Ne de olsa, kış depresyonu yaygın bir hastalık. Kış mevsiminin toplumun yüzde yirmi beşini etkilerken, yüzde beşin depresyona girmesine sebep olduğu söyleyen Dr. Eren Eroğlu’na göre, “Bu tanının konulabilmesi için bir şart var, o da depresyon belirtilerinin en az iki yıl üst üste kış mevsiminde başka sebebe bağlı olmadan ortaya çıkması.”

İçine düştüğünüz boşluk, size hiç geçmeyecekmiş gibi geliyor olabilir, ama durum hiç de öyle değil: Hayatınızda yapacağınız küçük değişikliklerle, kışın hüznüne ve kasvetine yazın neşesini geri getirebilirsiniz.

Unutmayın; depresyon plansızlığı ve boş zamanları sever. Şımarık bir çocuk gibi, size kendini dayatır ve etrafındaki her şey onun olsun ister. Depresyonu hayatınızdan kapı dışarı etmek istiyorsanız, ilk yapmanız gereken, yaşamınızı planlamak. Kısa ve uzun vadeli hedefler belirleyin. Örneğin, öğrenmek istediğiniz dilin ilk kurunu bahara kadar bitirmeyi ya da uzun süredir katılmayı istediğiniz yamaç paraşütü kursunu tamamlamayı hedefleyebilirsiniz. Hedefleriniz, zihninizi canlı tutacaktır. Ancak uzun vadeli hedefler de sabahları sizi yataktan kaldırmak için yeterli olmayabilir. Hafta başlarında, o hafta için plan-programlar yapın. Ama planlarınızın uyabileceğiniz kolaylıkta olmasına da dikkat edin. Böylelikle, planlarınızı gerçekleştirdikçe depresyonun zayıflattığı özgüveninizi yeniden kazanmaya başladığınızı göreceksiniz.

Kış hüznü, şekerli ve karbonhidratlı yiyeceklere olan düşkünlüğünüzü arttırabilir, ne de olsa bunlar mutluluk hormonu olan serotoninin salgılanmasını kolaylaştıran maddeler. Ancak kış uykusunu atlatacağım diye baharı şiş bir karın veya üzerinize olmayan kıyafetlerle karşılamak istemiyorsanız, sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeye dikkat edin. Şeker ihtiyacınızı doğal yollardan karşılamaya özen gösterin. Örneğin canınız tatlı çektiğinde muzu balla karıştırıp yemeyi deneyebilirsiniz. Ayrıca kronik yorgunluk ve halsizliğe karşı meyankökü çayını; zihinsel dağınıklık, konsantrasyon ve hafıza güçlüğüne karşı da Ginseng veya Ginko Biloba çaylarını içebilirsiniz. İştahınız fazlasıyla açıksa, düzenli olarak mate ve yeşil çay için. Antioksidan özelliği olan bu çaylar, aynı zamanda yağları eritmenizi de kolaylaştıracaktır.

Kış depresyonunun içinde kaybolup gitmek istemiyorsanız, canınız hiç istemese dahi, düzenli olarak gün ışığına çıkmalısınız. Uzmanlar, kış depresyonunun bir numaralı düşmanının güneş olduğu konusunda hemfikirler, bu yüzden yapacak işiniz olsun olmasın, kendinizi dışarı atın. Açık havada yarım saatlik bir yürüyüş bile ruh halinizi olumlu yönde değiştirmeye yetecektir.

Depresyon, yaşamınıza sızmak için bulduğu tüm boşlukları deneyecektir. Bu yüzden yaşamınızdaki boşlukları kapatmalısınız. Kendinize bir hobi edinin. Zamanınızı hobinize verdikçe, depresif ruh haliyle aranıza mesafe koyabilir ve onun size giydirmeye çalıştığı kara gözlükleri bir kenara atabilirsiniz. Eğer yeni bir şey öğrenmek için fırsatınız yoksa, evcil hayvan besleyin ya da bitki yetiştirin. Hayvan beslemek, bize yalnız olmadığınızı hissettirecek, bitki yetiştirmek ise doğayla kucaklaşmamızı sağlayarak kaygı verici duyguları bizden uzaklaştıracaktır.

Maskeli balolara, büyük açılış partilerine katılmanız gerekmiyor. Sevdiğiniz bir-iki arkadaşınızla buluşabilir, sıkıntılarınızı onlarla paylaşabilirsiniz. Size rahatsızlık veren düşüncelerinizi başkalarıyla paylaştığınızda, onları kendinizden bir nebze de olsa uzaklaştırmış olursunuz.

Spor ve egzersiz, zihninizi canlı tutarak olumsuz düşüncelerin beyninize hücum etmesini engelleyecektir. Çalışıyorsanız veya spora ayıracak zamanınız yoksa, fiziksel aktiviteyi gün içine yaymayı deneyebilirsiniz. Örneğin, işyerinize gelmeden birkaç durak önce inerek yürüyebilir ya da asansör yerine merdivenleri kullanabilirsiniz. Hafta sonları eşiniz ve çocuklarınızla birlikte deniz kenarına, yeşil alanlara giderek uzun yürüyüşler yapın ve yoga, meditasyon gibi uzak doğu teknikleriyle, hem vücudunuzu rahatlatın, hem de zihninizi boşaltın.

Evet, biliyoruz: Depresyondaysanız, işinize ve sorumluluklarınıza eğilecek gücü kendinizde bulamıyorsunuz ve bunun sonucunda gündelik hayatınız aksıyor. Bu yüzden “Kendinizi şımartın,” dediğimizde, bu size çelişkili gelebilir. Ancak şunu unutmayın: Depresyonu atlatabilmek için, özgüvene ve enerjiye ihtiyacınız var. Bu yüzden, kendinizi el üstünde tutmayı ihmal etmeyin: Uzun süredir almayı istediğiniz pahalı bir parfümü kendinize hediye edebilir, imkânınız el verdiği ölçüde tek başınıza ya da sevdiklerinizle birlikte bir yurtdışı seyahatine çıkabilir, lüks bir spada bir gün geçirebilirsiniz.

Depresyondaysanız, hiçbir şey yapmadan yatakta akşamın olmasını bekliyor olmanız ya da üzerinizde pijama, elinizde kocaman bir cips paketiyle esneye esneye televizyon kanallarının arasında geziniyor olmanız muhtemel. Şu anda büyük işler başaracak güce sahip olmayabilirsiniz, ama bu zamanınızı ve enerjinizi tamamen heba edeceğiniz anlamına da gelmez. “Ya hep ya hiç” mantığından vazgeçin ve zihninizi yormayacak işler bulun: Bir komedi filmi seyredebilir, sürükleyici bir roman okuyabilir ya da örneğin yemek masasının örtüsünü değiştirebilirsiniz. Eğer bunları yapacak enerjiyi de bulamıyorsanız, kendinize daha küçük görevler verin. Romandan birkaç sayfa okuyabilir, sehpanızın üzerini toparlayabilir, günce tutabilir, çiçekleri sulayabilir veya sevdiğiniz bir köşe yazarını okuyabilirsiniz. Gününüzün yalnızca küçük bir bölümünü bile bir işle doldurmak, size başarı duygusunu tattıracak ve daha büyük adımlara hazırlanmanıza yardımcı olacaktır.

Dağınık, bakımsız bir ortam depresif duygularınızı besleyeceğinden, mekânınızda gerekli bakımları yapmayı ihmal etmeyin. Evinizi köşe bucak temizleme gücünü kendinizde bulamıyorsanız dahi, günde 20-30 dakikanızı bu işe ayırın ya da bir temizlikçi çağırın. Görüntü ve ses kirliliğinin stres hormonlarını artırdığını unutmayın. Hafif ve yatıştırıcı bir müzik çalan, yeşil bitkilerle dolu, hoş bir tütsü kokusunun kapladığı, temiz ve düzenli bir odada dinlenmenin hazzını hatırladığınızda, ne demek istediğimizi anlayacaksınız.

Unutmayın: Mutluluğumuzu yaratmanın yolu, mutsuzluğumuzla başa çıkmayı öğrenmekten geçiyor. Depresyon gibi derin bir çökkünlük hali, bizi uzun vadede mutsuz eden şeyleri değiştirmemizi de sağlayabilir. Şunu da belirtmeden geçmeyelim: Bu öneriler yeterli olmuyorsa, kış depresyonu sizi ele geçirmiş demektir. Bu durumda, zaman geçirmeden bir terapiste görünmenizde fayda var.