Eski çağlarda Yunanlı hekimlerin sirozdan kuduza, yılan sokmalarından mide rahatsızlıklarına, bağırsak-akciğer hastalıklarına kadar farklı tedavilerde başvurdukları “sakız” günümüzde ağız kokusu, diş sağlığı, zayıflama, stres atma kimi zaman da tanışma amaçlı kullanıyor.

Alanur Özalp
Uzman Psikolog
Ülkemizde bir ayda 200 bin adet sakız tüketildiğini biliyor muydunuz?.. Sakızın insan psikolojisindeki yeri nedir? Sağlık için ne kadar süreyle çiğnenmesi gerekir? Sakız çiğneyerek stresten kurtulmak mümkün mü, konsantrasyonu artırmayı sağlar mı?.. Tüm bu soruların cevaplarını merak ediyorsanız bu yazı sizin için mükemmel bir fırsat.
İnsanlar pek çok nedenle sakız çiğner. Öncelikli amaç, diş çürümelerini ve istenmeyen ağız kokularını önlemektir. Bol soğanlı veya sarımsaklı keyifle yenen bir yemeğin ardından ağza atılan sakız, çevredekilere ağız kokusuyla verilecek rahatsızlığı önlemenin en pratik yoludur. Diş fırçası veya diş ipiyle çıkarılamayan besin artıklarından kurtulmak için başvurulan çarelerden birisi de yine sakızdır. Özellikle dişleri aralıklı ve sorunlu olanlar için çantada, evde, arabada sakız bulundurmak vazgeçilmez bir alışkanlık…
Stres altında çalışanlar sakız çiğneyerek rahatlayabilir
Stres nedeniyle hormon sistemi bozulduğundan vücudun üretmesi gereken bazı enzimler salgılanamaz. Tükürük bezleri ise günde iki litre tükürük salgılamaları gerektiği halde stres altında bu üretimleri yüzde 50 düşer. Sakız çiğnenerek tükürük üretimi hızlandırılabilir; ayrıca enerji üretimine yardımcı olunarak sindirim rahatlatılır. Sonuç olarak zihin ve vücut daha keyifli hale gelir.
Özellikle yoğun trafikte sinirlenen birçok sürücü için sakız bir kurtarıcı gibidir. Sıcak bir günde trafikte sıkışıp beklemek zorunda kalan birçok sürücünün stresten kurtulmak için sakız çiğnediğine mutlaka şahit olmuşsunuzdur. Uzun yolda monotonluğu ortadan kaldırmakta yine sakız sürücüler için bir arkadaş gibidir.
Birine çok sinirlendiğimizde öfke veya kızgınlığımızı yansıtmamak için sakızla rahatlayabilir ve gevşeyebiliriz. Ya da randevuya geç gelen sevgiliyle tartışmamak için yine sakız kurtarıcınız olabilir.
Bazen de ders çalışırken bir ritim tutturmak veya hızlı çalışma potansiyelini elde etmek ya da sınava hazırlanırken dikkat ve konsantrasyonu artırmak için sakız çiğnenebilir.
Çocukların hayır diyemediği ödül sakız
Tüm toplumlarda sakız çocuklar tarafından şekerli-şekersiz ayrımı yapılmadan sevilen, vazgeçilmez hediyelerden biridir. Çocuk doktorları ve psikologlar ödül-motivasyon nesnesi olarak sakızı tercih eder. Şeker, çikolata sevmeyen veya aileleri tarafından bu tür besinlerden uzak tutulan çocukları ödüllendirmekte zorlanan psikologlar için kurtuluş noktasıdır sakız. Çocuklar her şeyi reddedebilir ama sakıza hayır diyemezler. Sakızla “tanışma”
Ayrıca arkadaşlık kurma, tanışma nesnesi olarak da sakız çok işe yarar. Örneğin, beğenilen bir kızla ilk iletişim sakız ikram edilerek başlatılabilir. Bu bazı gençlerin tanışmayı sağlamak için bebek veya köpek gezdirme eylemi kadar arkadaşlığı başlatmakta etkilidir ve işe yarar.
Sakız firmaları son günlerde iki- üç meyvenin tadını birleştirip yeni tatlar oluşturarak kişinin seçme şansını artırma yoluna gitmektedir. Bu durum yaratıcı yaklaşım ve seçenekler oluşturmak açısından önemlidir.
Sakızın hayatı kolaylaştırabilecek birçok etkisi sözkonusu; tabii ki bilinçli olunduğu takdirde. Mide asidini düzenleyerek mide ekşimesine de iyi gelen sakız uzun süre çiğnendiğinde asit salgısını artıracağı için reflüsü olanların dikkatli olması gerekir. Ayrıca uzun süreli çiğnemelerde çene eklemlerinde kalıcı rahatsızlıklara da neden olabilir. Ayrıca diş ağızdaki bakterilere canlı tuttuğu için çürümeleri hızlandırabilir.