Telli çalgılar grubunda yer alan kanun santur ve klavsen ile aynı grup içerisindedir. Orta Doğu ve Türkiye'de orkestraların en önemli çalgılarından birisi durumundadır.
Kanunun Tarihsel Gelişimi Nasıldır?
Kanunun Antik Çağda Mısır ve Sümerliler tarafından kullanıldığı tarihi belgelerle kanıtlanır. Kanunu bulan kişinin Farabi olduğuna inanılır. Enstrüman daha sonra Araplar tarafından kullanılmaya başlar. Türk müziğinin en önemli enstrümanlarından birisi olan kanun ilk olarak 17. yüzyılda çalgı olarak kullanılır. Fakat o dönemde fazla ilgi görmez. Kanunun tanınmasında ve hak ettiği kıymete gelmesinde Kanuni Hacı Arif Bey'in payı büyüktür. Kanuni Hacı Arif Bey'in eserleri sayesinde hak ettiği konuma gelir ve tanınır.
Kanunun ülkelere göre tel sayısı farklılık gösterir. Tel sayısındaki farklılık enstrümanın sesini değiştirmez. Sadece enstrümanı çalan sanatçıya teknik olarak alternatif sunar.
Kanun Nasıl Bir Enstrümandır?
Kanun dik ve yamuk bir gövde yapısına sahiptir. Ahşap bir yapısı olan enstürmanın dik kenara bitişik özeli bir deri ile gerilmiş bir bölümü vardır. Teller gerilmiş bir biçimde eğik kenarda bulunan burgulara sabitlenir. Enstrümanın akortu bu burgular aracılığıyla yapılır. Enstrüman tınısında farklılık yaratmak için tellerin boyu kısa ve uzun olarak şekillenir. Enstrümanda bulunan özel mandallar aynı telden isteğe bağlı olarak tiz ve pes ses çıkar. Kanunun telleri eskiden hayvan bağırsağından yapılırdı. Günümüzde bu durum yerini naylona bıraktı. Kanunun tel yapımında kullanılan naylonlar özel olarak üretilir.
Kanun Nasıl Çalınır?
Kanun Türk müzik toplulukları için çok kıymetli bir çalgıdır. Kanun 3,5 oktavlık ses aralığına ve genişliğine sahiptir. Oturarak ya da bağdaş kurmuş vaziyette çalınan bir enstrümandır. Enstrümanı çalarken ellere dokunmak için mızrap kullanılır. Mızrap metal yapıdadır. İki elin yüzük parmağına takılır. Enstrümanın akortunu yaparken sesi ayarlamak için mandalları indirip kaldırıldığında tek el kullanmak yeterli olur. Diğer elle enstrüman çalmaya devam edilir. Enstrümanda akort sorunu çok yaşanmaz. Bu sebepten orkestralarda diğer müzik aletlerinin akortları kanuna göre ayarlanır.