Çocukların yanı sıra anne babaların da heyecanla beklediği karne günü yaklaşıyor. Aileler, karne başarılı da başarısız da olsa, tepkilerinde aşırıya kaçabiliyor ve bu durum çocuklar için olumsuz sonuç doğurabiliyor. Peki, aileler abartılı tepki vermemek için nelere dikkat etmeli? İşte, Psikolog Ferahim Yeşilyurt’dan karne günü anne babalara faydası olacak öneriler…

Karne ister başarılı olsun, isterse zayıf, anne babalar her iki durumda da tepkilerinde aşırıya kaçabiliyor. Psikolog Ferahim Yeşilyurt, anne babaların karne günü abartılı davranışlar ve sözlerden kaçınmaları gerektiğine dikkat çekerek, "Başarılı karnede abartılı sevinç gösterileri ve hediyeler tıpkı kızgınlık tepkileri gibi öğrenci üzerinde olumsuz sonuçlara neden olabiliyor. Çünkü çocuk anne babası için başarının ne kadar önemli olduğunu fark ediyor. İleride başarısında düşüş olduğunda daha fazla tedirgin olabiliyor. Abartılı olumsuz tepkiler de benlik saygısındaki gelişimine zarar verebiliyor." diyor.
Karnesi zayıfsa bu 4 davranışı yapmayın!

1. Uyarma, tehdit etme: “Bu zayıflar düzelmezse seni mahvederim” Bu tür cümleler korku ve boyun eğmeye neden olabiliyor. Tam aksine isyankar davranışlara da yol açabiliyor.
2. Öğüt verme, çözüm önerileri getirme: “Senin yerinde olsam insan içine çıkmaz sürekli ders çalışırdım.” Bu tür cümleler öğrencinin kendi sorununu kendisinin çözemeyeceğini iletiyor ve direnç yaratabiliyor.
3. Yargılama: “Sen zaten tembelsin.” Kalıplayıcı bir cümledir. Öğrencinin sadece bugün değil, her zaman başarısız olduğunu ve olacağını ima ediyor.
4. Suçlama: “Bu başarısızlık senin eserin !” Bu cümleler öğrencide savunucu tutum yaratıyor ve başarısızlıktaki kendi rolünü görmesini engelleyebiliyor.

Ödül ve ceza sistemi doğru mu?

Ödül ve ceza sistemi yıllardır çocuk yetiştirmede kullanılan metotlardan. Peki ama bu doğru mu? Psikolog Ferahim Yeşilyurt bu soruyu şöyle yanıtlıyor: "Başarılı olamayan çocukları cezalandırmak özellikle de bedensel cezalar vermek çok büyük bir hata. Çünkü bu davranışlar öğrencinin benlik saygısının gelişimine zarar veriyor. Bunun yerine sevilen bir aktivitenin kısıtlanması daha uygun olacaktır. Örneğin play station bilgisayar, vb gibi oyun araçları sınırlanabilir."
Hatalı yaklaşım olumsuz davranışlara sebep olabiliyor

Karne sonrasının aile içinde sağlıklı biçimde değerlendirilememesi sonucu üzücü durumlar yaşanabiliyor. Evden kaçan, yaşamına son vermeyi düşünen çocuklar, öfkesine hakim olamayıp çocuğuna şiddet uygulayan ana babalar olabiliyor. Psikolog Ferahim Yeşilyurt, insanların yaşamları boyunca birçok değerlendirme aşamalarından geçtiklerini, başarı ne kadar olası ise başarısızlığın da o kadar olağan bir durum olduğunu belirterek, "Önemli olan başarısızlığın nasıl değerlendirildiğidir. Anne babaların hatalı tutumları öğrencilerde ailelerinin kendilerini anlamadıkları ve kabul etmedikleri duygusu yaşatıyor. Öğrenciler de yaşanan başarısızlık durumunu doğru biçimde analiz edemiyor ve yapılması gerekenleri etkili biçimde uygulamaya koymakta zorlanabiliyor. Diğer taraftan özellikle ergenlerde bu tavırlar riskli davranışlara evden kaçmalara ve kendisine zarar verme gibi davranışlara da neden olabiliyor."
Alınan notları gelecek için bir fırsata dönüştürebilirsiniz

Eğer notlar düşükse bu durumdan genellikle öğrenci sorumlu tutuluyor; eleştiriliyor, suçlanıyor. Psikolog Ferahim Yeşilyurt, "Oysa yapılması gereken, karnedeki düşük notların nedenlerinin ana-baba-çocuk üçgeninde değerlendirilmesi. Çocukla bu sonuçların nedenleri üzerinde konuşulabilir. Eğer aile-çocuk iletişimi iyiyse, çocuk bu sonucun alınmasındaki kendi rolünü görüp, değerlendirmesini yaparak gerekli sorumluluklarını alacaktır." diyor. Sözlerine "Unutulmaması gereken bir nokta da, alınan karne notlarının telafisinin her zaman mümkün olduğu, gelecek dönemlerde yükseltebileceği olmalı." diyerek devam eden Psikolog Ferahim Yeşilyurt şu bilgileri veriyor: "Karnesinde sorunlar olsa da çocuğunuzun her durumda yanında olacağınızı hissettirmelisiniz. Çocuğunuzla ilişkinizi iyi tutarak karne sonrası oluşabilecek bir krizi ilişkinizi geliştirmek üzere bir fırsata çevirebilirsiniz."
Zayıf gelen karneden sonra tatili iptal etmek doğru mu?

Peki karnesi kötü olan çocuk tatil yapmalı mı? İşte hemen her ailenin zihnini kurcalayan bu soruya Psikolog Ferahim Yeşilyurt şöyle yanıt veriyor: "Okullar tatil olduğuna göre çocuk öncelikle tatil yapmalı. Tatil yaparken ağırlığı yine dinlenme ve eğlenmeye vermek üzere günlük kısa bir ders çalışma programı hazırlanabilir. Çocuk tatilde bolca oyun oynanmalı. Çünkü oyun onun hem rahatlama hem de öğrenme yoludur. Bedensel oyunlar, spor ve müzik aktivitelerini tercih etmeli."
Karne ödülünde aşırıya kaçmayın

Başarı ölçüsü aileler arasında farklılık gösteriyor. Bazı ailelerin çocuğu başarılı oldu diye abartılı sevinç gösterileri içine girebildiğini, ancak bunun tıpkı abartılı kızgınlık tepkileri gibi öğrenci üzerinde negatif etki yaratabildiği uyarısında bulunan Psikolog Ferahim Yeşilyurt şunları söylüyor: "Abartılı sevinç gösterileri öğrencide, ailesi için başarının ne kadar önemli olduğu duygusunu yaşatıyor. Ve öğrencinin daha sonraları olası başarı düşmelerinden daha fazla tedirgin olmasına neden olabiliyor. Başarı gösteren öğrenci abartılı hediyelere boğulmamalı. Motive etmek istiyorsanız, elinizdeki ödülleri idareli kullanın. İlkokul 2. sınıfta karnesi hepsi 5 diye çocuğa ıpad, playstation, vb hediyeleri hemen almayın. Bu yıl bunları yaparsanız 3 sınıfın sonunda daha üst hediyeler almak zorunda kalırsınız. Daha çok sözel ödülleri tercih edin. Örneğin öğrencinin başını okşamak, aferin demek, sevdiği bir yemeği hazırlamak, ya da sevdiği bir filmi izlemek onun için daha anlamlı olabilir. Bazen anne babanın çocuğuna zaman ayırması bile yeterli olabilir."