Özgüven, kişinin kendi ve yetenekleri hakkında pozitif ve gerçekçi bir anlayış yapısına sahip olmasıdır. Özgüveni olan kişinin iyimserlik, bağımsızlık, fikirlerini kabul ettirmek, eleştirilere açık olmak, kapasitesini yeterli değerlendirmek, duygusal doygunluk gibi becerileri olmalıdır. Özgüven eksikliği ise kendinden şüphe uymak, aşırı uyum gösterme, pasiflik, eleştirilere hassas olma, depresyon, güvensizlik, aşağılık duygusu, sevilmediğini hissetme gibi değerleri beraberinde getirir. Kişisel bir özellik olan özgüven, yaşamla baş etmeyi, sorunlarla gerçekçi şekilde mücadele etmeyi sağlayan bir unsurdur. Özgüven sağlama süreci kişinin mutlu olma ve zorluklarla başa çıkma deneyimidir. Özgüven sayesinde insan kendini güçlü ve enerjik hisseder. Sağlanan başarılardan keyif almayı sağlar, başarılar için ilham kaynağı olur. Kişinin kendi yaklaşımına bağlı olarak diğer insanlar ya da olaylar özgüveni sağlamaya yardımcı olabilir ya da özgüvenin yitirilmesini sağlayabilir. Fakat aşırı güven duygusu içinde hareket etmek hem kişinin kendisini, hem de diğer kişileri huzursuz edebilir. Özgüven olmadığında işleri başarabilme konusunda emin olmak çok zordur. Karar vermek, inisiyatif kullanmak ve insanlara karışmak kişiyi rahatsız eder.




Özgüven nasıl arttırılır?

• Kişinin kendi hakkında olumlu düşünceleri olmalıdır.
• Kendinize gerçekçi olan ve beklentilerinizi karşılayacak hedefler belirleyin. Başarmak istediğiniz hedefler size yakın olsun. Bu özgüveninizi destekleyecektir.
• Başarılarınızın karşısında kendinizle gurur duyun ve kendinizi ödüllendirin.
• Kötü olaylarla karşılaştığınızda, olumsuz düşüncelerden sakınmaya çalışın ve mantıklı düşünün.
• Zayıf yönleriniz yerine, güçlü yönlerinize ağırlık verin. Güçlü yönlerinizi düşünerek, yaşamda her şeyde başarılı olamayacağınızı kabul edin.
• Başardıklarınızı, yaptıklarınızı şansa bağlamayın. Bunları yaptığınız için kendinizle gurur duymayı öğrenin.
• Kendi fikirlerinizi savunmayı öğrenin. Başkalarının hakkını ihlal etmeden, düşüncelerinizi, inançlarınızı açık bir şekilde ifade edin.
• Haklarınıza sahip çıkmayı, sizin için uygun olmayan şeylere hayır diyebilmeyi öğrenin.
• Yaşamınızdaki önemli sorunların bir listesini yapın. Ardından bunu iyileştirmenin yollarını öğrenin. Bu şekilde sorunlar daha hızlı çözülecektir.

Özgüven eksikliği nasıl gelişir?

• Okulda, evde ya da işyerinde yaşanan olumsuz deneyimler aşağılık duygusu ve umutsuzluk gibi duyguların gelişimini sağlar.
• Aile bireylerinden birini ya da yakın bir arkadaşın kaybedilmesi
• Hayal kırıklığı, başarısızlık gibi deneyimlerin üzerinde fazla durmak
• Kişinin kendisini ve yeteneklerini kötü bir şekilde eleştirmesi
• Yaşanan olayların sonuçlarını acımasıza eleştirmek
• Ailenin ya da arkadaşların isteklerini ve beklentilerini karşılamak için, bunun bir baskı olduğu hissine kapılarak kendini geliştirememek.
• Gelecek için gerçekçi olmayan hedeflerin belirlenmesi
• Yaşamda başarısızlık korkusu yaşamak

Özgüveni kazanmak ve geliştirmek için, yetenekleri önemsemek ve bulunulan durumdan sıyrılmak gerekir. Girişken ve rahat davranmayı öğrenmek gerekir. Düşüncelerin, fikirlerin ifade edilebilmesi gerekir. Sorumluluk alma, karar alma ve uygulamalarda aktif olarak bulunma sayesinde kendinizi gösterebilirsiniz. Kendinizi enerjik hissetmek için başka kişileri kendinize örnek alabilirsiniz. Eylemleri yaparken hata yapmaktan korkmayın, cesaretli olmayı öğrenin. Yaşadığınız başarısızlıklardan ders alın ya da bunların başarı yolunuzdaki küçük molalar olduğunu düşünün. Bu sayede elde edeceğiniz her başarıda daha fazla özgüvene sahip olmayı başaracaksınız.