Kadınlarda ve erkeklerde doğurganlığı etkileyen genetik, çevresel ve kalıtsal açıdan çok sayıda etken bulunmaktadır. Bunların tespitinin yapılıp, tedavisinin sağlanması ile beraber, hamilelikte elde edilecek olan şans daha fazla olacaktır.

1.Yumurta sayısı: Her kadın ortalama 2 milyon yumurtaya sahip olarak dünyaya gözlerini açar. Üreme çağı, her bir yumurta için yaklaşık 1000 yumurtada programlanmış hücre ölümü meydana gelir. Sigara içmek ve daha önceden kemoterapi tedavisi almış olmak, yumurta ölümünün daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesine sebep olur.

2.Düzenli adet: Genel olarak 21 ile 35 gün arasında gerçekleşen adet dönemi, yumurtlama sürecini hesaplamak için önemli bir unsurdur. Adet dönemi düzenli bir şekilde olmayan kadınlarda, Polikistik Over Sendromu olarak tabir edilen bir hastalığın varlığı söz konusu olabilir.

3.Bazal vücut ısısı: Sabah yataktan kalkmadan önce, hassas bir termometre ile beraber ağızdan vücut ısısının ölçülmesi sağlanır. Vücut ısısının yüksek olması, yumurtlamanın gerçekleşeceği anlamını taşır.

4.Follop tüplerinin tıkalı olması: Kısırlığın ortaya çıkma sebebinın %10 u, follop tüplerinin tıkalı oluşudur. 6 aydan daha fazla sürede hamilelik elde edilemez ise, tüplerin kontrol edilmesi gerekir. Klamidya olarak ifade edilen ve cinsel yol ile bulaşan çeşitli enfeksiyonlar, herhangi bir belirti göstermeden tüplerin tıkanmasına sebep olur.

5.Stres: Duygusal ve fiziksel stresin yaşanması, kadında hamile olma şansını ciddi anlamda düşüren bir faktördür. Yumurtlama dönemi içerisinde tatile gitmek, elde edilecek olan hamilelik olasılığını arttırır.

6.Sperm sayısı: Sağlıklı sperm sayısı, hamile olabilme şansını ciddi anlamda etkileyen bir faktördür. Semen analizi ile sperm sayısına ve bu spermlerin sağlıklı olup olmadıklarına baktırmak gerekir. Erkeklerde sperm sayısı, bazı sebeplerden dolayı zaman içerisinde azalabilmektedir.

7.Diyet ve beslenme: Kilo vermek için yapılan sağlıksız diyetler, hamile olabilme şansını olumsuz açıdan etkiler. Besin eksikliği, hem sizin için hem de yaşayacağınız hamilelik açısından oldukça zararlıdır. Hamile olmayı istediğiniz dönem içerisinde, Akdeniz mutfağı ile beslenmeniz sağlığınız bakımından yararlı olacaktır. Mümkün oldukça zeytinyağlı, balık ve baklagiller ile beslenmeniz gerekmektedir.

8.D vitamini: D vitamininizin eksik olması durumunda, hamile olma şansınız azalır. Hamile olmak istediğiniz süre içerisinde D vitamini almaya dikkat etmelisiniz. D vitaminin en bol ve en basit bir şekilde alındığı en önemli kaynak güneştir. Bu sebepten dolayı, gün içerisinde 20dk boyunca kollarınızı ve bacaklarınızı güneş banyosu ile şereflendirin. 20dk sonra vücudun güneş depolaması duracaktır.

9.Yaş faktörü: Hamile olabilme dönemi içerisinde, yaşınızı göz önüne almanız gerekir. Biyolojik zaman bu konuda da önemlidir. 35 yaşının ardından hamile olabilme şansı, 35 yaşındaki kişilere göre biraz daha zordur.

Tamamen sağlıksız bir alışkanlık olan sigara, akciğer ve meme kanseri riskinde ciddi anlamda artış sağlar. Bütün bunların yanı sıra sigara, yaklaşık % 13 civarında kısırlık durumu ile de ilişkilendirilir. Yapılan araştırmalar sonucunda, gün içerisinde 6 ile daha fazla saat pasif içici olan kadınların, hamile olabilme şansları yaklaşık % 36 civarında azalıyor. Bu durum değiştiği zaman, doğurganlığınızın tekrar normale dönmesi ise, ortalama 1 yılı buluyor. Hamile olabilmek, daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmek istiyorsanız, sigara ile olan bütün ilişkinizi kesmeniz gerekiyor.

Sigaranın yumurtalıklar üzerinde meydana getirdiği zararlı etkisi, tam anlamı ile ispatlanmıştır. Zararın etki etme derecesi de, sigara içme süresi ile doğru orantılıdır. Sigara içen kişilerde, kısırlık riskinin topluma oranla 1,5 kat daha fazla olduğu, bu konuda yapılan çeşitli çalışmalar sonucunda kanıtlanmıştır.

Aynı zamanda, sigaranın 1 ile 3 yıl önceden erken menopoz dönemine girilmesi ile de alakalsı olduğu, yumurta gelişimi, yumurtlama, döllenme ve embriyonun erken gelişimi üzerinde olumsuz etkilerinin bulunduğu da bilinmektedir.

Yardımcı üreme teknikleri ile gerçekleştirilen tedavi esnasında, sigara içenlere aynı sayıda embriyo transfer edildiği zaman, elde edilecek olan hamilelik oranının %50 daha az olduğu dikkatleri çekmiştir. Sigara, erkeklerde sağlanacak olan mikroenjeksiyon (ICSI) ve tüp bebek (IVF) şansını daha da azaltmaktadır.

Çevremizde çok sık karşılaştığımız birçok kimyasal maddenin de doğurganlık, hamilelik kayıpları ve özürlü bebek doğurma ile alakalı olduğu da kanıtlanmış bir durumdur. Pestisit (tarım zehri) ve solventlere (temizlik malzemeleri, yağ çözücü maddeler, boya, boya çıkarıcılar, yapıştırıcılar ve kozmetik ürünler gibi) maruz kalınması halinde, sperm sayısını % 40 civarında azaltmaktadır. Kaynakçılık ve fırıncılık gibi yüksek ısıya maruz kalarak çalışmak zorunda kalan kişilerin sperm sayısında da azalmaya sebep olabiliyor.
Çiftler, sigarayı bırakma, alkol almama, kafeinli içecekleri azaltma, stres ile başa çıkma, kilo verme gibi tedbirler alarak, tedavi sonucuna olumlu yönde katkı sağlayabilmektedir.

12 ) Ağız sağlığının bozulması

Yapılan çeşitli araştırmalar sonucunda, kısırlık tedavisi gören kadınlarda diş eti kanaması ve enflamasyonu çok daha fazla olduğu ortaya çıktı. Ağız sağlığının, üreme başarısı ile alakalı olduğunun akıllardan çıkarılmaması gerekiyor. Bu sebepten dolayı da, düzenli olarak dişlerinizi fırçalayıp diş ipi kullanmayı ve 6 ayda bir diş doktoru kontrolünden geçmeyi ihmal etmemeniz gerekmektedir.

Metabolizma düzeninin anahtarının tiroit olduğunu bilmeyenimiz yok. Tiroit aynı zamanda doğurganlığı da etkiliyor. Uzmanlar, tiroitlerin normal olmaması halinde, kısırlığa sebep olduğunu ifade ediyorlar. Bunun sebebi ise, tiroit hormonunun içerisinde meydana gelen değişim, (hipertiroidi veya hipotiroidi olması) yumurtlamayı önlüyor. Ancak tiroit hastalıkları ilaç ile veya belirli tedavi yöntemleri ile de rahat bir şekilde düzeltilebiliyor.

Kullanılması gereken bir takım ilaçlar, özellikle de antidepresan ve sakinleştirici ilaçlar, vücudunuzun daha çok prolaktin üretmesine sebep olarak hamile kalma fonksiyonunuzu etkileyebilir. Prolaktin, yumurtlamanın meydana gelmesine engel olan bir hormondur. Bu nedenden dolayı da, hamile olmak istiyorsanız jinekoloğunuz ile görüşün ve ona kullandığınız hangi ilaçların güvenli hangilerinin hamile olma konusunda olumsuz etkileri olduğunu öğrenerek, ilaç kullanımınıza yeni bir düzen getirin.

Rahim tarafından salgılanan sıvı, bebek yapımı için ciddi anlamda önem taşır. Çünkü kadın üreme yolu boyunca dolaşan spermi, korumak için yardımcı olur. Rahimsel açıdan mukusta bulunan anormallikler, özellikle de mukus çok yoğun ise, kısırlığa sebep olur. Ancak bu durum ilaç ile veya rahim içi dölleme ile (aşılama) tedavi edilebilmektedir.
İşte karşınıza sigarayı bırakmanız için başka bir sebep daha çıkıyor. Tütün, kadınlarda rahim mukusunu, spermin yumurtaya ulaşmasını zorlaştıracak şekilde değiştirir.

Dölyatağı polipleri tipik küçük, oval veya yuvarlak bir şekilde gelişerek, rahim duvarına bağlı kalır. Rahim tümörleri de, temelde aynı sistemdedir. Ancak kas dokusundan meydana gelir. Bu iyi huylu tümörlerin büyümesi halinde, kısırlığa neden olabilir. Ancak rahim polipleri veya tümörleri cerrahi müdahaleler ile basit bir şekilde temizlenebilmektedir.

Hamile olmak için uğraşırken, ihtiyacınız olan tek bir vitamin varsa o da folik asittir. Vücudunuz bu yaşamsal B kompleks vitaminini, kırmızı kan hücreleri yapımında kullanır. Bazı uzmanlar gün içerisinde 400 mikrogram folik asit alınmasını tavsiye ediyor. Bunu besin takviyesi şeklinde de almak için, doktorunuza mutlaka danışın. Eğer isterseniz, ay çekirdeği, ıspanak, yumurta ile makarna, mısır gevreği gibi tahıllar ile beslenerek, folik asit eksikliğinizi gidermeye çalışabilirsiniz.

Fitalatlar, plastik ve bazı kozmetiklerde kullanılan, sentetik kimyasal gurubudur. Gerçekleştirilen çeşitli çalışmalar sonucunda, fitalatlar hamile olabilme fonksiyonunuzu olumsuz açıdan etkileyebiliyor. Daha önce yapılan araştırmalar sonucunda, fitalatın erkek doğurganlığına zarar verdiğini ortaya çıkmıştır. Yeni yapılan araştırmalar sonucunda, vücut sistemlerinde en çok fitalat bulunan kadınların aşılama yönteminde başarısız oldukları ortaya çıktı.