Terleme, nefes almada güçlük gibi fiziksel belirtileri nedeniyle genellikle kalp krizi ve benzeri hastalıklarla sıklıkla karıştırılan panik atak, kişilerin yaşamını olumsuz yönde etkiler. Kişinin öz güvenini ve psikolojisini doğrudan etkileyerek, iş ve özel yaşantıya zarar verebilen bu hastalık, doğru tedaviyle kontrol altına alınabilir.
Dr. Orhan Karaca
Psikiyatri Uzm.
Çarpıntı, terleme, titreme, nefes almada güçlük, boğulma hissi, uyuşma, karıncalanma, göğüste sıkışma veya ağrı hissi gibi belirtilerle kendini gösteren panik atak; ara ara ataklar şeklinde tekrarlayan, bir dönem süren, endişe ve korkunun eşlik ettiği bir hastalıktır. Panik atak; spor salonunda 10 dakika spor yaptıktan sonra görülebilen nefes nefese kalma, karın bölgesinde rahatsızlık hissi, terleme, uyuşma, ağız kuruluğu, çarpıntı ve terleme belirtilerine 2 saniyede ulaşma durumu olarak özetlenebilir.
Panik Atak Kişinin Yaşamını Nasıl Etkiler?
Panik atak, kişinin kendini bir stresle karşı karşıya kalmış hissetmesi durumunda ortaya çıkabileceği gibi, bundan bağımsız olarak kendiliğinden de gelişebilir. Panik atak, kişiye tehlike karşısında savaşma ya da kaçma fırsatı verir. Kişi panik atak esnasında ölüm, çıldırma, felç olma korkularına kapılır ve bir daha atak yaşama korkusuyla beklemeye geçer, kendince önlemler alır. Örneğin; dışarı çıkmaz, bir yere gidecekse biriyle gider, eczane ve hastane olan yolları seçer, yanında atak anında kullanmak üzere bir şeyler taşır (ilaç, kolonya vb.). Kişi panik atak korkusu nedeniyle uykuya dalmaya korkar hale gelir, egzersiz yapmaktan kaçınır. Sinema, tiyatro, cami gibi kapalı ve kalabalık yerlerde kapıya yakın oturur. Asansöre, uçağa, metroya, vapura binemez, tünel ve köprülerden geçemez. Trafik sıkışıklığı nedeniyle araçtan inmek ister. Evde odaların kapısını kapatmak istemez.
Kimler Panik Atağa Daha Yatkındır?
Panik atak yaşayan kişiler genelde acile başvurur ve bir şeyleri olmadığı yanıtını alır. Ailede kalp damar sistemi hastalıkları, kişinin atlatamadığı kayıp, yas, travma, ayrılık, boşanma gibi durumlar atak görülme ihtimalini artırır. Panik atak, kadınlarda 2 kat fazla görülür. Panik atak yaşayanlar genelde aşırı duyarlı kişilerdir ve kendilerini ruhsal açıdan zayıf görme eğilimindedir. Bu kişilerin ebeveynleri genelde dominant, kontrolcü, sürekli bir şeyler talep eden ya da aşırı sert karaktere sahiptir. Bu kişilerin çocuklukları baskı içinde geçmiş olabilir ama bu kural değildir. Ayrılmaktan korkan anne babalarına aşırı bağımlı bir çocukluk geçirmiş olma ihtimalleri yüksektir.
Boğaza Bir Şey Takılması Hissi Kişinin Paniğini Artırıyor
Panik atak geçiren bazı hastalar, boğazlarına bir şey takıldığı ya da boğazlarında bir kitle olduğu hissi nedeniyle daha çok panik olabilmektedir. Bu nedenle hastanelerin Kulak Burun Boğaz bölümlerine başvuran panik atak hastaları, yapılan tetkiklerin normal çıkması sonucuyla sıkça karşılaşır. Boğazda düğümlenme hissi olarak tanımlanan bu durum Globus Histerikus (Globus Hystericus) olarak adlandırılır ve anksiyete ya da panik atak belirtisidir.