Geniş aileler içerisinde ikiden fazla kuşağı bulunduran aile yapılarıdır. Bu tip aile kendi içerisinde çekirdek aile yapılarını barındırsa da genellikle ekonomik kaygılar ve sağlam akrabalık ilişkileri nedeniyle bir arada yaşayan dede, nine, anne, baba ve çocuklardan meydana gelmektedir. Daha çok kırsal toplumlarda karşımıza çıkan bu aile tipi ülkemizin doğu şehirlerinde daha yaygın olarak görülmektedir.
GENİŞ AİLEDE KİMLER BULUNUR?
Geniş ailede az öncede bahsettiğimiz gibi ikiden fazla kuşak bulunur. Bu sayı bazen 4 kuşağa kadar varabilmektedir. Ailede ilk olarak dede ve ninenin oluşturduğu çekirdek aile bulunur. Bu ilk çekirdek ailenin çocuklarının oluşturduğu çekirdek ailelerde zamanla aileye katılarak yapı gidere geniş aileye dönüşür. İlk çekirdek ailenin çocuklarının kurdukları evlilik bağları neticesinde aileye gelin ve damatlar katılır. Bu bağlar neticesinde kurulacak çekirdek ailelerden meydana gelecek çocuklarında aileye katılması ile birlikte geniş aile dönüşümü tamamlanır. Böylelikle birbirinden ayrı en az 2 çekirdek aile bir araya gelerek geniş aile dönüşümü tamamlanır.
GENİŞ AİLE TİPLERİ
Geniş aileler kendi aralarında 2 farklı yapıda karşımıza çıkmaktadır. Bunlar şu şekildedir;
- Dikey Geniş Aile: En temel geniş aile tipidir. Baba, oğul ve torun gibi üç kuşağın bir arada yaşadığı bir aile tipidir. Ülkemizin kırsal kesimlerinde sıklıkla görülen aile tipidir.
- Yatay Geniş Aile: Geniş aile tipinin daha karmaşık bir yapıda karşımıza çıkan türüdür. Ailede baba, oğul ve torunun yanı sıra, dayı, hala, teyze, amca gibi etmenlerde yer alır. Akrabalık ilişkilerinin daha sağlam olduğu bu yapıda parçalanmış ya da tamamlanmamış aile yapısı örnekleri görmekte mümkündür.
GENİŞ AİLENİN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ
- Genellikle ataerkil bir sistem vardır.
- Kadınlar genellikle ev işleri ve çocuk bakımı gibi konularla hayatlarını geçirir.
- Erkekler tarlada veyahut babanın iş kolunda faaliyet gösterir.
- Ev içersindeki bireylerden kadın olanlar anneye, erkek olanlar ise babaya yardımcı olur.
- Kadınlar genellikle ücret almadan çalışan emekçi konumudur.
- Evlilikler babanın ve annenin yönlendirme ve tavsiyeleri neticesinde gerçekleşir.
- Bu tip ailelerde genellikle kadının eğitim ve öğretimine verilen özen, erkeğin eğitim ve öğretimine verilen özenden azdır.
- Tek bir çatı altında yaşanılır.
- Geçim kaynakları birdir.