Gebelikte büyüyen rahim ve memeler, bebeğin beslenmesi amacı ile vücut yağ depolarının artması ve her geçen gün büyüyen bebek nedeni ile önemli miktarda kilo artışı oluşur.

Buna ek olarak hormonal değişikliklere bağlı olarak eklemler arasındaki bağlar gevşer. Bütün bunlar anne adayının vücudunda ağırlık merkezinin öne kaymasına neden olur. Bu durum anne adayında bel bölgesinde var olan kavsin öne doğru artması, sırt bölgesinde kamburluk oluşması ve karın kaslarında zayıflık gelişmesine yol açar.
Gebelikte oluşan bu değişiklikler gebelik ilerledikçe daha da belirginleşecek şekilde anne adayının gövdesinin öne kaymasını engellemek için vücudunu geriye doğru ve başını da öne doğru eğdiği, omuzların öne düştüğü bir duruş şekline neden olur.
Gebelikte oluşan bu duruş bozuklukları anne adayında, sırt ağrısı, bel ağrısı, bel ağrısına eşlik edebilen bacakta ağrı, uyuşma ve karıncalanma hissi oluşturabilir. Gebelerde kötü duruş pozisyonu nedeni ile koldaki sinirlerde de basıya yol açarak elde uyuşmaya yol açabilir. Gebelikte oluşan duruş bozukluklarına bağlı yakınmalar doğumdan sonra geriye döner. Ancak karın kaslarında oluşan zayıflıklar ve doğum sonrasında oluşan sarkmalar kalıcı olabilir.
Gebelikte uygulanan egzersiz programında anne adayına düzgün duruş öğretilmelidir. Düzgün duruş en az çaba ile vücutta en fazla yeterliliği sağlayan pozisyondur. Düzgün duruş vücudun dengesinin eklemlere binen basıncın az ve organların düzgün çalışmasına engel olmayacak şekilde ayarlandığı duruş şeklidir. Düzgün duruş şeklinde anne adayı yorulmadan gevşek olarak kalabilir. Anne adayının düzgün duruş pozisyonunda kulak, omuz, leğen kemiğinin üst çıkıntısı, diz ve ayak bileği aynı hizada olmalıdır. Gebelikte egzersiz programı planlayan anne adayının vücut duruş analizinin bir fizyoterapist tarafından yapılması ve düzgün duruşun anne adayı tarafından öğrenilmesi önemlidir.
Anne adayının günlük hayatında düzgün duruş şeklini kullanması önemlidir. Ancak bunun kadar önemli bir diğer hususta günlük işlerini yaparken, uyurken ve dinlenirken vücut şeklinin nasıl olacağıdır. Anne adayı rahatsız pozisyonlardan kaçınmalıdır. Rahatsızlık oluşturmayacak şekilde günlük aktivitelerini sürdürebilmesi için önerilerimiz şunlar,
• Belden düz bir şekilde eğilmek yerine dizleri bükerek eğilmelidir.
• Uzun süre ayaklarını sarkıtarak oturmak yerine uzun oturmalıdır.
• Eşya taşırken eşyayı vücuda yakın tutulmalıdır.
• Uyurken ya da dinlenirken sol yana yatmak, karnın altına, dizlerin arasına, başın altına yastık koyulmalıdır.
• Artan meme dokusu nedeni ile bel ve sırt ağrısına yol açan vücudun öne doğru eğimini azaltmak için elastik ve rahat sutyen önerilmelidir.
• Bacaklarında varis bulunan anne adaylarına yatarken ayaklarını yüksekte tutmak ve gerekirse varis çorabı önerilmelidir.
Vücut Duruş Pozisyonun Düzeltilmesi ile İlgili Egzersiz
Ayna karşısında postürü düzeltme egzersizi: Gebe ayna karşısına geçer sırtta oluşan kamburluk, belin artan kavisi, omuzlar ve boyunda öne eğilme gibi vücut görünümde meydana gelen bozuklukları düzeltmeye çalışır. Anne adayının düzgün duruş pozisyonunda kulak, omuz, leğen kemiğinin üst çıkıntısı, diz ve ayak bileği aynı hizada olmalıdır.
Op.Dr. Ahmet Özgür Yeniel