Doğu Karadeniz halkının yüzyıllardır vazgeçilmez entrümanı biri olan kemençe, hem kederlendiren hem eğlendiren saz bir sazdır. Kemençenin sözlük anlamı yayla çalınan küçük sazdır. Kemençe bir kültürün sesidir. Sadece Doğu Karadenizde kullanılmaz. Yunanistan, Ermenistan gibi Doğu Karadeniz'den zamanında göç almış insanların olduğu ülkelerde de çeşitleri vardır. Ayrıca Afganistan'da da kemençenin bir türü kullanılmaktadır.
Peki kemençe nasıl çalınır? Öncelikle şunu belitmekte fayda var. Kemençe bireysel öğrenilmesi oldukça zor bir müzik aleti. Kemençe çalmayı öğremenmek için bir kursa gitmeniz gerekmektedir. Kemençe kursları genellikle bire bir dersler şeklinde veriliyor.
Karadeniz kemençesi üç telden oluşuyor. Bu üç tel size dört ses veriyor. İnce telden kalın tele doğru verilen sesler Re,La,Mi dir. En ince tel tiz bir sese sahip olduğu için bu sesi Doğu Karadeniz halkı ZİL teli olarak adlandırıyor. Diğer iki telden biri olan orta tel SAĞIR, diğeri ise BAM teli olarak adlandırılmış . Bu adlandırılmalar bölgede yer yer değişikliğe uğruyor.
Kemençe tutulurken biraz yan olmalıdır. Boynu, baş parmak yardımı ile iyi tutumalıdır. Kemençenin yayı ise, tutuş ve vuruş bakımından değişiklikler gösteriyor. Yayın tutuşunda sol el kullanılır. Yay elin baş,işaret ve orta parmakları arasına alınır. Tellerin bulunduğu yer ise yüzük parmağı ve serçe parmağın arasına konulur bu kısımda yayı çok gergin tutmamanız gerekir. İşin bundan sonrasını bilekleriniz yapmalıdır. Bilekleriniz kemençe yayının bir parçasıymış gibi rahat olmalıdır. Parmaklarınızın bastığı teller ve yayın sürüldüğü tellerin değişmesiyle farklı ses ve notalar elde edersiniz. Bundan sonrası hangi türkünün ezgisini çalacağınıza ve ezginin notalarına bağlı.
Kemençede Notalar
Kalın telin boş hali mi,kalın telin birinci parmağı fa,kalın telin ikinci parmağı sol,orta telin boş hali la,orta telin birinci parmağı si,orta telin ikinci parmağı do, ince telin boş hali re, ince telin birinci parmağı mi,ince telin ikinci parmağı fa, ince telin üçüncü parmağı sol,ince telin dördüncü parmağı yani son nota la şeklindedir.