Travma sadece zihinde, davranışta ya da duyguda kodlanmıyor. Bedenimiz de travma yaşandığı anda nasıl tepki verdiğini biliyor.Dr. Mehmet Yavuz
Nöroloji Uzm.
Bazı durumlarda zihnimiz tarafından bastırılmış, hafızamızda canlanmayan sahneler, anlar veya yaşantılar, bedenimiz tarafından hatırlanıyor. Bedenimizin verdiği tepkilere dikkatlice bakmak, yaşanan travma ve sonrası hakkında oldukça önemli bilgiler veriyor.
Psikolojik dünyamızın merkezi; sosyal hafıza
Travmalar esnasında farkında olduğumuz ya da olmadığımız birçok şey bilinçaltına kaydedilir. Bunların pek çoğunu zamanla unutulut. Ancak yaşadığımız bazı olumsuz olaylar, sosyal hafızamıza kaydedilir. Sosyal hafıza, beynimizin ön (frontal) loblarında bulunur ve şakak loblarındaki ana bellekten farklıdır. Zaten psikolojik dünyamızın merkezi de sol frontal lobdadır.
Şakak loblarındaki ana bellek, genel hafıza ile alakalıdır. Bu bölgelerin fonksiyon kaybetmesi, Alzheimer hastalığı ile sonuçlanır. Sosyal hafıza ise görülen, yaşanılan şeylerle beraber eğitimle de şekillenir ve kişinin toplum içindeki davranışlarını, ahlaki yapısını teşkil eder. Örneğin anti sosyal, psikopatik kişilerde sosyal hafıza bozukluğu vardır.
Sosyal hafıza, beyni ve tüm vücudu etkiliyor
Sosyal hafıza, davranışlarımızda önemli rol oynar. Aynı zamanda beden diliyle de yakından ilişkilidir. Mide ve bağırsaklar gibi iç organlarımız, sosyal hafıza ile iç içedir. Yaşanılan travmalar, bir yandan sosyal hafızaya da kayıtlandığı için, iç organlarımızın çalışma şeklini de etkiler. Örneğin önemli bir randevu öncesinde kişinin mide ve bağırsak fonksiyonları bozulabilir, çarpıntı yaşanabilir, kan basıncında iniş çıkışlar olabilir. Bu tablo, ruhsal gerilimin psikosomatik bedensel yansımalarıdır.
Psikosomatik hastalıklar, yaşanmış travmaların mide bağırsak fonksiyonları üzerindeki kalıcı olumsuz etkirlinden kaynaklanır. Kişi, travmayı yaşamış ve olay bitmiştir. Hatta tamamen de unutmuş olabilir. Ancak bu travmadan oluşan bedensel bozukluklar devam eder. Üstelik etkiler, bazen bir ömür boyu da sürebilir. Neticede beyin unutsa da beden asla unutmaz.
Travmalar, hem psikolojik hem de bedensel tepkilere neden oluyor
Bazen ağır travmaların oluşturduğu ani bedensel tepkimeler, bir süre sonra otomatiklik kazanır. Kişi yaşadığı travmayı çoktan unutmuştur ama olay bir kere özellikle sol frontaldeki sosyal hafızaya kaydedildiği için, hiç umulmadık zamanlarda bedensel dil yoluyla hatırlanır. Kişi kalp krizi, mide kanaması ya da felç geçirdiğini düşünür. Böylece panik atak hastalığı gelişir. Kişi mutlu anında bile, birden sosyal hafıza harekete geçer ve kişiye aynı tepkisel olayı yaşatır. Çoğu kez vücutta ölüm korkusu yaşanır. Böylece beyin ve beden bir araya gelerek, kişiyi etkisi altına alır. Psikolojik travmaların uzun süreli (kronik) bedensel tepkimeleri psikosomatik bozukluklar halinde, kısa süreli ani tepkimeleri ise panik ataklar şeklinde kendini belli eder.
TMS ile acı hatıraların etkisi azaltılıyor
Acı hatıra kayıtlarını, bilgisayarlardaki gibi silme tuşuna basarak tamamen silmek mümkün olmasa da, etkisini azaltan çeşitli yöntemler vardır. Günümüzde acı ve üzücü hatıraların etkisini yok etmek ya da azaltmak veya bilinçaltını temizlemek için hipnoz, EFT, NLP, meditasyon, kuantum olumlama, TMS ve EMDR terapi teknikleri gibi bir çok yöntem kullanılır. Bunların içerisinde, beynin ön bölgesindeki sosyal hafızayı resetleyen (sıfırlayıp tazeleyen) TMS seansları en etkili olan tekniktir.