapılması gerekir. Memenin estetiğine, gerektiğinde memebaşı ve çevresinin yapılandırılmasına gerekse de meme asimetrilerinin düzeltilmesine plastik cerrahınız karar vererek pek çok yöntem arasından hastanın bedeni için en uygununu seçerek karar verecektir. Tüm dünyada bu konudaki bilinç giderek artmaktadır, gelişmiş ülkelerde bu nedenle eş zamanlı onarımlar çok daha fazla yapılmaktadır. Meme kanseri tedavisi ise mutlaka bir ekip tarafından yapılmaktadır.
Türkiye?de kaç kadın kanser nedeniyle ameliyat oluyor?
Tüm dünyada her yıl bir milyon yeni meme kanseri vakası tespit edilmektedir. Türkiye'de ortalama her yıl 170 bin yeni kanser vakası gözükmektedir. Bu vakaların yaklaşık 55 binini kadın kanser vakaları oluşturmaktadır. Kadınlarda her yıl yeni görülen 55 bin vakanın ise sayıca en fazla görülen şekli meme kanseridir. Elli beş bin kadınlarda görülen yeni kanser vakasının kabaca yarıya yakını meme kanseridir. Türkiye de kadınların kansere bağlı ölümlerinde de ikinci sıradaki sorumlu kanser meme kanseridir.
Kaçı memesini kaybediyor?
Türkiye hala tanı yöntemleri ve erken teşhis uygulamaları yeterli kullanılmadığı için tanı konulan vakaların yaklaşık e inde mastektomi yapılmakta ancak 5'lik kısım meme koruyucu ameliyatlar ile tedavi edilmektedir.
Kaçı protez, rekonstrüksiyon vs. geçiriyor?
Meme yapımında iki temel malzeme kullanılabilir: hastanın kendi dokuları veya silikon protezler. Hastanın kendi dokusu kullanılacaksa birinci sırada tercih edilen bölge, göbek alt kısmındaki karın dokusudur. Karın bölgesi yumuşak, şekil verilebilen, normal memeye çok benzer, yeterli doku sağlayan bir bölgedir. Karın dokusunun meme yapımı için kullanılmasında; karın dokusunun böyle bir uygulama için yeterli durumda olması, biraz sarkık ve yağlı olması arzu edilir. Karın dışında sırt ve kalça bölgesi de meme için kullanılabilir. Sigara içen hastalarda bu yöntemlerin başarı şansı belirgin düşer. Silikon protez ile de meme dokusu yapmak mümkün. Ameliyat süresi daha kısa ve iyileşme daha çabuk olan bu yöntemde öncelikle içi boş silikon bir balon yerleştirilerek bir, iki ayda şişirilir. Yeterli bir genişleme elde edildiğinde de kalıcı silikon protez konulur. Hastanın kendi dokusu ve protez rekonstrüksiyonu yarı yarıya kullanılmaktadır.