Evlilik dışı dünyaya gelen bebeklerin velayeti, nüfus işlemleri ve çocukla baba arasındaki bağ hakkında hukuk ne öngörüyor? Avukat Birgül Sönmez Şimşek, merak edilenleri cevaplıyor…

“Yürürlükte bulunan Türk Medeni Kanunu 321. maddesine göre çocuk, anne ve baba evli ise ailenin evli değilse annesinin (Doğuran kadının) soyadını alır. Çocuk ile anne arasında soy bağı doğumla kurulur. Evlilik dışı doğan çocuk annenin başvurusu ile annenin kütüğüne kaydedilir ve çocuk annenin soyadını alır. Evlilik dışı doğan çocuğun velayeti anneye ait olur.
Anne, velayeti altında bulunan çocuklarının soyadını değiştirmek için dava açabilir. Ayrıca çocuk, reşit olduktan sonra da babasına karşı kendisi dava açabilir.
Evlilik dışı doğan çocuk ile baba arasında soy bağı, babanın anne ile evlenmesi, babanın çocuğu tanıması veya babalık davası ile kurulur.”
Çocuk Babasının Soyadını Alabilir mi?
“Evlilik dışı doğan çocuğun babasının nüfusuna tescili ve babasının soyadını alması yasal olarak mümkün değilken, Nüfus Kanunu’nda yapılan değişiklik sonrası artık mümkün olabilmektedir. Evlilik dışı doğan çocuk babası tarafından tanındığı takdirde, çocuk babasının nüfus hanesine tescil edilmekte ve çocuk babasının soyadını alabilmektedir.
Evlilik dışı doğan çocuk noterde düzenlenecek tanıma senedi ile babası tarafından tanınmaktadır. Bu işlem yapıldıktan sonra tanıma senedi ile nüfusa gidilir ve çocuk babanın nüfusuna tescil edilir. Baba bizzat nüfusa giderek kayıt sırasında da çocuğu tanıyabilir. Annesinin nüfus kütüğünde annesinin soyadı ile kayıtlı bulunan çocuk bundan sonra babasının soyadı ile babanın nüfusuna taşınır.”
Çocuk Doğmadan Boşanılırsa?
“Bir çocuk anne ve babanın boşanmasının kesinleştiği tarihten itibaren 300 gün içinde doğarsa çocuk annenin boşandığı kocanın nüfusuna kaydedilir, baba olarak eski eş kayıtlarda görünür. Bu sıkıntıyı yaşamamak için, kadının boşanma davasının kesinleştiği tarihten sonra aile mahkemesine başvurup iddet müddetinin kaldırılmasını talep etmesi yararınadır. Bu durumda mahkeme kadını hastaneye göndererek gebelik durumunun bulunup bulunmadığını tespit eder. Kadın gebe değilse, bundan sonra gebe kalsa dahi eski eşinin nüfusuna kaydedilmez.
1587 sayılı Nüfus kanunu göre Türk vatandaşları Türkiye’de yaşıyorsa doğumdan itibaren 30 gün, yurtdışında yaşıyorlarsa doğumdan itibaren 60 gün içerisinde doğumu bildirmek zorundadır. Yurtdışında başvuru konsolosluğa, yurt içinde nüfus müdürlüğüne yapılmaktadır. Süresinde başvuru yapılmaz ise idari para cezası verilmektedir.
Evlilik dışı çocuk nüfusa kaydedilirken annenin nüfus cüzdanı aslı, hastane doğum belgesi bulunmalıdır. Baba çocuğu noter senedi ile tanımışsa tanıma senedinin aslı da hazır olmalıdır. Tanıma senedi yapılmamış ancak baba çocuğunu tanımak istiyorsa nüfus kaydı sırasında kendisinin de nüfus cüzdanı ile bizzat hazır bulunması gerekmektedir.”