Doğum kontrol hapları, diğer bir adı ile oral kontraseptif kullanarak doğum kontrolünü sağlayan kadınların,karışılaşabileceği durumlardan biri de kanama ya da lekelenme gibi sorunlarla karşılaşmaktır. Doğum kontrol haplarının bitmesi akabinde, yedi gün ara verilir. Bu yedi gün içinde adet görülür. Sekizinci günde ise yeni kutuya başlanır. Adet kanaması çoğunlukla bu ara verilen dönem içinde başlar. Maksimum 5 gün sürer. Adet kanamasının ne zaman başladığına ve ne kadar sürdüğü dikkate alınmamalıdır. Kutuya yediye gün ara verilmeli ve sekizinci gün başlanmalıdır. Kimi zaman adetin erken ya da geç başlaması sebebiyle, kadınlar ilaçları kullanma sürecini değiştirmeleri gerektiğini düşünür. Ancak bu oldukça yanlış bir düşüncedir. Adet zamanına bakmadan, ilaçları bitince ara vermeli. Sekizinci gün de yeni kutuya başlamalıdır.
Bir kutuyu bitirdikten sonra yedi gün ara verildiğinde ve sekizinci gün yeni kutuya başlanıldığında adet kanaması ya da lekelenme görülür ise, bu gibi bir durumda adet kanamasını dikkate alınmamalıdır. Bu şekilde doğum kontrol hapları kullanılmaya devam edilmelidir. Şayet, kanama bir haftadan fazla sürer ise ya da aşırı yoğunlukta kanama meydana gelirse doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.
Doktora başvurmadan, hapların kullanım düzenini bozmak, adet düzensizliklerine ve gebelikten korunmanın azalmasına yol açabilir.
Doğum kontrol hapı kullanıldığı dönemde nadir de olsa hamilelik riski vardır. Bundan dolayı adet gecikmesi durumunda, gebelik testi yapmak gerekir.
Bütün tıbbi ilaçlarda olduğu gibi doğum kontrol haplarının kullanımı aşamasında da çeşitli problemler meydana gelebilir. Bu problemlerden bazıları hasta uyumunun etkilenmesi ve ilaç kullanımını terk edilmesine yol açabilir. Doğum kontrol hapı kullanımında ortaya çıkan etkilerin neredeyse büyük bir kısmı zararsız olmaktadır. Bu sebeple de tedavi gerektirmeden, kendiliğinden düzelebilen sorunlardır.
Doğum kontrol hapı kullanan kadınların %75’inde herhangi bir yan etki ortaya çıkmaz.
Ara kanamalar ve lekelenmeler
Kadının tedaviye olan uyumunu en fazla belirleyen faktörlerden biri, kanamalardır. Doğum kontrol hapı kullanırken yaşanan lekelenme ve kanamalar hastanın hapları bırakmasına yol açabilir.
Bu kanamaların sebebi ise rahim içini döşeyen endometrium tabakasında meydana gelen değişimlerdir. Normal olarak kalın olan endometrium doğum kontrol hapının içindeki düşük doz hormonların etkisi ile daha da incelmektedir . Doğum kontrol hapı alırken endometrium normaldeki kadar kalınlaşma göstermez. Bunun sebebi de dolaşımda endometriumu hamileliğe uygun ortamı yaratmak amacıyla fazla miktarda kalınlaştıracak düzeyde hormon bulunmamasıdır. Hap kullanımı aşamasında adet kanamalarının her zamankinden daha az olmasına da bu etki yol açar. Bu sayede döllenme gerçekleşse dahi embryo yerleşebileceği uygun bir ortam bulamaz. Bundan dolayı da meydana gelmez. Endometrium bu yeni hormonal düzene adapte olmaya çalışırken, zaman zaman dökülmeler meydana gelebilir. Bu dökülmelere yol açan sebep ise doğum kontrol hapının içindeki progesteron hormonu olarak bilinir.
Bu kanamalar, düşük doz östrojen ihtiva eden yeni nesil ilaçlarda daha fazla olmaktadır. Kanamalar yaygın olarak, doğum kontrol haplarının kullanımın ilk 3 ayından sonra yaşanmaz.
Doğum kontrol haplarının kullanımın ilk aylarında kadınların %10 ile 30′u ara kanama ya da lekelenme sebebi dolayısı ile jinekoloğuna başvurur. Üçüncü ayında ise başvurma oranı %1’lere kadar düşer.
Çeşitli durumlarda aradan aylar geçer ancak kanama ya da lekelenme kesilmez. Bazı durumlarda ise kanamalar ve lekelenmeler bir anda meydana gelir. Bu kanamanın sebebi de çoğunlukla benzer şekilde progesteron hormonunun endometriumda meydana getirdiği değişikliklerdir.
Doğum kontrol hapı kullanılırken ara kanama ya da lekelenme fark etmeniz durumunda, lekelenme ya da kanama meydana gelmemiş gibi ilaçlarınızı almaya devam edin. Şayet adetiniz gecikirse, doğum kontrol hapı kullanıyor olsanız dahi gebelik testi yapınız.
Şayet kanam oldukça yoğun ise doktorunuza haber vermeniz gerekir.
Amenore (Adet Kanamasının Kesilmesi)
Doğum kontrol hapları rahmin içini döşeyen ve her adet kanaması ile beraber vücuttan endometrium tabakasında incelmeye yol açtığı bilinmektedir. Kadınların bazılarında progesteronun etkisi o kadar fazla olmaktadır ki, endometriumda kanamaya sebep olacak kadar bile kalınlaşma olmasına müsaade etmez. Bundan dolayı da haplara ara verilen yedi günlük süreçte adet kanaması meydana gelmez.
Bu durum endometriumda kalıcı bir hasarın işareti değildir. İlaçlar kullanıldıktan sonra yumurtalık fonkisyonları geri gelecektir. Bu sayede de kandaki östrojen seviyesi artacaktır. Bundan dolayı da endometriumu uyarılarak yine kalınlaşacaktır. Aynı şekilde yüksek düz östrojen ihtiva eden ilaçlar alındığı taktirde düzenli kanamaların yaşandığı görülecektir.
Doğum kontrol hapı alırken adet kanamalarının kesilmesi ileride gebe kalma şansını, doğruganlık yetisini olumsuz bir şekilde etkilememektedir. Düşük doz doğum kontrol hapı kullanımının süresi ile adet kanamasının kesilme oranları arasında doğrudan bir ilişki vardır.