Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Aslı Somunkıran İş, normal menopoz yaşının 49–50 civarında olduğunu belirterek “40 yaşın altında menopoza “prematür menopoz” 45 yaşın altında menopoza “erken menopoz” denir ve kişinin sağlık sorunları yaşamaması için mutlaka tedavi görmesi gerekir” diyor.
Erken menopoz ne demektir?
Normal menopoz yaşı 51 civarındadır. Ülkemiz için yapılan araştırmalara göre de menopoz yaşı 48–49 olarak tespit edilmiştir. 40 yaşın altındaki menopozu “prematür menopoz” olarak adlandırıyoruz ve Türkiye’de oranı yüzde 1’dir. 45 yaş altındaki menopoza ise “erken menopoz” denir ve Türkiye’de görülme oranı yüzde 5 civarındadır. Her iki durumda da kişinin tedavi görmesi gerekiyor.
Hangi durumlarda erken menopozdan şüphelenmek gerekir?
En önemli kriter altı ay boyunca hiç adet görmemektir. Ancak üç ay hiç adet görmeyip yanı sıra ateş basması, sıkıntı, sinirlilik, terleme gibi belirtilerin de eklendiği durumlarda biz yumurtalık fonksiyonları açısından tetkikler yapıyoruz. O tetkiklerde yumurtalık fonksiyonlarında yavaşlama görünürse erken menopoz teşhisi koyuyoruz.
Erken menopoz sağlığı nasıl etkiliyor?
Kadın vücudu 50’li yaşlara kadar yumurtalıkların salgıladığı östrojen hormonuna ihtiyaç duyacak şekilde programlıdır. Erken menopoza giren kadınlarda östrojen eksikliğine bağlı olarak özellikle kalp damar hastalıkları, ciltte yaşlanma, kemik erimesi, ürogenital sistemde yaşlanma, vajinal kuruluk, cinsel ilişki sırasında ağrı, cinsel isteksizlik gibi sorunlar görülüyor. Bu nedenle mutlaka hormon yerine koyma tedavisi uygulanmalıdır. Erken menopozda erken tedavi özellikle kemik erimesi ve kalp damar hastalıklarının önlenmesi açısından büyük önem taşıyor. Hastanın menopozdan 10 yıl sonra, geç menopozal şikayetlerle gelmesi durumunda hormon tedavisi başlama şansımız olmuyor. O nedenle erken teşhis edip erken tedaviye başlamak başarı şansını artırıyor.
Erken menopoz tedavisinde nasıl bir yol izleniyor?
Burada tedavide amaç kadının 50 yaşına kadar ihtiyaç duyduğu hormonları yerine koymak. Özelikle 40 yaş altında menopoza giren kadınlar östrojen eksikliği nedeni ile sağlık açısından risk altında olduklarından bu yerine koyma tedavisi büyük önem taşıyor. Bu durum menopoz tedavisi olarak algılanmamalıdır. Bu dönemde dışardan verdiğimiz ilaçlar vücudun zaten ihtiyacı olan hormonları yerine koymak içindir. Hasta 50 yaşına kadar düzenli yıllık kontrolleri yapılarak hormon tedavisi aldıktan ve normal menopoz yaşına ulaştıktan sonra isterse tedaviyi bırakabilir, isterse yaklaşık 5 yıl daha ilaç kullanabilir.
Menopoz tedavisi sağlığı olumsuz etkiler mi?
Menopoz tedavisinin kalp damar hastalıkları üzerine olumsuz etkileri olduğuna dair sonuç yayımlayan çalışmalarda, hormon tedavisi verilen hastalar 60’lı yaşlarını sürmekteydi ve tedavileri menopozdan yaklaşık 10 yıl sonra başlanmıştı. Bugün erken menopozda, erken dönemde başlanan tedavinin mutlaka gerekli ve yararlı olduğunu biliyoruz.