Yaş tarhana, İç Anadolu'nun en eski ve en lezzetli çorbalarından birisidir. Yaz ya da kış farketmeden, tüm mevsimlerde lezzetle içebilirsiniz. İçeriğindeki sebzeler ve bol miktarda kalsiyum içeren yoğurt özellikle bebekler ve çocukların geişiminde büyük bir önem arz ediyor. Ülkemizde kahvaltı dahil olmak üzere neredeyse tüm öğünlerde tüketilmektedir.
Eski dönemlerde soğutucu ve dondurucular olmadığından her türlü yiyecek maddesi kurutularak saklanırdı. Yoğurdu da kurutarak saklarlardı. Tarhana da esasında bu şekilde keşfedilmiştir. Kurutulan tüm yiyeceklerin aynı kazanda pişirilmesi sonucu, bu vazgeçilmez lezzeti ve besleyiciliğiyle tarhana yapılmış oldu. Kuru toz halinde olan tarhana saklanması açısındanda kullanışlıdır. Yöreden yöreye değişmekle birlikte, genel yaş tarhana tarifi şu şekildedir: Domates. soğan, yogurt, kırmızı salçalık biber, acı kırmızı biber tamamen ufalanarak küçük parçalar halinde karıştırılır. Arzuya göre ekşi yada tatlı olması sağlanabilir. Az bekletilen karışım tatlı, biraz daha çok bekletilen yani iki yada daha fazla gün bekletilen karışım ekşi tarhana olarak nitelendirilebilir. Bekletildikten sonra kıvamı koyulaştırmak için tarhana karışımının içine un ilave edilir. Tamamen tarhana hamuru yapıldıktan sonra, hamur küçük parçalara ayrılır ve buz dolabında sakalanır. İlk başta da belirttiğimiz gibi önceki dönemlerde soğutucu ve dondurucular bulunmadığından, neredeyse tüm yiyecekleri kurutarak saklarlardı. Fakat dondurucu ve soğutucuların aktif olarak kullanımına geçilmesinden sonra, kuru olarak tüketilen tarhana da artık yaş olarak tüketilme imkanına kavuşmuştur. Yaş tarhanalarda kullanımı için donduruculara koyulup saklanmaya başlanmıştır.
Tarhana hamurlarınızı küçük parçalar haline getiriniz. Küçük parçalardan kastedilen tek pişirmelik halinde olmalıdır. Yani ailenizin büyüklüğüne göre 6 ile 10 kişilik parçalar yapmalısınız. Elde ettiğiniz tarhana parçalarını, naylon poşetlere koyunuz. Burada önemli olan nokta, poşetlediğiniz tarhanaları tekrardan bir poşete daha koymanızdır. Bunun sebebi ise poşetlerin ince yapısıdır. Herhangi bir yırtılma söz konusu olduğunda istenmeyen görüntüler oluşabilir. Çift olarak poşetlediğiniz yaş tarhanaları, dondurucunuzun ön kısımlarına koymalısınız. Yaş tarhana yapısı gereği kuru tarhanadan biraz farklıdır. Kuru tarhana kullanım ömrü açısından uzun ömürlüdür. Ne yazık ki yaş tarhana için aynı şey söz konusu değildir. Bu nedenle, her ne kadar dondurucuda saklasanız da yaş tarhanayı çabuk tüketmelisiniz. Uzun süre bekletilen yaş tarhana besleyici özelliğini kaybedebilir.