Çalışan annelerin bazı yasal hakları var, peki siz bunları biliyor musunuz? 4857 sayılı İş Kanunu’nda analık halinde çalışma ve süt izni konularında düzenleme bulunmaktadır. Avukat Burcu Kuman, konuyla ilgili önemli bilgiler verdi.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesine göre; kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.
Çoğul gebelik halinde, doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta daha eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Ayrıca hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.
Emziren annelere ise bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
‘Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’ yönünden de gebe ve emziren kadınlara bazı haklar tanınmıştır.
Söz konusu yönetmelik hükümlerince kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar. Aynı şekilde yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca da çalışan gece çalıştırılmaz.
Hamile ve emziren kadınlar günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz!

2013 yılında yürürlüğe giren yönetmelik ile çalışan annelerin iş hayatında daha aktif olabilmeleri için birçok destekleyici, haklarını koruyucu hükümler getirilmiştir. Bu hükümlere örnek vermek gerekirse;

• Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan iş yerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve iş yerine en çok 250 metre uzaklıkta ve belirli şartlar taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunlu hale getirilmiştir.
• Aynı şekilde yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan iş yerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve iş yerine yakın belirli şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, iş yerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.
• Oda ve yurtlardan kadın işçilerin, çocukları ile erkek işçilerin annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş çocukları faydalanırlar. Odalara 0-1, yurtlara 0-6 yaşındaki çocuklar alınır.

Yuva, kreş yasası onaylandı mı?

‘Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’ 16.08.2013 tarihinde Resmi Gazete’ de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir.
Kadın istihdamı ve doğum paketi hayata geçti mi?

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, yapılan değişikliklerle devlet memuru statüsünde çalışan hamile ve emziren kadın memurlar açısından yeni hükümler getirilmiştir.
Bu değişikliklere örnek vermek gerekirse;

• Kadın memurlara; doktor raporunda belirtilmesi halinde hamileliğin yirmi dördüncü haftasından önce ve her halde hamileliğin yirmi dördüncü haftasından itibaren doğumdan sonraki iki yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez.
• Ayrıca söz konusu kanun ile eşi doğum yapmış memur erkekler açısından da bazı yenilikler getirilmiştir.
• Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni verilir.
• Devlet memuru kadınların emzirme izinleri de özel sektörde çalışan kadınlara göre farklılık göstermektedir. Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan düzenleme ile kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ay boyunca günde üç saat, ikinci altı ay boyunca günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır.
• Ayrıca memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süre gelen hastalığı olan çocuğunun hastalanması halinde hastalık raporuna dayalı olarak anne veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar mazeret izni verilir.