Bayramlara ait neredeyse değişmeyen tek şey olan harçlık verme geleneği, çocuklar tarafından dört gözle bekleniyor. Psikolog Serap Duygulu, bu geleneği uygularken, çocuğa doğru davranışları kazandırmak için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini anlattı.

Aslında bayram harçlığıyla amaç, çocuklara para kavramını vermek, kendi paralarına sahip çıkmayı öğretmek ve biriktirmeye teşvik etmektir. Çocuklar Türkiye kültüründe özel bir yere sahiptir. O nedenle bayramlarda çocuklara harçlık vererek önce onların gönlü hoş edilir. Diğer günlerde verilen harçlık miktarı sınırlı tutulur ama bayramlarda yakın aile bireylerin tümünden harçlık toplamanın heyecanı bir başka olur. O paralar sayılır ve ya biriktirilmek üzere anneye babaya verilir ya da çok istenilen bir şey alınır. Aslında harçlıkların vermek istediği bir diğer değer de budur.
Bayramlar derinlemesine düşünüldüğünde çok insani bazı değerleri veren, olumlu alışkanlıkların yerleşmesine ön ayak olan, paylaşma kültürünü oluşturarak toplulukların sosyal toplumlar olmasında büyük önem taşıyan günlerdir.
Harçlığı bir manevi değer olarak görmeliyiz
Bayramlarda bütün bir aile olarak beraber olmak, uzun süredir görüşülmeyen yakın aile bireyleri ve akrabalarla görüşme imkanı bulmak, kırgınlıkları ve küslükleri unutmak gibi çok önemli bazı değerleri yaşamak ve yaşatabilmek, bu gelenekleri çocuklarımıza aşılayabilmek son derece önemli. Harçlık kavramını da böyle bir değer olarak görmek ve çocuklarımıza paranın önemi ve kontrol edebilme becerisini kazandırmak olarak düşünmek gerekiyor. Harçlık verirken de ortasını bulmak, kararında olmak lazım. Ne çok fazla abartmak, ne de harçlıksız bırakmak hoş değil.
Bayram harçlığı, çocuğa hangi davranışı kazandırıyor?
Çok fazla paraya boğduğumuz, nasılsa bayram diyerek gereğinden fazla para verdiğimiz çocuklar ellerindeki miktarın ve kullanım değerinin henüz çok bilincinde olmadıklarından dolayı neyi nasıl yapacaklarını bilemeyecekledir. Oysa harçlık vermedeki amaç, çocuklara parayı elde tutma, ihtiyaçlarına göre harcama yapma, doğru kullanma alışkanlığı verme, gerektiğinde isteklerini erteleyebilme, biriktirerek doğru zamanda ihtiyacı kadar harcama yapma gibi pek çok farklı davranış biçimi kazandırmak olmalıdır. Diğer becerilerde olduğu gibi bu tutum da çocuklara çok erken yaşta verilebilecek alışkanlıklardandır.
O nedenle öncelikle anne baba olarak doğru tutumları oluşturmak ve çocuklarımıza örnek olmak gerekiyor. Çocukların özellikle davranış konusunda en yakın aile bireylerini ve anne babalarını model aldıklarını unutmamak önemli. Bayramlar nedeniyle çocuklara harçlık verirken konuyu sadece biraz para vermek olarak değil, hem kültürümüzden ve geleneklerimizden gelen değerler hem de kazandırılmak istenen doğru davranışlar olarak görmek daha sağlıklı bir tutum olacaktır.