Kanser türleri içerisinde ilk sırada yer alan akciğer kanserinin teşhisinde ve tedavisinde tüm çalışmalar hızla sürüyor. Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde uygulanan EBUS (endobronşiyal ultrasonografi) yöntemi, akciğer kanserinin teşhisinde ve uygulanacak tedavi yönteminin belirlenmesinde önemli bir rol oynarken, tüberküloz, sarkoidoz ve lenfoma gibi hastalıkların tanısını da kolaylaştırıyor.
Günümüzün en yaygın kanser türlerinden biri olan akciğer kanseri, eskiden en çok erkeklerde ortaya çıkarken yaşam koşullarının değişmesi ve sigara tiryakiliğinin artması nedeni ile artık kadınlarda da sıkça görülüyor. Akciğer dokularındaki hücrelerin kontrolsüz çoğaldığı bir hastalık olan akciğer kanseri, aynı zamanda tüm kanser türleri arasında en tehlikeli olanıdır.
İstanbul İli Anadolu Güney Kamu Hastaneler Genel Sekreterliği Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği Şefi Doç. Dr. Benan Çağlayan, “Akciğer kanserinin en önemli özelliği, hastalık için tipik ve erken bir belirtinin olmamasıdır. Hastalık, oldukça ileri aşamalara gelene kadar önemli şikayetlere yol açmayabilir. Akciğer kanserinin en tehlikeli kanser türlerinden biri olmasının nedeni de, işte hastalığın hiçbir belirti göstermeden sinsice ilerlemesidir” derken, şu an akciğer kanserinin teşhisinde sıkça kullanılan bronkoskopi yönteminin, hastanın bronşlarını gözlemlemekte ve bronşlardaki bir lezyon varlığında biyopsi alarak tanıya ulaşılmasında kullanıldığını belirtiyor.
Çağlayan, “Ancak tümör ya da diğer hastalıklar her zaman hava yollarımızın yani bronşlarımızın içerisinde yer almazlar. İşte bu durumda bronşların içini görmek kadar bronş duvarının dışını ve bu duvara komşu olan yapıları da görmek önem taşır. Tam açılımı endobronşiyal ultrasonografi olan EBUS yöntemi, bu alanda çekilen en önemli eksikliği yerine getirmektedir” açıklamalarında bulunuyor.
Başarı oranı yüzde 90

Akciğer kanserinin yanı sıra tüberküloz, sarkoidoz, diğer enfeksiyon hastalıkları, lenfomalar gibi birçok hastalığın da teşhisinde kullanılan ve bir çeşit bronkoskopi yöntemi olan EBUS’un başarı oranı ise yüzde 90. Yani sadece akciğer kanserinin tanı ve doğru tedavi için gerekli olan evrelendirilmesinde değil, birçok akciğer hastalığının erken teşhisinde de yüzde 90 başarı yakalanabiliyor. EBUS yönteminde, işlem için kullanılan bronkoskopun ucuna bir ultrasonografi probu yerleştirilerek bronkoskopi sırasında hem hava yollarının içerisini görmeyi sağlayan optik sistem hem de hava yollarının dışını görmeyi sağlayan ultrasonografi sistemi kullanılabiliyor.
Akciğer kanseri tedavisinin ilk aşamasının doğru bir evreleme olduğunu belirten Doç. Dr. Benan Çağlayan, “EBUS hem optik hem de ultrasonografi sistemini kullanmamıza olanak sağladığı için bronşiyal yapılara komşu olan lenf bezlerinin tümünü görebiliyor ve bu lenf bezlerinden kolaylıkla biyopsi alarak, akciğer kanserinin doğru evrelemesini yapabiliyoruz. Bu sayede birçok hasta genel anestezi altında yapılan mediastinoskopi işleminden veya gereksiz operasyonlardan kurtulabiliyor. Bununla birlikte iğneyi işlem esnasında görebilmek, lezyon etrafında bulunabilecek kan damarları, kalp gibi organların yaralanmaması için önemli bir avantaj sağlıyor” ifadelerinde bulunuyor.
Dünya literatürüyle eşdeğer

Dünyada 2000’li yılların başlarında yaygınlık kazanan Ebus yöntemi, İstanbul İli Anadolu Güney Kamu Hastaneler Genel Sekreterliği Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2008 yılından beri uygulanıyor. Türkiye’nin çeşitli illerinden EBUS yapılması amacıyla hastaneye yönlendirilen birçok vakaya bu yöntemin başarılı bir şekilde uygulandığını dile getiren Doç. Dr. Benan Çağlayan, “Hasta sayımız 2000’i aşmış durumdadır ve başarı oranımız dünya literatürüyle eşdeğerdir. Hastanede dahi yatırılmadan, bilinçli sedasyon ile 15 - 20 dakika gibi kısa bir zamanda yapılan ve aynı gün hastanın evine gidebildiği EBUS, hastaları gereksiz ameliyatlardan da koruyor” diyor.
Çağlayan, EBUS yöntemiyle tanı konulamayan çok küçük bir hasta grubunda ise, Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği’nde mediastinoskopi veya diğer cerrahi yöntemlerle kesin tanıya ve doğru evrelemeye ulaşıldığını yani tüm hastalarda kesin sonuç alındığını belirtiyor. Dr. Çağlayan, bu yöntemin belirli merkezlerde uygulanmasının, ihtiyaç olan hastaların bu merkezlere yönlendirilmesinin verimlilik açısından daha doğru bir yöntem olduğunu ifade ediyor.