Disiplin, bireye kazandırılan alışkanlıklar yoluyla onu, kendisi ve çevreyle uyumlu yaşamaya hazırlama sürecidir. Temelde sorumlulukların içselleştirildiği bu sürece disiplin denir. Peki disiplin çocuk eğitiminde ne işe yarar.
– Disiplin çocuğa hangi durumda nasıl davranması gerektiğini öğretir. Etkili disiplinle yetiştirilmiş bireyler kendisinin ve çevresindekilerin yararını gözeterek davranışlarını sergiler. Çocuğun bu süreci içselleştirmesi için ebeveynlerin kural, değer,inanç ve eylemlerini somut bir şekilde çocuğa yansıtması gerekir. Unutmamak gerekir ki en etkin öğrenme yöntemi model alarak öğrenmektir.
-Çocuklarımız düşünmeden hareket eden bireylerdir. Yani dürtüleri çocukları yöneten temel hareket mekanizmasıdır. Disiplin çocuğa düşünerek hareket etmeyi öğretir. Dürtülerinin değil düşüncelerinin etkisi ile harekete geçmesini sağlar.
-Disiplin sürecinin etkin olabilmesinin temel dayanağı akla ve mantığa uygun olmasıdır. Çocuğumuzun gelişimine uygun yapılan disiplin etkin disiplindir. 5 yaşındaki bir çocuğa 8 yaşındaki bir çocuğa vermemiz gereken disiplini verirsek etkin bir disiplin vermiş olmayız.
Disiplin sürecinin temel ilkeleri nelerdir:
Kararlılık: Çocuktan beklediğimiz davranış konusunda kararlı olmalıyız. Onunla tartışmaya girmeden davranışı yapmasını sağlamalıyız.
Kesinlik: Çocuktan beklediğimiz davranış konusunda açık, net ve kesin bir tutumumuz olmalı.
Süreklilik: Çocuğumuzdan beklediğimiz davranış süreklilik arz etmeli. Yani aynı konuda farklı beklentilerimiz olmamalı. Bu seferlik böyle olsun denmemeli.
Sakinlik: Çocuktan beklentilerimiz bazen iletişimde kriz yaratabilir ancak bizler her durumda sükunetimizi korumalıyız.
Ödüllendirme: Çocuk istendik davranışı sergilediği zaman onu ödüllendirmeliyiz. Bu çocuk ile aramızdaki güven bağını ve çocuğun istendik davranışını pekiştirir.
Çocuktan beklediğimiz istendik davranışları içselleştirmesi için şunu unutmamalıyız. Çocuk davranışları sizin için değil o davranışın yapılması gerektiği için yapıldığını içselleştirmelidir. Bunun için ise yapmamız gereken şey, çocuğumuzdan beklediğimiz davranışın nedenlerini onu izah etmektir.